Polski system prawny wprowadził "prawo do błędu", które chroni nowych przedsiębiorców przed karami za pewne nieumyślne naruszenia przepisów. Ale jakie są zasady tego prawa i który przedsiębiorca może z niego skorzystać?
- Kiedy przedsiębiorcy przysługuje prawo do błędu?
- Wezwanie przedsiębiorcy do usunięcia naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń
- Kiedy prawo do błędu nie przysługuje?
- Podsumowanie
Kiedy przedsiębiorcy przysługuje prawo do błędu?
Prawo do błędu przedsiębiorcy, wprowadzone w ramach ustawy Prawo przedsiębiorców od 2020 roku, dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność nie dłużej niż jeden rok. Aby skorzystać z tego prawa, przedsiębiorca musi spełnić łącznie dwa warunki:
- być wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG),
- od momentu rozpoczęcia działalności nie może minąć więcej niż 12 miesięcy.
Warto jednak zaznaczyć, że ustawodawca określił również, że prawo do błędu przysługuje też tym przedsiębiorcom, którzy prowadzili firmę wcześniej, ale ją zamknęli lub zawiesili. W takim przypadku musi minąć co najmniej 36 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności.
Wezwanie przedsiębiorcy do usunięcia naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń
Jeśli firma objęta prawem do błędu naruszy przepisy, właściwy organ zamiast nałożenia grzywny lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej, wezwie przedsiębiorcę do usunięcia naruszeń i ich skutków. W przypadku postępowania mandatowego, przedsiębiorca ma prawo złożyć pisemne zobowiązanie do usunięcia naruszeń w wyznaczonym terminie. Jeśli przedsiębiorca przestanie naruszać prawo i usunie skutki tego naruszenia, nie będzie podlegać karze, a organ odstąpi od ukarania i poprzestanie na pouczeniu.
Powyższe wynika bezpośrednio z przepisów zawartych w art. 21a ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, zgodnie z którymi, jeżeli przedsiębiorca usunie stwierdzone naruszenia przepisów prawa oraz skutki tych naruszeń, jeżeli skutki takie wystąpiły, w wyznaczonym terminie:
1) właściwy organ, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu albo
2) przedsiębiorca nie podlega karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, stanowiące stwierdzone naruszenie przepisów prawa.
Kiedy prawo do błędu nie przysługuje?
Nie wszystkie naruszenia prawa są objęte "prawem do błędu". Przedsiębiorca nie będzie mógł skorzystać z tego prawa, jeśli:
- naruszenie dotyczy przepisów, które zostały już naruszone w przeszłości,
- naruszenie przepisów jest rażące,
- nie jest możliwe usunięcie naruszeń lub wywołały one nieodwracalne skutki,
- naruszenie polega na działaniu bez wymaganej zgody, zezwolenia lub pozwolenia,
- przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny za niewykonanie zaleceń pokontrolnych.
Ponadto, prawa do błędu nie będzie przysługiwała przedsiębiorcy w przypadku, gdy do naruszenia przepisów doszło w ciągu roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, ale naruszenie to trwało także później, po przekroczeniu pierwszych 12 miesięcy funkcjonowania.
Podsumowanie
Prawo do błędu to ważne narzędzie wspierające nowych przedsiębiorców w Polsce. Dzięki niemu można uniknąć surowych kar za nieumyślne naruszenie przepisów w pierwszym roku prowadzenia działalności. Jednak ważne jest, aby przedsiębiorcy byli świadomi zakresu tego prawa oraz sytuacji, w których nie mogą z niego skorzystać.
art. 21a ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców