Opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości
Przyjęty przez rząd w dniu 19 października projekt ma wykonać wyrok Trybunału Konstytucyjnego z sierpnia 2020 r. TK uznał wtedy za niekonstytucyjną wsteczną zmianę sposobu opodatkowania elektrowni wiatrowych, wprowadzoną w ramach nowelizacji ustawy o OZE z czerwca 2018 r.
Rekompensaty dla gmin za zmianę opodatkowania wiatraków
Projekt zakłada, że rekompensaty będą przysługiwać gminom za cały rok 2018. Jak zaznaczono w uzasadnieniu, przyjęcie takiego założenia generuje wydatki dla budżetu państwa w wysokości 524,43 mln zł. Pieniądze na rekompensaty mają pochodzić z rezerwy celowej, co wiąże się z określeniem tej wartości w procesie przygotowania budżetu państwa na 2022 r. Liczba gmin uprawnionych do rekompensat jest rzędu 200. Wypłata będzie następować z budżetu państwa na wniosek danej gminy w 2022 r. Wnioski będzie rozpatrywał i wydawał decyzje właściwy wojewoda. Organem odwoławczym będzie minister klimatu i środowiska.
Maksymalna wysokość rekompensaty ma stanowić wartość dochodów utraconych w 2018 r., rozumianą jako różnica pomiędzy kwotą należną z tytułu podatku od nieruchomości od elektrowni wiatrowych w okresie całego 2018 r. na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie noweli, a kwotą należną w tym okresie na podstawie przepisów znowelizowanych ustawą OZE.
Ustawa odległościowa
Tzw. ustawa odległościowa z 2016 r. podniosła podniosły opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości, stanowiącym wyłączny dochód gmin. Wcześniej podatek ten płacony był jedynie od części budowlanej, typowo stanowiącej 30 proc. wartości turbiny. Od 2017 r. podatkiem od nieruchomości obłożono także część techniczną. Rozwiązanie to w połowie 2018 r. zostało zniesione wstecznie, od początku 2018 r. jako niezgodne ze zobowiązaniami międzynarodowymi Polski. Tymczasem gminy uwzględniły już zwiększone wpływy w swoich budżetach i zaplanowały odpowiednio wyższe wydatki.
W rezultacie zostały pozbawione spodziewanych wpływów. Gminy zaskarżyły zmianę do TK, który uznał ją za niekonstytucyjną poprzez naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz. Trybunał zobowiązał ustawodawcę do opracowania regulacji rekompensującej gminom straty poniesione w następstwie wprowadzenia z mocą wsteczną regulacji wpływającej na obniżenie ich dochodów z podatku od elektrowni wiatrowych. W uzasadnieniu rządowego projektu wskazano, że po analizie skutków wyroku TK uznano, że najlepszym narzędziem do jego realizacji jest ustawa epizodyczna, przewidująca wypłatę rekompensat.