RADA
Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za zleceniobiorców należy naliczyć od przychodu stanowiącego miesięczne wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, tj. od kwoty 2300 zł. Nie należy stosować zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia pracowników oddelegowanych do pracy za granicę.
UZASADNIENIE
Na potrzeby ustalenia ustawodawstwa właściwego w zakresie ubezpieczeń przepisy unijne uznają osobę wykonującą umowę zlecenia za pracownika najemnego. Jednak zasada ta nie ma zastosowania w przypadku ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zleceniobiorcy. W tym zakresie należy stosować przepisy regulujące polski system ubezpieczeń.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwany z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli odpłatność w umowie została ustalona kwotowo, w stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie. Jeżeli odpłatność została ustalona w innej formie, podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia (art. 18 ust. 3 i 7 ustawy systemowej).
Państwo ustalili w umowie zlecenia, że zleceniobiorcy mają prawo do wynagrodzenia w wysokości 2300 zł miesięcznie. Kwota ta będzie podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców będzie natomiast kwota 2300 zł pomniejszona o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne finansowane przez ubezpieczonych. Te kwoty będą stanowiły podstawę wymiaru składek zarówno za okres pracy na terenie kraju, jak i w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.
Kwota wynagrodzenia (2300 zł) jest niższa niż prognozowane na 2008 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie. W przypadku oddelegowanych pracowników musieliby Państwo odprowadzać składki od podstawy podwyższonej do tej kwoty, tj. do 2843 zł (art. 32 ustawy budżetowej na rok 2008). Do zleceniobiorców nie ma jednak zastosowania rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które określa minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oddelegowanych pracowników.
Przychodu zleceniobiorcy nie pomniejsza się o kwotę diet za każdy dzień pobytu za granicą i nie ma określonej minimalnej miesięcznej podstawy wymiaru składek. Dlatego podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oddelegowanego zleceniobiorcy jest przychód faktycznie uzyskany w miesiącu.
PRZYKŁAD
Zakład oddelegował do pracy w Niemczech dwie osoby - pracownika i zleceniobiorcę. Pracownik i zleceniobiorca otrzymali za lipiec br. pensje w wysokości po 1980 euro. Ustalając podstawę wymiaru składek firma przeliczyła wynagrodzenia według kursu walut obowiązującego w wysokości 3,36 zł: 1980 euro × 3,36 zł = 6652,80 zł.
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za lipiec br. pracownika będzie kwota jego wynagrodzenia pomniejszona o równowartość diet za każdy dzień pobytu (42 euro za dobę), nie niższa jednak od prognozowanego wynagrodzenia na 2008 r.:
• 6652,80 zł - (31 dni pobytu × 42 euro × 3,36 zł) = 6652,80 zł - 4374,72 zł = 2278,08 zł.
Jest to kwota niższa od prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na 2008 r., dlatego podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika za lipiec br. będzie kwota tego wynagrodzenia (2843 zł).
Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy należy opłacić od faktycznie osiągniętego przychodu, tj. od kwoty 6652,80 zł.
• art. 4 pkt 9, art. 9 ust. 1, art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 19 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.),
• art. 14 ust. 1a rozporządzenia Rady EWG nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (DzU UE L 71.149.2 ze zm.),
• art. 32 ustawy budżetowej na rok 2008 z 23 stycznia 2008 r. (DzU nr 19, poz. 117),
• § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Małgorzata Kozłowska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych