RENATA MIKULEWICZ
radca prawny, dział szkoleń Kancelarii BSO Prawo i Podatki we Wrocławiu
Uregulowania w zakresie sukcesji praw i obowiązków podatkowych zawiera Ordynacja podatkowa. Sukcesja możliwa jest jedynie w sytuacjach wprost w niej wskazanych. Sukcesja praw i obowiązków obejmuje następujące przypadki: połączenie (art. 93 par. 1), przejęcie (art. 93 par. 2), przekształcenie (art. 93a), podział (art. 93c). Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się: osób prawnych, osobowych spółek handlowych, osobowych i kapitałowych spółek handlowych, jak również podmioty łączące się przez przejęcie: innej osoby prawnej (osób prawnych) lub osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych), wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
Podobnie osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku przekształcenia innej osoby prawnej czy przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach podatkowych prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.
Przepis ten stosuje się do osobowej spółki handlowej zawiązanej - powstałej - w wyniku przekształcenia (innej spółki niemającej osobowości prawnej, spółki kapitałowej oraz spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
Przepisy te ustanawiają generalną zasadę sukcesji w prawie podatkowym, która może być ograniczana regulacjami szczególnymi. Ustawa o VAT nie zawiera żadnych przepisów dotyczących sukcesji praw i obowiązków, co oznacza, że stosowanie art. 93 i 93a Ordynacji podatkowej nie podlega ograniczeniom. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podkreślić należy, że w sytuacji wniesienia przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki kapitałowej będącej osobą prawną Ordynacja podatkowa nie przewiduje sukcesji praw i obowiązków podatkowych. Warto przedstawić stanowisko Urządu Skarbowego w Turku zawarte w postanowieniu z 20 marca 2007 r. (nr PP/443-1/07). Jak podkreślono, przepisy Ordynacji podatkowej zawarte w art. 93-93e regulują przejście praw i obowiązków podatkowych, m.in. w przypadku łączenia się osób prawnych lub spółek, przy przekształceniu. W przepisach tych ustawodawca określił katalog sytuacji, w których zachodzi sukcesja podatkowa, tj. sukcesja praw i obowiązków następców prawnych oraz podmiotów przekształcanych. Zgodnie z art. 93a par. 1 Ordynacji podatkowej, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku: przekształcenia innej osoby prawnej, przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej - wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego obowiązki przekształcanej osoby lub spółki. W myśl art. 93a par. 2 Ordynacji podatkowej przepis par. 1 stosuje się odpowiednio do: osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia: innej spółki niemającej osobowości prawnej, spółki kapitałowej; spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
Przepisy te nie przewidują następstwa prawnego w przypadku wniesienia (przystąpienia) do spółki z o.o. przedsiębiorstwa osoby fizycznej.
(KT)