Obowiązek składania przez firmy audytorskie sprawozdań ze swojej działalności do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (KIBR) wynika z art. 16 ust. 6 ustawy z 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 31, poz. 359 z późn. zm.). Prezes KIBR dr Piotr Rojek przestrzega, że niezłożenie sprawozdania jest naruszeniem ustawy, a także uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów. Podkreśla, że w przypadku podmiotów, które obowiązek ten naruszyły, Krajowa Rada - po wcześniejszym przesłaniu przypomnienia - wszczyna postępowanie administracyjne, które w skrajnych przypadkach może zakończyć się skreśleniem z listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych.
Mimo że podmiotom grozi utrata uprawnień, co roku wiele firm nie spełnia ustawowych wymogów na czas. Z informacji uzyskanych z KIBR wynika, że w 2006 roku obowiązku tego nie dopełniło 129 podmiotów. Jednak w wyniku monitów KIBR sprawozdania w większości zostały już uzupełnione i nie zachodziła konieczność wszczynania postępowań administracyjnych.
Nadzór nad firmami
Terminowe składanie sprawozdań z działalności ważne jest z dwóch powodów - podkreśla Roman Seredyński, biegły rewident, prezes zarządu Europejskiego Centrum Audytu. Pierwszym jest fakt, że biegły jest osobą nieskazitelnego charakteru i jest osobą zaufania publicznego. Oznacza to, że powinien przestrzegać obowiązujących przepisów wydanych zwłaszcza w randze ustawy.
- Drugim natomiast jest możliwość zebrania informacji przez KIBR, które pozwolą na właściwą ocenę i analizę sytuacji dotyczącej firm audytorskich - twierdzi rozmówca.
Dodaje, że na podstawie sprawozdań istnieje możliwość wyznaczania trendów rozwoju rynku usług audytorskich oraz przyszłego zapotrzebowania na zawód biegłego rewidenta w perspektywie kolejnych lat.
Raporty podstawą kontroli
Prezes Rojek przyznaje, że dzięki zawartym w raportach informacjom Krajowa Izba Biegłych Rewidentów ma możliwość sprawowania funkcji kontrolnych, jak np. sprawdzanie, czy badania sprawozdań finansowych były przeprowadzane przez uprawnionych do tego biegłych rewidentów.
- Dzięki informacjom ze sprawozdań KIBR ma także orientację, ile jednostek podlega badaniom w danym roku i czy liczba ta ulega zmianie oraz jakiego rodzaju opinie są wydawane przez biegłych rewidentów (np. ile było z zastrzeżeniem) - twierdzi rozmówca.
Wyjaśnia również, że informacje te służą nie tylko organom samorządu, ale często są udostępniane na prośbę organów administracji państwowej.
Z kolei Antoni Reczek, pre-zes zarządu Pricewaterhouse- Coopers, uważa, że najbardziej istotny jest w tej sprawie aspekt kontrolny.
- Krajowa Izba Biegłych Rewidentów powinna sprawować kontrolę jakościową nad firmami audytorskimi - wyjaśnia rozmówca.
Aby jednak mogła to robić, musi mieć informacje wymagane w sprawozdaniu. Nie ma innej możliwości zebrania danych o około 21 tys. podmiotów zobowiązanych do badania sprawozdań finansowych.
Według eksperta, informacje z raportów pozwalają również na weryfikację pobieranych opłat z tytułu nadzoru, które niekiedy są dość znaczne. W dużych firmach opłata może sięgać nawet kilku milionów złotych. Stawki opłat rocznych określa uchwała nr 490/39/2006 z 21 listopada 2005 r. W zależności od udziału procentowego przychodów z badania i przeglądów sprawozdań finansowych będzie to od 1 do 1,5 proc. przychodu.
Trzeba się przygotować
Ustawowy termin dwóch miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego to duża niedogodność dla firm audytorskich. Początek roku to dla nich okres najbardziej intensywnej pracy. Dlatego aby firma mogła sprawozdanie ze swojej działalności przesłać do KIBR w terminie, musi się do tego odpowiednio zabrać.
- Przygotowania do sporządzenia sprawozdania dla Krajowej Izby Biegłych Rewidentów rozpoczynamy już w listopadzie. Pomimo posiadania odpowiednich systemów raportowania i baz danych, w których elektronicznie przechowywane są informacje o wydanych dokumentach, jest to czas niezbędny do kompilacji danych oraz ich ponownej weryfikacji - twierdzi Anna Sirocka, biegły rewident, członek zarządu Ernst & Young Audit.
Wyjaśnia, że sporządzanie sprawozdania jest jedną z procedur w ramach zapewniania spełnienia norm jakościowych i nadzoru nad prowadzeniem badań przez biegłych rewidentów.
Firmy audytorskie, które nie dopełniły jeszcze obowiązku, powinny niezwłocznie przesłać sprawozdanie ze swojej działalności do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów. Warto pamiętać, że muszą go dopełnić wszystkie podmioty wpisane na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych. Dotyczy to również tych firm, które nie przystąpiły do audytu sprawozdań finansowych lub ich liczba była niewielka.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Agnieszka Pokojska