W opublikowanym 18 października 2024 projekcie nowelizacji ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i ustawy – Prawo upadłościowe (nr z wykazu: UC43) znajdziemy szereg znaczących zmian, które mają na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, zwanej „dyrektywą drugiej szansy”. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2025 roku. Wprowadzają one regulacje, które mogą znacząco wpłynąć na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw borykających się z problemami finansowymi.
- Test zaspokojenia
- Skutki restrukturyzacji zatrudnienia i przejrzystość procesów
- Nowe zasady przyjmowania układu i ich wpływ na proces
- Jak nowelizacja ustawy wpłynie na przedsiębiorstwa?
Test zaspokojenia
Najważniejsze zmiany w przedstawionym projekcie przewidują m.in. obowiązkowe przygotowanie testu zaspokojenia umożliwiającego wierzycielom ocenę, który scenariusz – układ w ramach prowadzonego postepowania restrukturyzacyjnego, czy upadłość – jest dla nich korzystniejszy. Nowa metodyka przypomina testy dla prywatnych wierzycieli, ale swoimi zapisami będzie obejmowała już wszystkich wierzycieli biorących udział w postępowaniu.
Skutki restrukturyzacji zatrudnienia i przejrzystość procesów
Kolejna zmiana przewiduje ujawnienie ogólnych skutków w zakresie restrukturyzacji zatrudnienia, planowanych zwolnień oraz konsultacji z przedstawicielami pracowników, co przy okazji niestety może wprowadzić dodatkowe opóźnienia w sprawnym przejściu przez proces restrukturyzacji. Test zaspokojenia ma prezentować informację o wartości przedsiębiorstwa dłużnika przy założeniu realizacji planu restrukturyzacyjnego oraz w sytuacji konieczności przeprowadzenia postępowania upadłościowego czy sprzedaży przedsiębiorstwa. Również wprowadzenie obowiązku przygotowania dokumentów finansowych dłużnika na 30 dni przed rozpoczęciem głosowania to istotny krok w kierunku poprawy przejrzystości i budowania zaufania skierowany ku wierzycielom.
Pozytywnie należy ocenić proponowaną weryfikację ekonomicznej celowości prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego oraz tego, aby wierzyciele na długo przed głosowaniem mogli dysponować danymi pozwalającymi na podjęcie decyzji co do kierunku głosowania oraz oceny, czy ich wierzytelności objęte układem będą zaspokojone w stopniu wyższym w przypadku zawarcia układu czy też w postepowaniu upadłościowym.
Nowe zasady przyjmowania układu i ich wpływ na proces
Projekt wprowadza również nowe zasady przyjmowania układu. Grupa z wyższym pierwszeństwem musi uzyskać pełne zaspokojenie, aby inne grupy mogły otrzymać spłaty w danym postepowaniu. Nowe propozycje pozwalają sądowi również na ingerencję w treść układu, jeśli nie narusza to jego kluczowych postanowień, co może ułatwić zatwierdzenie układu w przypadku drobnych błędów, które pojawiły się we wniosku o jego zatwierdzenie. Utrzymano również mechanizm weryfikacji podziału na grupy przez sąd przed głosowaniem, co ma na celu poprawę przejrzystości i skuteczności procesu restrukturyzacji. Za zgodą dłużnika układ będzie mógł zostać przyjęty nawet w przypadku nieuzyskania wymaganej większości, jeśli grupy wierzycieli uprzywilejowanych, głosujące przeciwko układowi, otrzymują na mocy układu pełną spłatę zadłużenia. Również wierzyciele rzeczowi, jako novum, będą musieli obligatoryjnie uczestniczyć w postepowaniu.
Nowością jest wprowadzenie w ramach postepowania o zatwierdzenie układu jednolitego czteromiesięcznego okresu, w którym trwały będą skutki obwieszczenia dnia układowego oraz równoległy zakaz ogłaszania upadłości w trakcie trwających postępowań restrukturyzacyjnych. Wskazano, że dzień układowy nie może przypadać później niż dzień obwieszczenia, a w miejsce wygaśnięcia skutków obwieszczenia wprowadzono zapis o umorzeniu postępowania o zatwierdzenie układu, który do tej pory był dla wielu bardzo niejasny, a zapewniał ochronę dłużnika przed egzekucją wierzytelności objętych układem w okresie od dnia zawarcia układu do dnia zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego lub jego prawomocnego umorzenia.
Jak nowelizacja ustawy wpłynie na przedsiębiorstwa?
Planowane powyżej zmiany mają na celu poprawę sytuacji przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej poprzez wprowadzenie bardziej przejrzystych i efektywnych procedur restrukturyzacyjnych. Mimo licznych zalet, tj. jednolitego czteromiesięcznego okresu, w którym trwały będą skutki obwieszczenia dnia układowego, obowiązku sporządzania szczegółowej dokumentacji przed rozpoczęciem głosowania czy też regulacji umożliwiających sądowi dokładniejszą weryfikację układu, nowe przepisy niosą ze sobą szereg wyzwań, które mogą wpływać na chęć otwierania postępowań restrukturyzacyjnych przez dłużników. Kluczowe będzie monitorowanie implementacji nowych regulacji oraz ich realnego wpływu na procesy restrukturyzacyjne i upadłościowe w Polsce, która opóźnia się z implementacją Dyrektywy o ponad dwa lata. Warto również podkreślić, że sukces reform będzie zależał od ich praktycznego zastosowania i dostosowania do zmieniających się realiów rynkowych.
Natalia Jarosz, aplikant radcowski z Kancelarii Stefaniuk & Wspólnicy SKA
Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo restrukturyzacyjne oraz ustawy – Prawo upadłościowe.