ZMIANA PRAWA
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Trwają prace nad nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług. Projektem zajmuje się obecnie sejmowa podkomisja. Nowela zawiera wiele zmian. Żadna jednak nie dotyczy odliczania podatku naliczonego przy kupnie lub leasingu samochodów osobowych. Tymczasem ograniczenia w odliczaniu VAT od kupna lub leasingu samochodów, jakie obowiązują w Polsce mogą zostać uznane przez władze unijne za niezgodne z prawem wspólnotowym.
Podobną sprawą - dotyczącą np. Włoch - zajmował się w październiku 2006 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości. ETS uznał, że włoskie ograniczenia są niezgodne z Dyrektywą VAT. Jeśli nie zmienimy regulacji dotyczących prawa do odliczania podatku naliczonego przy kupnie lub leasingu samochodów osobowych, możemy podzielić los Włochów.
Do odliczenia tylko część...
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przewiduje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów do odliczenia, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6 tys. zł.
- Ograniczenia w zakresie prawa odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług leasingu samochodów osobowych (60 proc., lecz nie więcej niż 6 tys. zł) są powszechnie uznawane za niezgodne z art. 17 (6) VI Dyrektywy (zastąpionej nową Dyrektywą VAT obowiązującą od 1 stycznia 2007 r.) - wskazała Ewa Bujalska, doradca podatkowy w kancelarii White & Case.
...niezgodna z prawem UE
Ograniczenia w odliczaniu VAT są niezgodne z prawe unijnym. Wielokrotnie wypowiadał się w tej kwestii ETS. Potwierdzeniem tego jest zacytowany już wyrok w sprawie Włoch. Włoski fiskus odmawiał przedsiębiorstwom zwrotu VAT za zakup samochodów i paliw.
W innych orzeczeniach Trybunał wskazywał - jak podkreśliła Ewa Bujalska - że jeżeli przepisy krajowe ograniczyły zakres prawa do odliczenia VAT naliczonego już po przystąpieniu do Unii Europejskiej, to takie działalnie narusza przepisy wspólnotowe.
- Na poziomie państw członkowskich Unii tylko Rada Europejska jest władna sformułować nową listę wyłączeń od prawa do odliczenia, a państwo członkowskie może ewentualnie utrzymać ograniczenia istniejące przed przystąpieniem do Unii, tzw. klauzula stałości - argumentowała nasza rozmówczyni.
Uzasadnienie tylko fiskalne
Dyskusje na temat ograniczeń odliczania podatku od towarów i usług przy nabyciu lub leasingu samochodów skupiają się wokół często zmienianych i skomplikowanych definicji samochodu osobowego. W związku z tym - jak uważa Marcin Panek, doradca podatkowy w kancelarii White & Case - z pola widzenia tracimy gospodarczy sens utrzymywania takich ograniczeń.
- W swych założeniach VAT powinien być neutralny dla podatników oraz nie powinien być sam w sobie elementem cenotwórczym. Oba te założenia w przypadku odliczania VAT przy kupnie lub leasingu aut osobowych nie są spełnione - podkreślił Marcin Panek.
Według niego, trzeba jasno powiedzieć - nie ma żadnego (poza fiskalnym) uzasadnienia dla utrzymywania omawianych regulacji. Prawo podatnika do odliczenia VAT związanego z zakupem/leasingiem samochodów powinno być pełne, o ile tylko samochód jest używany dla działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.
Ewa Matyszewska
OPINIE
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Marcin Panek, doradca podatkowy w kancelarii White & Case
Ograniczenie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług przy zakupie i leasingu samochodów osobowych stanowi naruszenie zasady neutralności tego podatku. Przedsiębiorcy, których działalność jest opodatkowana VAT, powinni mieć możliwość uwolnienia się od ciężaru VAT płaconego przy dokonywaniu zakupów towarów i usług związanych z tą działalnością. Ponadto ponosząc zwiększony koszt w postaci nieodliczonego VAT, przedsiębiorcy są zmuszeni podnieść ceny swych produktów, przerzucając ten koszt na finalnego odbiorcę (konsumenta). W tym zakresie podatek od towarów i usług ma charakter cenotwórczy, co zbliża go do dawno zarzuconego podatku obrotowego.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ewa Bujalska, doradca podatkowy w kancelarii White & Case
Wszystkie rygorystyczne regulacje w zakresie prawa do odliczenia VAT przy kupnie lub leasingu samochodów wprowadzone w Polsce po 1 maja 2004 r. należy uznać za niezgodne z Dyrektywą VAT. Mankamentem obecnej regulacji jest również to, że poprzez wprowadzenie definicji podatku naliczonego dla potrzeb leasingu aut osobowych lub innych pojazdów dopuszczalne są dwie różne interpretacje co do tego, czy VAT naliczony w części, w której nie stanowi podatku naliczonego w rozumieniu art. 86 ust. 7 ustawy o VAT, może stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych. Jest to kolejny wyraz niespójnego i nieprecyzyjnego prawa, które należałoby jak najszybciej uchylić.