Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 stycznia 2015 r. (sygn. III Sa/Wa 1693/14).
Wyrok był konsekwencją skargi o uchylenie interpretacji indywidualnej wydanej przez Ministra Finansów, która dotyczyła następującej sytuacji faktycznej.
Inwestor – spółka A zawarł umowę z wykonawcą - spółką B na wybudowanie budynku produkcyjno-magazynowego. Umowa zezwalała generalnemu wykonawcy na zatrudnienie podwykonawców, a podwykonawcom na zaangażowanie dalszych podwykonawców. W związku z tym, spółka B zawarła umowę o podwykonawstwo ze spółką C, a spółka C zleciła część prac swojemu podwykonawcy – spółce D.
Spółka D wypełniła swoje zobowiązania i przedstawiła spółce C faktury za wykonane prace budowlane. Spółka C nie uregulowała jednak należności wobec spółki D. W związku z tym ta złożyła pozew do sądu przeciwko inwestorowi (spółce A) w celu odzyskania należnych pieniędzy z tytułu wykonanych prac budowlanych. Było to możliwe ze względu na przepisy kodeksu cywilnego, które mówią, że zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Podwykonawca może domagać się zapłaty od wykonawcy niezależnie od tego, czy podwykonawca opóźnia płatność na jego rzecz i czy inwestor prawidłowo rozliczył się z podwykonawcą. Sąd apelacyjny zasądził od inwestora –spółki A na rzecz podwykonawcy D należne mu wynagrodzenie wraz z odsetkami, na podstawie faktur wystawionych na rzecz pierwszego podwykonawcy, czyli spółki C. W wykonaniu orzeczenia inwestor A zawarł porozumienia ze spółką D co do spłaty faktur wystawionych na rzecz spółki C.
Nieuregulowane należności - kiedy korekta kosztów
W powyższym stanie faktycznym spółka A zwróciła się do Ministra Finansów z pytaniem, czy kwota zasądzona na rzecz D (należność główna, odsetki, zwrot kosztów procesu) spłacona w ratach może zostać zaliczona przez spółkę A do kosztów uzyskania przychodu?
Zdaniem inwestora płatności dokonywane na podstawie wyroku sądowego z tytułu nie wywiązania się przez wykonawcę z zawartych umów budowlanych stanowią koszty uzyskania przychodów, mimo że dokonywane są na rzecz podwykonawców, w związku z odpowiedzialnością solidarną inwestora wobec dalszych podwykonawców. Wydatek ten jest bezsprzecznie powiązany z przychodami Inwestora, zatem należy go zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Minister w interpretacji indywidualnej stwierdził, że powyższe stanowisko jest prawidłowe jedynie w zakresie zaliczenia jako kosztów podatkowych kwot z tytułu zwrotu kosztów procesu. Natomiast w pozostałej części odrzucił możliwość takiej kwalifikacji tych wydatków. Podkreślono, że Inwestor ma możliwość wystąpienia z roszczeniem regresowym do podwykonawców, także wydatek polegający na spłacie zobowiązań spółki D, nie jest ostateczny.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Inwestor wniósł skargę do WSA w Warszawie. Sąd podzielił jego stanowisko że poniesione koszty spełniają wszelkie przesłanki uznania ich za koszt uzyskania przychodu, gdyż zostały poniesione w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu i nie zostały uznane jak wydatek nie stanowiący źródła przychodu.
Sąd wskazał, że aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione pewne warunki. Wydatek ten musi:
a) zostać poniesiony przez podatnika,
b) być definitywny (rzeczywisty),
c) pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
d) być poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
e) zostać właściwie udokumentowany.
Dodatkowo należy ocenić, czy poniesiony wydatek był zasadny i racjonalny z punktu widzenia osiągania korzyści z prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto należy przeanalizować cel poniesienia wydatku – w opisywanym przypadku – Inwestor podpisał porozumienie o spłatach zasadzonych kwot, aby uniknąć kosztownej egzekucji. Koszty egzekucji sądowej są w realiach polskich tak wysokie, że każdy prawidłowo działający przedsiębiorca powinien starać się ich unikać, o ile to tylko jest możliwe.
Czy wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki może stanowić koszt
Uznanie, że inwestor może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatek poniesiony na zapłatę określonych kwot na rzecz podwykonawców w ramach solidarnej odpowiedzialności z generalnym wykonawcą w części, w jakiej nie zostały one zwrócone w jakikolwiek sposób przez generalnego wykonawcę, nawet wtedy, gdy już zapłacił on (inwestor) wynagrodzenie wykonawcy, wypełnia założenia, że działał on racjonalnie gospodarczo i w celu zabezpieczenia swojego dochodu.
WSA wyraźnie podkreślił, że kosztami uzyskania przychodów są bowiem wszelkie koszty w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc obok nakładów bezpośrednich, również nakłady pośrednie, straty, wydatki niezbędne, wymagające poniesienia w relacji do któregoś z elementów nakładów bezpośrednich.
Istotną sprawą, na którą zwrócił uwagę WSA jest konieczność wykładni gospodarczej prawa podatkowego. Sąd podkreślił, że przepisy podatkowe powinny być interpretowane w ten sposób, żeby nakładany na podatnika podatek był adekwatny i nie prowadził do nadmiernego obciążenia. Należy pamiętać, że zasadą w podatku dochodowym jest opodatkowanie dochodu będącego, co do zasady, nadwyżką przychodów nad kosztami ich uzyskania. Wobec powyższego każde racjonalnie poniesione wydatki, spełniające ustawowe wymagania, powinny móc zostać uznane za koszty uzyskania przychodu.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM