Departament Ceł Ministerstwa Finansów udzielił wyjaśnień odnośnie nowych obowiązków importerów wynikających z wejścia w życie przepisów unijnych ustanawiających mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (tzw. CBAM - zwany potocznie granicznym podatkiem węglowym). Pojawi się m.in. obowiązek składania sprawozdań CBAM, a także nastąpią zmiany w zgłoszeniach celnych. Okres przejściowy wdrażania tych przepisów zaczyna się już 1 października 2023 r.
CBAM - co to jest
CBAM (skrót angielskiego wyrażenia Carbon Border Adjustment Mechanism) to mechanizm (rodzaj podatku stanowiącego dochód Unii Europejskiej) dostosowujący ceny węgla i innych towarów na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. CBAM jest też zwany granicznym podatkiem węglowym. CBAM ma być nakładany na towary importowane na obszar celny UE, których wytwarzanie wiąże się z wysokimi emisjami CO2. CBAM ma na celu ograniczenie przywozu do UE produktów wytwarzanych poza UE - tam gdzie nie obowiązują przepisy ograniczające emisje CO2 i innych gazów cieplarnianych.
CBAM - przepisy
W dniu 17 maja 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (dalej jako: rozp. 2023/956). Natomiast 15 września 2023 r. zostało opublikowane rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z dnia 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (wejście w życie 16 września 2023 r.).
Zakres stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956
Zakres stosowania rozp. 2023/956 został określony w art. 2. Rozporządzenie stosuje się do towarów wymienionych w załączniku I do rozporządzenia, a do celów identyfikacji towarów stosuje kody Nomenklatury Scalonej (CN). Należą do nich m.in. cement, nawozy, żelazo i stal, aluminium oraz produkty powstałe z nich oraz energia elektryczna i wodór.
W okresie przejściowym trwającym od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r. rozporządzenie będzie miało zastosowanie jedynie w ograniczonym zakresie odnośnie obowiązków importerów lub wyznaczonych pośrednich przedstawicieli celnych, w pełni natomiast będzie stosowane od 1 stycznia 2026 r.
Zgodnie z art. 32 rozp. 2023/956 w okresie przejściowym obowiązki importera ograniczają się do obowiązków sprawozdawczych określonych w art. 33-35 rozp. 2023/956. Jeżeli importer ma siedzibę w państwie członkowskim i wyznacza pośredniego przedstawiciela celnego zgodnie z art. 18 rozporządzenia (UE) nr 952/2013, a pośredni przedstawiciel celny wyrazi na to zgodę, obowiązki sprawozdawcze mają zastosowanie do takiego pośredniego przedstawiciela celnego. Jeżeli importer nie ma siedziby w państwie członkowskim, obowiązki sprawozdawcze spoczywają na pośrednim przedstawicielu celnym.
Obowiązek sprawozdawczy
Każdy importer lub, w sytuacjach objętych art. 32 rozp. 2023/956, pośredni przedstawiciel celny, który dokonał przywozu towarów w danym kwartale roku kalendarzowego, składa Komisji sprawozdanie za ten kwartał (sprawozdanie CBAM) zawierające informacje o towarach przywiezionych w tym kwartale, nie później niż jeden miesiąc po zakończeniu tego kwartału.
Zakres danych i procedur, dla których został określony obowiązek sprawozdawczy, wskazuje art. 34 i 35 rozp. 2023/956. Natomiast wyżej wymienione rozporządzenie wykonawcze określa między innymi szczegółowe zasady dotyczące składania kwartalnych sprawozdań CBAM w okresie przejściowym.
Zmiany w Taryfie Celnej
W systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej Wspólnot Europejskich (TARIC) oraz Informacyjnym Systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej (ISZTAR4), dla kodów taryfy celnej objętych rozporządzeniem, z uwzględnieniem krajów podlegających wyłączeniu, zostanie wprowadzony nowy typ środka kontroli:
775: Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2.
Do środka zostanie dołączony nowy przypis wyjaśniający obowiązek sprawozdawczy importerów.
TM967:
„Rozporządzenie (UE) 2023/956 – art. 35 – Obowiązek sprawozdawczy:
1. Każdy importer lub, w sytuacjach objętych art. 32, pośredni przedstawiciel celny, który dokonał przywozu towarów w danym kwartale roku kalendarzowego, składa Komisji sprawozdanie za ten kwartał („sprawozdanie CBAM”) zawierające informacje o towarach przywiezionych w tym kwartale, nie później niż jeden miesiąc po zakończeniu tego kwartału.
2. Sprawozdanie CBAM zawiera następujące informacje:
a. całkowitą ilość każdego rodzaju towarów, wyrażoną w megawatogodzinach w przypadku energii elektrycznej i w tonach w przypadku innych towarów, określoną dla każdej instalacji wytwarzającej towary w państwie pochodzenia;
b. rzeczywisty całkowity poziom emisji wbudowanych, wyrażony w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na megawatogodzinę energii elektrycznej lub – w przypadku innych towarów – w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów, obliczony zgodnie z metodą określoną w załączniku IV;
c. całkowite emisje pośrednie obliczone zgodnie z aktem wykonawczym, o którym mowa w ust. 7;
d. opłatę emisyjną należną w państwie pochodzenia za emisje wbudowane w towary przywożone, z uwzględnieniem rabatów lub innej dostępnej formy rekompensaty.
Rozporządzenie (UE) 2023/956 – art. 2.4 – Zakres:
Rozporządzenie (UE) 2023/956 nie ma zastosowania do towarów pochodzących z państw trzecich i terytoriów wymienionych w załączniku III pkt 1.”
Zmiany w zgłoszeniach celnych
Od 1 października 2023 r., w przypadku przywozu towarów objętych przedmiotowym rozporządzeniem, wprowadzony zostanie obowiązek podawania w zgłoszeniach celnych - w drugiej części Pola 37, kodu uszczegóławiającego procedurę 2C2.
Opis kodu:
„2C2 - zgłoszenie przywozowe obejmuje towary, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2023/956 z 10.05.2023 r. ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM), do których odnosi się obowiązek sprawozdawczy, zgodnie z art. 34 i 35 tego rozporządzenia. Obowiązek ten dotyczy również dopuszczenia do obrotu produktu przetworzonego niewymienionego w załączniku I do ww. rozporządzenia, ale powstałego z towarów uprzednio objętych procedurą uszlachetniania czynnego
i wymienionych w załączniku I do ww. rozporządzenia.”
Podanie kodu 2C2 spowoduje, że w komunikatach zwalniających towar do procedury celnej w AIS/IMPORT (PZC/ZC299) pojawi się adnotacja przypominająca o obowiązku sprawozdawczym. W przypadku procedur uproszczonych - adnotacja pojawi się w komunikatach kończących obsługę zgłoszenia uzupełniającego (UZP).
Wytyczne KE dla importerów
Na stronie Komisji Europejskiej (strona otwiera się w nowym oknie) poświęconej rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. zostały opublikowane:
- wytyczne dla importerów (Guidance document on CBAM installations for importers of goods into the EU),
- wytyczne dla operatorów (Guidance document on CBAM installations for installation operators outside the EU),
- plik xlsx, który ma ułatwić wymianę informacji pomiędzy importerami a operatorami.
Komisja organizuje 6 seminariów online dotyczących ogólnych zagadnień w zakresie CBAM, a także specyfiki każdego sektora (żelazo i stal, aluminium, cement, nawozy, energia elektryczna i wodór), na które link rejestracyjny do udziału znajduje się na wskazanej wyżej stronie KE. Podczas seminariów będzie możliwość zadawania pytań. Wszystkie seminaria zostaną nagrane i umieszczone na unijnym portalu edukacyjnym dotyczącym ceł i podatków (strona otwiera się w nowym oknie).
Więcej informacji na ten temat mechanizmu CBAM i przyjętego rozporządzenia wykonawczego znajduje się w serwisie Komisji Europejskiej (strona otwiera się w nowym oknie).