1. Czy w przypadku podziału majątku udziały te będą dzielone, a jego małżonka zostanie wspólnikiem?
2. Czy w takiej sytuacji można zabezpieczyć się przed przystąpieniem małżonka do spółki?
rada
Ad 1. Tak, gdyż udział w spółce posiadany przez małżonka stanowi składnik majątku wspólnego, który dzieli on ze swoim współmałżonkiem.
Ad 2. Kodeks spółek handlowych daje wspólnikom spółki z o.o. możliwość ograniczenia lub wyłączenia w umowie spółki z o.o. wstąpienia do spółki współmałżonka wspólnika, gdy jego udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską.
uzasadnienie
Jeżeli jeden z małżonków posiadał udziały, to przy podziale majątku będzie rozstrzygana kwestia ich przynależności. Za wspólnika spółki z o.o. uważamy tego z małżonków, który dokonał czynności prawnej prowadzącej do nabycia udziału. Czytelnik słusznie się jednak obawia możliwości przyznania udziału współmałżonkowi osoby, której do tej pory przysługiwał status wspólnika.
Ryzyku temu można zapobiec w umowie spółki. Przepisy przewidują możliwość umieszczenia w umowie spółki regulacji wyłączającej lub ograniczającej wstąpienie współmałżonka, gdy jego udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską (art. 1831 k.s.h.). Wprowadzenie takiego zapisu daje wspólnikom kontrolę nad tym, kto zostaje dopuszczony do udziału w spółce. Wprowadzenie do umowy spółki takiej klauzuli oznacza, że tylko małżonek wymieniony w umowie spółki będzie wspólnikiem, także wtedy gdy udział wchodzi w skład majątku wspólnego.
WAŻNE!
Umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika, gdy udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską (art. 1831 k.s.h.).
Wyłączenie będzie miało zastosowanie, gdy udziały zostały nabyte przez jednego małżonka. Przepis ten nie odnosi się do przypadku nabycia udziału przez oboje małżonków. Wprowadzenie do umowy spółki zakazu wstąpienia współmałżonka do spółki nie oznacza natomiast, że będzie on pozbawiony wartości ekonomicznych wynikających z posiadania w majątku wspólnym udziałów w spółce. Uzyskana przez wspólnika dywidenda wejdzie zatem do małżeńskiego majątku wspólnego, i to nawet wtedy, gdy udziały należą do majątku osobistego wspólnika. Może to zmienić jedynie odpowiednia umowa małżeńska.
Przyjęcie w umowie spółki tego ograniczenia oznacza, że sąd rozpoznający sprawę o podział majątku wspólnego nie ma prawa dokonywać podziału udziałów bez zgody wspólników spółki. Pierwszeństwo w zastosowaniu mają przepisy k.s.h. przed Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym. Współmałżonek wspólnika nie może wykonywać praw wynikających z udziałów i o czymkolwiek decydować.
Podstawa prawna
l art. 1831 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy