W dniu 19 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151 ze zm.) wraz z aktami wykonawczymi, w tym rozporządzeniem w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców (Dz. U. z 2012 r., poz. 1019) oraz rozporządzeniem w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2012 r., poz. 995).
Ustawa o kierujących pojazdami wraz z aktami wykonawczymi wprowadza wiele zmian, jednak z punktu widzenia praktycznego zasadne jest skupienie się w niniejszej publikacji na tych, które będą miały największe znaczenie dla przyszłych kierowców.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zmianie ulegną przepisy dotyczące egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Zgodnie z nowymi regulacjami, część teoretyczna egzaminu składa się z 20 pytań z wiedzy podstawowej oraz 12 pytań z wiedzy specjalistycznej o wysokim, średnim lub niskim znaczeniu dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Stosownie do poziomu znaczenia dla bezpieczeństwa ruchu danego pytania, została określona punktacja za udzielenie prawidłowej odpowiedzi na dane pytanie, od 1 do 3 punktów. Ponadto, co istotne, egzaminowany będzie miał na udzielenie odpowiedzi 15 sekund w przypadku pytań z wiedzy podstawowej, natomiast na przeczytanie i udzielenie odpowiedzi na pytania z wiedzy specjalistycznej przeznaczono 50 sekund, bez możliwość powrotu do poprzednich pytań. Suma punktów możliwych do uzyskania z części teoretycznej to 74. Uzyskanie powyżej 68 punktów z części teoretycznej uprawnia egzaminowanego do przystąpienie do części praktycznej egzaminu. Warto jednocześnie zaznaczyć, że baza pytań, które mogą zostać użyte podczas egzaminu teoretycznego została powiększona z kilkuset do kilku tysięcy. Dodatkowo, egzamin nie będzie się ograniczał jedynie do pytań tekstowych, czy ilustracji, ale zostaną także użyte filmy oraz animacje. Istotne jest także to, że pytania części teoretycznej egzaminu nie będą nigdzie udostępniane. Powyższe zmiany, sprawią zapewne, że zdanie egzaminu teoretycznego według nowych zasad będzie znacznie trudniejsze niż dotychczas.
Jak zmienią się zasady odliczania VAT od samochodu firmowego
Kolejną zmianą, jest wprowadzenie tzw. okresu próbnego dla kierowców, którzy uzyskali uprawnienia do kierowania pojazdami po raz pierwszy. Zgodnie z nowymi przepisami, okres próbny będzie trwać dwa lata. Między 4 a 8 miesiącem okresu próbnego kierowca będzie zobowiązany do odbycia kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym. Dodatkowo, przed upływem 8 miesiąca okresu próbnego kierowcy zabrania się poruszania z prędkością powyżej 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej. Pojazd, którym porusza się kierowca przez okres pierwszych 8 miesięcy powinien być ponadto oznakowany nakleją przedstawiającą „zielony listek”. (co ważne przepisy dotyczące tzw. okresu próbnego dla młodych kierowców wejdą w życie z dniem 4 stycznia 2016 r.)
Następną zmianą, którą wprowadziła nowa ustawa jest podwyższenie, do 24 lat, wieku wymaganego do uzyskania uprawnień do prowadzenia motocykla, autobusu oraz zespołu pojazdów, o których mowa w ustawie o kierujących pojazdami tj. kategorie uprawnień A, D i D+E. Zmianę dotyczącą minimalnego wymaganego wieku przyszłych motocyklistów należy uznać za zmianę mającą na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Za równie istotną należy uznać zmianę dotyczącą egzaminu praktycznego dla tej kategorii kierowców. Zgodnie z nową ustawą, egzaminowani motocykliści będą musieli wykonać dodatkowe manewry podczas egzaminu praktycznego, które mają jeszcze dokładniej sprawdzić umiejętności nabyte podczas szkolenia.
Podsumowując, wymienione powyższej zmiany zostały wybrane spośród wszystkich zmian ujętych w nowej ustawie i aktach wykonawczych. Mają one największe, praktyczne znaczenie dla przyszłych kierowców, którzy dopiero rozpoczynają lub zamierzają rozpocząć kursy na prawo jazdy. Głównym założeniem nowej ustawy było wprowadzenie przepisów, które poprawią bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Przyszli kierowcy mogą oceniać nowe przepisy negatywnie, szczególnie przez pryzmat podniesienia cen za szkolenia oraz stawianych im wysokich wymagań. Można mieć jednak nadzieję, że dłuższe szkolenie, nowe egzaminy teoretyczne oraz wprowadzenie okresu próbnego, pozwolą uzyskać przyszłym kierowcom niezbędną wiedzę oraz doświadczenie potrzebne do bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym.
Patrycja Dzięgielewska, aplikant radcowski
Marta Musioł, młodszy prawnik
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna