Na czym polegają obowiązki sprawozdawcze spółek nieruchomościowych w podatku dochodowym i jak te obowiązki powinny być realizowane? Jak interpretuje przepisy w tym zakresie Minister Finansów?
W dniu 28 lutego 2023 r. Minister Finansów wydał Interpretację ogólną nr DD5.8203.7.2022 (dalej jako „Interpretacja”), w której wyjaśnił wątpliwości interpretacyjne związane z obowiązkami informacyjnymi (sprawozdawczymi) nałożonymi na spółki nieruchomościowe na podstawie art. 27 ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT). Analogicznie ta kwestia jest uregulowana w art. 45 ust. 3f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).
Spółka nieruchomościowa - obowiązki sprawozdawcze (informacyjne) w CIT i PIT
Podmioty, które wypełniają definicję spółki nieruchomościowej wskazaną w art. 4a pkt 35 ustawy o CIT (analogicznie w ustawie o PIT), a także podatnicy posiadający bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów w spółce nieruchomościowej zobowiązani są do przekazania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (Szef KAS) informacji o:
- podmiotach posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziały lub akcje, ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze, wraz z podaniem liczby posiadanych przez każdego z nich takich praw - w przypadku informacji przekazywanych przez spółki nieruchomościowe;
- liczbie posiadanych, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziałów lub akcji, ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze - w przypadku informacji przekazywanych przez podatników będących wspólnikami spółek nieruchomościowych
do końca 3 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego spółki, a w przypadku gdy spółka nie jest podatnikiem CIT – do końca 3 miesiąca następującego po zakończeniu roku obrotowego.
Powyższe zgłoszenie należy dokonać na dedykowanym formularzu (CIT-N2 lub PIT-N2).
Spółka nieruchomościowa – wątpliwości dotyczące obowiązków sprawozdawczych
Na gruncie powyższych regulacji podatnicy napotkali istotne trudności interpretacyjne. Dotyczą one głowie kwestii ustalenia tego, kto faktycznie zobowiązany jest do przekazania informacji Szefowi KAS. Kluczową dla podatników kwestią było ustalenie czy dla zaistnienia obowiązku informacyjnego wystarczy sam fakt posiadania udziałów, akcji lub innych praw w spółce nieruchomościowej, czy też konieczne jest istnienie obowiązku podatkowego w Polsce z jakiegokolwiek tytułu w roku podatkowym, którego dotyczy ta informacja.
Wątpliwości te zostały rozwiane przez Ministra Finansów w Interpretacji Ogólnej.
Interpretacja Ogólna Ministra Finansów
W wyżej wskazanej interpretacji ogólnej z 28 lutego 2023 r. Minister Finansów odniósł się do definicji podatnika, który posiada prawa do spółki nieruchomościowej. Wyjaśnił, że pojęcie to obejmuje:
1) wspólnika spółki nieruchomościowej, będącego podmiotem wymienionym w art. 1 ustawy o CIT tj.:
a) osoby prawne, spółki kapitałowe w organizacji, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkami wskazanymi w ustawie; spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
b) spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży w określonym terminie oświadczenia o wspólnikach;
c) spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
2) podmiot wymieniony w art. 1 ustawy o CIT , który posiada prawa do spółki nieruchomościowej w sposób pośredni – w przypadku, gdy takie posiadanie praw jest realizowane poprzez wspólnika lub kolejne podmioty, tj. tzw. podmioty transparentne podatkowo;
3) wspólnika spółki nieruchomościowej, będącego osobą fizyczną lub przedsiębiorstwem w spadku;
4) osobę fizyczną lub przedsiębiorstwo w spadku, którzy posiadają prawa do spółki nieruchomościowej w sposób pośredni – w przypadku, gdy takie posiadanie praw realizowane jest poprzez wspólnika lub kolejne podmioty, tj. tzw. podmioty transparentne podatkowo.
Dodatkowo Minister Finansów wskazał w jaki sposób należy obliczać minimalny 5% próg posiadanych udziałów obligujący do wypełniania obowiązku raportowania – otóż należy zsumować prawa posiadane w spółce nieruchomościowej w sposób pośredni z prawami posiadanymi pośrednio. Minister Finansów podkreślił również, że w odniesieniu do podatników posiadających prawa do spółki nieruchomościowej obowiązek informacyjny powstaje bez względu na to, czy w roku podatkowym, na koniec którego składana jest informacja, uzyskany został przychód z tego udziału z jakiegokolwiek tytułu – oznacza to że obowiązek informacyjny generuje sam fakt posiadania udziałów w spółce nieruchomościowej.
Z raportowania zwolnione są jedynie podmioty wymienione w art. 6 ustawy o CIT (analogicznie PIT), tj. podmioty zwolnione podmiotowo z opodatkowania. Zdaniem Ministra Finansów: „Skoro zatem podatnik zwolniony podmiotowo nie jest obciążony obowiązkiem podatkowym z jakiegokolwiek tytułu w podatku dochodowym od osób prawnych, to nałożenie na wspólnika spółki nieruchomościowej, będącego takim podatnikiem, obowiązku informacyjnego, o którym mowa art. 27 ust. 1e ustawy, byłoby nieadekwatne do wskazanego na wstępie celu tego przepisu. Jednocześnie mając na uwadze cel interpretowanego przepisu, wyłączenie to nie znajduje podstaw do zastosowania w stosunku do samej spółki nieruchomościowej”.
Minister Finansów poruszył również temat podatkowych grup kapitałowych (PGK). Zgodnie z zaprezentowanym w Interpretacji Ogólnej stanowiskiem obowiązki sprawozdawcze przewidziane w art. 27 ust 1e ustawy o CIT (analogicznie PIT), należy stosować nie do PGK jako całości, a do poszczególnych podmiotów wchodzących w jej skład.
Podsumowanie
Interpretacja ogólna porusza istotne kwestie tj. definicja podatnika, czy sposób kalkulacji 5% progu posiadania udziałów, którego przekroczenie powoduje powstanie obowiązku sprawozdawczego. Pozytywnie należy też ocenić wyjaśnienia w zakresie obowiązków sprawozdawczych dotyczące PGK. Interpretacja pozostawia jednak inne liczne wątpliwości dotyczące obowiązków sprawozdawczych spółek nieruchomościowych oraz – co szczególnie istotne – podmiotów posiadających udziały w tych spółkach zarówno mających siedzibę na terytorium RP jak i nie będących polskimi rezydentami podatkowymi.
Autor: Łukasz Zdeb, Senior Tax Consultant