Księgi rachunkowe, pkpir i ewidencje podatkowe w formie elektronicznej - nowe obowiązki
W ramach zmian podatkowych przewidzianych w tzw. podatkowym Polskim Ładzie, tj. w ustawie z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105, z późn. zm.) wprowadzono rozwiązanie polegające na obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów, ewidencji/wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (uproszczonych ewidencji podatkowych) w formie elektronicznej i przesyłania ich w takiej formie do urzędu skarbowego.
Ustawa ta przewiduje, że od 2023 roku przedsiębiorcy będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów i ewidencji podatkowych (w tym ewidencji VAT, czy ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych) w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Ponadto informacje z tych ksiąg i ewidencji trzeba będzie przesyłać, do urzędu skarbowego w ustrukturyzowanej formie elektronicznej - jak w przypadku JPK_VAT).
Podatnicy CIT
W art. 9 ustawy o CIT mają zostać dodane (wg Polskiego Ładu już od 2023 roku) ust. 1c i 1d w brzmieniu:
„1c. Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe albo uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów są obowiązani prowadzić te księgi albo ewidencję przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać do urzędu skarbowego te księgi albo ewidencję po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do dnia upływu terminu określonego dla złożenia zeznania, o którym mowa w art. 27 ust. 1, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 Ordynacji podatkowej, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej.
1d. Przepis ust. 1c nie ma zastosowania do podatników zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1.”
Podatnicy PIT
W art. 15 ustawy o PIT mają zostać dodane (wg Polskiego Ładu już od 2023 roku) ust. 12 i 13 w brzmieniu:
„12. Podmioty, o których mowa w ust. 1, prowadzące ewidencję lub wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych są obowiązane prowadzić tę ewidencję i wykaz przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać do urzędu skarbowego tę ewidencję i wykaz:
1) według stanu na ostatni dzień:
a) miesiąca – w przypadku gdy stanowią podstawę ustalania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wpłacanego miesięcznie,
b) kwartału – w przypadku gdy stanowią podstawę ustalania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wpłacanego kwartalnie
– w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po upływie odpowiednio tego miesiąca albo kwartału oraz
2) po zakończeniu roku podatkowego – w terminie do dnia upływu terminu określonego dla złożenia zeznania, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 2
– za pomocą środków komunikacji elektronicznej w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 ustawy – Ordynacja podatkowa, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 ustawy – Ordynacja podatkowa.
13. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia:
1) zakres dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone ewidencję i wykaz podlegające przekazaniu na podstawie ust. 12, oraz sposób ich wykazywania w tych ewidencjach i wykazie,
2) podmioty zwolnione z obowiązku przesyłania ewidencji i wykazu na podstawie ust. 12 pkt 1
– uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczeń podatników oraz kontroli obowiązków podatników przez organ podatkowy, identyfikowania obszarów, w których występują nadużycia w podatku lub narażonych na te nadużycia, oraz możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji i wykazu.”;
Przesunięcie terminów
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2186), zmienia datę wejścia w życie regulacji dotyczących prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ww. ewidencji podatkowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Co ma pozwolić podatnikom lepiej przygotować się do elektronizacji ewidencji księgowych.
Wyżej wskazany projekt zakłada stopniowe dojście do docelowego modelu wg następującego harmonogramu:
Rok 2023
Najwięksi podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro, będą obowiązani prowadzić księgi rachunkowe przy użyciu programów komputerowych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2023 r. i, począwszy od tego roku podatkowego, będą obowiązani do przesyłania tych ksiąg w formie ustrukturyzowanej.
Lata 2025-2026
W przypadku podmiotów, które są obowiązane przesyłać ewidencje, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy VAT (ewidencja sprzedaży VAT z wyłączeniem czynności zwolnionych z VAT), zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy, obowiązek taki będzie obowiązywał od 2025 r., natomiast pozostałych podmiotów obejmie od 2026 r.
Na gruncie przepisów o podatku PIT, podmioty będą prowadzić ewidencje podatkowe przy użyciu programów komputerowych i przesyłać te ewidencje w formie elektronicznej poczynając od roku 2025, z tym że obowiązek ten obejmie te podmioty, które są obowiązane przesyłać ewidencje, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy VAT, zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy.
Pozostałe podmioty będą obowiązane przesłać po raz pierwszy ewidencje podatkowe od roku 2026.
Czyli większość podatników (podatnicy VAT niebędący największymi podatnikami CIT) zostanie objęta ww. obowiązkami od 2025 roku.
Źródło: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2186) - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie
oprac. Paweł Huczko