Świadczenie jednorazowe, jeśli jest podzielne, może byś spłacane w ratach. Na jego poczet mogą być dokonywane przedpłaty. Zawsze jednak składają się one na jedną całość. Świadczenie jest jednorazowe, jeśli jego spełnienie wymaga jednorazowego zachowania się dłużnika w odróżnieniu od świadczenia okresowego, gdzie dłużnik w ramach jednego stosunku prawnego zobowiązany jest spełnić wiele świadczeń jednorazowych - stwierdził białostocki WSA.
Podatniczka zwróciła się do urzędu skarbowego z pytaniem, czy jest zobowiązana zapłacić podatek od otrzymanego przez nią i jej małoletniego syna z firmy ubezpieczeniowej w USA odszkodowania po zmarłym mężu. Firma ta przesłała jej czek i zawiadomienie o odprawie pośmiertnej wraz z informacją, iż kolejne czeki będą wysyłane co 2 tygodnie. W odpowiedzi organ podatkowy stwierdził, że otrzymane świadczenie w świetle prawa polskiego jest odpowiednikiem renty rodzinnej i podlega opodatkowaniu. Tę odpowiedź podatniczka przedstawiła bankowi, który pobierał zaliczki na podatek dochodowy, a ona wykazała przychód do opodatkowania w rozliczeniu rocznym.
16 października 2003 r. podatniczka złożyła pismo z żądaniem stwierdzenia nadpłaty i zwrotu nienależnie zapłaconego podatku. Do wniosku dołączona została korekta zeznania oraz pismo mówiące o wstrzymaniu wypłaty odszkodowania. Zdaniem podatniczki jednoznacznie wskazuje ono, iż świadczenie miało charakter odszkodowania, a nie renty rodzinnej. W konsekwencji organy błędnie zakwalifikowały świadczenie. Ten pogląd powtórzony został również w odwołaniu i skardze.
Organy podatkowe, odmawiając stwierdzenia nadpłaty, konsekwentnie twierdziły, iż świadczenie podlega opodatkowaniu. Umowy międzynarodowe stanowią, że odpowiednika świadczenia należy poszukiwać w prawie polskim. Posiadane dokumenty oraz cykliczne wpływanie pieniędzy jednoznacznie przesądzają, że jest to świadczenie noszące znamiona renty rodzinnej, a nie jednorazowej wypłaty odszkodowania.
Rozstrzygając sprawę sąd stwierdził, iż bezsporne jest, że skarżąca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Obowiązek ten obejmuje wszystkie uzyskane przychody bez względu na miejsce położenia ich źródła. W rezultacie obowiązek podatkowy powstał. Sporne jest natomiast, czy przekształcił się on w zobowiązanie podatkowe.
Organy podatkowe swoje stanowisko, iż przychód nie ma charakteru odszkodowania, oparły na przekonaniu, że nie jest to jednorazowa wypłata, ale systematycznie wypłacane świadczenie. W konsekwencji za jego odpowiednik w polskim systemie prawnym została uznana renta rodzinna. W ocenie sądu teza ta nie została należycie uzasadniona. Świadczenie jednorazowe, jeśli jest podzielne, może byś spłacane w ratach. Na jego poczet mogą być dokonywane przedpłaty. Zawsze jednak składają się one na jedną całość. Świadczenie jest jednorazowe, jeśli jego spełnienie wymaga jednorazowego zachowania się dłużnika w odróżnieniu od świadczenia okresowego, w przypadku którego dłużnik w ramach jednego stosunku prawnego zobowiązany jest spełnić szereg świadczeń jednorazowych. Nie można więc wykluczyć, iż w tym przypadku poszczególne płatności miały charakter rat lub przedpłat na poczet świadczenia ostatecznego. W świetle zebranego materiału dowodowego jednoznaczna ocena charakteru otrzymanego świadczenia jest niemożliwa. Zadecydowało to o uwzględnieniu skargi.
Sygn. akt I SA/Bk 29/05 oraz I SA/Bk 30/05
Michał Stuczyński