To pytanie zadała jedna ze spółek z o.o., która w wyniku nieprzewidzianych opóźnień w realizacji kontraktów została zobowiązana do ich zapłaty. Wątpliwości dotyczyły tego, czy takie wydatki powinny być uznane za niezwiązane z działalnością gospodarczą i podlegać opodatkowaniu na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Kary umowne a estoński CIT
Sprawa dotyczyła spółki, która w ramach prowadzonej działalności podjęła się realizacji dwóch zadań od podmiotów niepowiązanych ze spółką. Przedmiot umowy miał być wykonany w terminie oraz w oparciu o szczegółowo określone kamienie milowe, których wykonanie miało zostać dokonane w określonych miesiącach od momentu podpisania umowy. Jeżeli terminy nie zostałyby dotrzymane przez spółkę, byłaby ona zobowiązana do zapłaty kary umownej w związku z występującym opóźnieniem. Kara ta miała być obliczana jako procent łącznej wartości wynagrodzenia brutto za każdy dzień opóźnienia, przy czym mogły być one nałożone również w sytuacji, w której opóźnienie powstało nie z winy wykonawcy.
W związku z realizowanymi zadaniami nastąpiły nieprzewidziane opóźnienia m.in. dotyczące sytuacji własnościowej terenu, opóźnień w działaniu administracji w związku z realizacją zadań w okresie epidemii, zmiany w zakresie decyzji środowiskowej czy też opóźnienia związane z kwestiami sądowymi i formalnościami prawnymi za co zostały nałożone kary umowne. Spółka w związku z obowiązkiem zapłaty kar zadała pytanie, czy wydatki poniesione na ich zapłatę będą wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą i czy będą stanowić podstawę opodatkowania estońskim CIT zgodnie z przepisem art. 28m ust 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Wydatki poniesione na kary jako część prowadzonej działalności
Spółka w swoim stanowisku wskazała, że wydatki poniesione na zapłatę kar umownych nie będą miały na celu dystrybucji zysku jak i również są ściśle związane z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą, a same kary wynikały z wykonywania związanych z działalnością zadań i opóźnień wynikających z nieprzewidzianych zdarzeń. Podkreślony został również fakt, że kary nałożone na spółkę nie stanowiły sankcji o charakterze publicznoprawnym, które zostały bezpośrednio wskazane jako wydatki niezwiązane z działalnością w „Przewodniku do Ryczałtu Dochodu Spółek” sporządzonym przez Ministerstwo Finansów.
Zdaniem spółki wydatki na kary umowne powinny być za każdym razem oceniane przez pryzmat ich celowości w ramach prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej. We wskazanej sprawie kary wynikały natomiast z ziszczenia się normalnego ryzyka gospodarczego przewidzianego w umowach, z opóźnień niezawinionych po stronie spółki a samo poniesienie kar stanowi realizację umowy. Samo zapłacenie kar umownych miało na celu natomiast utrzymanie stosunków gospodarczych z kontrahentami oraz zapewnienie możliwości pozyskiwania dalszych zleceń w przyszłości, dlatego też zdaniem spółki wydatki poniesione na te kary nie powinny być uznawane za oderwane od prowadzonej działalności gospodarczej.
Interpretacja KIS
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.627.2024.1.ED) przyznał rację spółce, zgodził się z przedstawioną przez nią argumentując wskazując przy tym, że zarówno ze wskazanego stanu faktycznego jak i wniosków płynących z analizy innych interpretacji jak i Przewodnika Ministra Finansów należy uznać, że wydatki ponoszone na kary umowne za opóźnienia niezawinione przez Spółkę, które nie stanowią sankcji o charakterze publicznoprawnym należy uznać za związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z taką kwalifikacją wydatków nie będą one podlegały opodatkowaniu zgodnie z przepisem art. 28m ust 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Maciej Różycki, konsultant podatkowy