Dotychczas nie było to jednoznaczne, a wątpliwości krążyły wokół źródeł finansowania nagród i premii pracowniczych. Specjaliści optujący za tym, by wydatki związane z programami motywacyjnymi nie były wliczane do kosztów, argumentowali, że nie można ich traktować jak wynagrodzenie za pracę, które stanowi taki koszt. Skłaniali się raczej ku stanowisku, że premie i nagrody są dla pracodawcy takim samym obciążeniem jak pracownicze składki ubezpieczeniowe i składki na Fundusz Pracy. Skoro nie należy ich "wrzucać w koszty", to wydatków związanych z programami motywacyjnymi tym bardziej.
Premie i nagrody motywują pracowników - podnoszą jakość pracy
W 2015 roku sytuacja zmieniła się jednak diametralnie. Pojawiły się orzeczenia które wskazują, że nie ma ku temu żadnych przeszkód, bo też nie istnieją przepisy, które jednoznacznie by tego zabraniały. Z drugiej jednak strony - nagrody i premie zostały uznane za czynnik motywacyjny, który w oczywisty sposób wpływają na jakość świadczonej pracy przez pracowników, a w konsekwencji - na przychód spółki. Uznano więc, że przedsiębiorstwo powinno mieć prawo do wliczenia ich w koszty uzyskania przychodu w miesiącu ich wypłacenia. Tym bardziej, że dla pracownika są to przychody wynikające bezpośrednio ze stosunku pracy.
IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
Fiskus nadal miał jednak wątpliwości na temat związku wypłacanych premii z ich wpływem na wysokość uzyskiwanych przychodów, traktując je bardziej jako dodatkową gratyfikację za pracę już wykonaną, a nie motywację do dalszego jej dobrego wykonywania. Ostatecznie rozwiało je orzeczenie Najwyższego Sądu Administracyjnego z lutego 2016, który nie zgodził się z taką interpretacją, podtrzymując wcześniejsze rozstrzygnięcie, które jest korzystne dla przedsiębiorców. W ocenie NSA: „wypłacane pracownikom nagrody i premie z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w tym podatku w miesiącu ich wypłaty”.
Jednocześnie NSA zauważył, że "Natomiast nie będą kosztem uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.p, składki na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i na inne fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw - od nagród i premii, wypłacanych w gotówce lub w papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem to wynika wprost z przepisu (por. także nieprawomocny wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 listopada 2014 r. III SA/Wa 1224/14)."
Uchwała 7 sędziów NSA z dnia 1 lutego 2016 r. sygn. II FPS 5/15