Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych od 1 lutego 2021 r.
Utworzenie elektronicznego Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych przewiduje ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw opublikowana w Dzienniku Ustaw z 13 stycznia 2021 r. (Dziennik Ustaw rok 2021 poz. 72). Ustawa wchodzi w życie, z wyjątkiem niektórych zmian, z dniem 1 lutego 2021 r.
Nowelizacja przewiduje szereg zmian w ustawie o podatku akcyzowym, w szczególności:
a) uproszczenie zasad monitorowania dostaw wyrobów akcyzowych na podstawie e-DD, z użyciem Systemu EMCS PL2,
b) objęcie monitorowaniem w Systemie EMCS PL2:
- sprzedaży zwolnionych od akcyzy wyrobów węglowych realizowanej przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych,
- przemieszczeń importowanych wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie oraz wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie z miejsca importu do podmiotu, który importował te wyroby,
- przemieszczeń eksportowanych i wyprowadzanych poza obszar celny UE przez krajowy urząd celno-skarbowy wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie,
c) uregulowanie zasad monitorowania z użyciem Systemu EMCS PL2 przemieszczania zwolnionych wyrobów energetycznych rurociągiem, na podstawie e-DD, na podobnych zasadach jakie obecnie przewidziane są w przypadku przemieszczania rurociągiem tych wyrobów na podstawie elektronicznego administracyjnego dokumentu (e-AD), z użyciem Systemu EMCS PL2,
d) uregulowanie uproszczonych zasad dokonywania zmiany środka transportu wyrobów przemieszczanych na podstawie e-DD, z użyciem Systemu EMCS PL2,
e) wprowadzenie centralnej, elektronicznej rejestracji podmiotów akcyzowych, w tym objęcie tym obowiązkiem podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej zużywających wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, m.in. jednostek pożytku publicznego, jednostek samorządu terytorialnego, jednostek organizacyjnych wojska, Straży Granicznej, Policji,
f) umożliwienie dokonania podziału przemieszczenia poza terytorium kraju wyrobów energetycznych przemieszczanych transportem kolejowym z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych - obowiązek rejestracji
Zgodnie z definicją zawartą w noweli Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (CRPA) to rejestr podmiotów, o których mowa w art. 16 ust. 1 i 1a ustawy o podatku akcyzowym (dalej także "upa") - art. 2 ust. 1 pkt 5a upa, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 16 ust. 1 upa, nadanym ustawą nowelizującą, zgłoszenia rejestracyjnego jest obowiązany dokonać:
1) podmiot prowadzący działalność gospodarczą zamierzający:
a) wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą - przed dniem wykonania pierwszej takiej czynności,
b) wykonywać czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie - przed dniem wykonania pierwszej czynności z wykorzystaniem tych wyrobów,
c) wykonywać czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie - przed dniem wykonania pierwszej czynności z wykorzystaniem tych wyrobów,
d) dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej lub dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym skażenie następuje, na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażenia alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego - przed dniem dokonania pierwszego nabycia wewnątrzwspólnotowego tego alkoholu;
2) podmiot zużywający nieprowadzący działalności gospodarczej, niebędący osobą fizyczną, zamierzający zużywać wyroby akcyzowe, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1-3 upa - przed dniem pierwszego nabycia tych wyrobów;
3) podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych spełniające warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych, do którego są wysyłane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, w przypadku, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 1a upa - przed dniem wykonania pierwszej czynności w ramach niszczenia wyrobów akcyzowych;
4) podmiot, który zamierza prowadzić działalność gospodarczą jako:
a) pośredniczący podmiot węglowy,
b) pośredniczący podmiot gazowy
- przed dniem rozpoczęcia tej działalności;
5) podmiot, który został wyznaczony jako podmiot reprezentujący, o którym mowa w:
a) art. 13 ust. 5 upa - przed dniem dokonania pierwszego nabycia wewnątrzwspólnotowego przez odpowiednio nabywcę końcowego lub finalnego nabywcę gazowego,
b) art. 13 ust. 5a upa - przed dniem rozpoczęcia działalności jako podmiot reprezentujący.
Poza tym zgodnie z dodanym ust. 1a do art. 16 upa zgłoszenia rejestracyjnego może dokonać osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zużywająca wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, określone w art. 32 ust. 1 pkt 3 upa.
Powyższe oznacza, że obowiązek rejestracyjny w akcyzie został rozszerzony. Do rejestracji w zakresie akcyzy zobowiązane zostały dodatkowo podmioty:
- nieprowadzące działalności gospodarczej, inne niż osoby fizyczne (np. jednostki pożytku publicznego, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki organizacyjne wojska, Straży Granicznej i Policji) zamierzające zużywać wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie (paliwo lotnicze i żeglugowe, gaz LPG);
- które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzą miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych spełniające warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych, do którego są wysyłane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie;
- które zostały wyznaczone jako podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 13 ust. 5 i ust. 5a upa;
- zamierzające prowadzić działalność jako pośredniczący podmiot węglowy, pośredniczący podmiot gazowy.
W wyniku wprowadzonych zmian istnieje możliwość dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA poprzez platformę Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zużywających gaz LPG do celów grzewczych. Natomiast zgłoszenie rejestracyjne będzie można składać tylko w formie elektronicznej przez PUESC.
Polecamy: Komplet PODATKI 2021
Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych - przepisy przejściowe
Nowelizacja zawiera przepisy przejściowe, które przewidują różne regulacje w zależności od tego, czy podmiot prowadził już działalność zarejestrowaną w zakresie akcyzy, czy dopiero zamierza dokonać rejestracji.
Do zgłoszeń rejestracyjnych złożonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, czyli przed 1 lutego 2021 r., w przypadku których przed tym dniem nie zostało wydane potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego, stosuje się przepisy upa w brzmieniu dotychczasowym.
Podmiot, który przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, czyli przed 1 lutego 2021 r., złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne w brzmieniu dotychczasowym, i otrzymał potwierdzenie jego przyjęcia, zostaje zarejestrowany w CRPA z chwilą uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego o dane dotyczące właściwego dla tego podmiotu organu podatkowego (chodzi o wskazanie właściwego dla tego podmiotu naczelnika urzędu skarbowego w zakresie akcyzy) w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, pod warunkiem dokonania tego uzupełnienia do dnia 30 czerwca 2021 r.
W przypadku podmiotu, który nie podlegały dotychczas obowiązkowi rejestracji, a który od 1 lutego 2021 r. został objęty tym obowiązkiem, będzie on musiał do 30 czerwca 2021 r. złożyć zgłoszenie rejestracyjne. Poza tym, do dnia dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w brzmieniu nadanym nowelizacją, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2021 r., za pośredniczący podmiot węglowy albo pośredniczący podmiot gazowy uznaje się podmiot, który przed dniem wejścia w życie niniejszej nowelizacji złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego powiadomienie na podstawie art. 16 ust. 3a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, i otrzymał potwierdzenie jego przyjęcia przed tym dniem.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw rok 2021 poz. 72