STAN FAKTYCZNY
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zgłosiła do procedury dopuszczenia do obrotu na polskim obszarze celnym leki. Wartość celna została zadeklarowana na podstawie m.in. załączonych do zgłoszenia celnego faktur handlowych wystawionych przez eksportera - spółkę z Austrii. Organy celne uznały zgłoszenie celne za nieprawidłowe w części dotyczącej wartości celnej towaru. Powodem był dodatek motywacyjny otrzymany przez spółkę, który w ocenie organów celnych miał wpływ na wartość transakcyjną importowanego towaru.
UZASADNIENIE
Rację organom celnym przyznał sąd I instancji. A potem skargę kasacyjną spółki oddalił Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku I instancji. Jak podkreślił NSA, w obrocie handlowym - również międzynarodowym - nie jest kwestionowana zasada wolności kontraktowej. Zgodnie z tą zasadą strony zawierające umowę mogą według swego uznania ustalić wzajemne prawa i obowiązki oraz sposób ich realizacji. W odniesieniu do umów sprzedaży oznacza to, że strony mogą wskazać wprost wiążącą je cenę albo też określić podstawy do jej ustalenia, a ostateczną wielkość określić później, mogą też odwołać się do warunków i zasad określonych przez nie w innych umowach. W rozpoznawanej sprawie umowa dystrybucyjna odnosząca się do przyszłych transakcji między importerem a eksporterem określała warunki udzielania dodatków motywacyjnych, a więc wskazywała na sposób kształtowania ostatecznej ceny. Okoliczność, że w umowie tej uzależniono faktyczną wielkość dodatku od zaistnienia określonych przesłanek (wielkości sprzedaży na rynku krajowym), nie zmienia jego oceny jako czynnika kształtującego cenę ostateczną, a więc w konsekwencji również wartość celną leków. Sąd zwrócił uwagę, że godnie z art. 23 par. 1 kodeksu celnego wartością celną jest wartość transakcyjna, czyli cena faktycznie zapłacona, albo należna za towar sprzedany w celu przywozu na polski obszar celny. Pojęcie ceny faktycznie zapłaconej lub należnej zdefiniowano jako kwotę płatności dokonanej lub mającej zostać dokonaną przez kupującego na rzecz sprzedawcy za przywiezione towary. Ustawodawcę jako podstawę wartości celnej przyjął cenę rzeczywistą, czyli obliczoną ostatecznie i obejmującą faktyczne płatności, jakich nabywca - importer - dokonał lub ma dokonać na rzecz eksportera - sprzedawcy lub na jego korzyść. Skoro w przepisach mowa jest o cenie jako płatności dokonanej lub mającej zostać dokonaną, to równocześnie ustawodawca nie wiąże ustalenia tej ceny z określoną datą, a w szczególności z dniem zgłoszenia celnego. Cena na dzień zgłoszenia celnego może bowiem z różnych względów, a w tym z ustaleń umownych wiążących strony, nie odpowiadać cenie ostatecznej, tj. płatności zrealizowanej lub należnej. I dlatego wartość celna towaru to jego wartość transakcyjna, a więc cena faktycznie zapłacona lub należna nawet jeśli jej ostateczne ustalenie nastąpiło po dniu zgłoszenia celnego. Ze względu na możliwości ustalenia ceny ostatecznej po dacie zgłoszenia celnego w art. 65 par. 4 kodeksu celnego uregulowano sposób korygowania przyjętego już zgłoszenia celnego poprzez wydanie stosownej decyzji.
W związku z tym dodatki motywacyjne chociaż zostały zrealizowane zgodnie z warunkami umowy dystrybucyjnej po dacie zgłoszenia celnego, kształtowały wartość transakcyjną. I miały wpływ na cenę faktycznie zapłaconą - obniżały tę cenę w stosunku do podanej w zgłoszeniu celnym.
Wyrok NSA z 4 czerwca 2008 r., niepublikowany.
SYGN. AKT I GSK 776/07.
ALEKSANDRA TARKA