Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej. Zdarzają się sytuacje bardzo wyjątkowe, kiedy podatnicy mimo najszczerszych chęci i bardzo ciężkiej pracy, nie są w stanie uregulować swoich zobowiązań podatkowych. Powstaje zaległość, która może się powiększać. Ustawodawca przewidział jednak pewne konkretne przypadki, kiedy podatnicy mogą skorzystać z instytucji tak zwanego umorzenia zaległości podatkowej. Komu ona przysługuje? Jak z niej skorzystać? Wreszcie - jak przygotować wniosek o umorzenie zaległości podatkowej?
Umorzenie zaległości podatkowych - zasady i definicje prawne
W celu zrozumienia instytucji umorzeniowej, w pierwszej kolejności należy zdefiniować kwestie zaległości podatkowej. Ustawodawca wprowadził taką definicję legalną, w artykule 51 Ustawy Ordynacja podatkowa, gdzie stwierdził, że:
zaległość podatkowa to:
podatek niezapłacony w terminie płatności;
niezapłacona w terminie płatność zaliczki na podatek;
niezapłacona w terminie zaliczka o której mowa w art. 23a;
niezapłacona w terminie rata podatku.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, z dnia 26 stycznia 2021 roku w sprawie I SA/Op 346/20 potwierdza, że do umorzenia zaległości – takowa musi istnieć. Teza aktualna:
Ocena istnienia zaległości podatkowej musi odnosić się do stanu istniejącego w dacie zgłoszenia wniosku o jej umorzenie. Oznacza to, że w dacie złożenia wniosku o umorzenie zaległości zobowiązanie podatkowe musi się już przekształcić w zaległość podatkową wskutek niezapłacenia podatku w terminie.
Podstawa umorzeniowa została natomiast przewidziana w rozdziale 7a Ordynacji Podatkowej - Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. W ramach przewidzianych możliwości pomocy podatnikom, w art. 67a ustawodawca stwierdził, że:
Wyciąg z przepisów:
Ustawa ordynacja podatkowa
Art. 67a.
§ 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może: […]
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Rozpatrując możliwość umorzenia zaległości podatkowej na gruncie wyżej wspomnianego art. 67a Ustawy Ordynacja Podatkowa, należy wskazać, że ustawodawca uzależnił taką możliwość od zasadniczych dwóch czynników: po pierwsze złożenia przez podatnika odpowiedniego wniosku (na wniosek podatnika) oraz po drugie - zaistnienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.
Następnie jednak w art. 67d Ustawodawca zdecydował również, że organ podatkowy może również umorzyć zobowiązania podatkowe z urzędu, w dodatkowych czterech sytuacjach:
Gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
W sytuacji, gdy suma (kwota) zaległości nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
W sytuacji, gdy zaległość nie została zaspokojona w zakończonym lub umorzonym postępowaniu likwidacyjnym, lub upadłościowym albo sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości;
Oraz na końcu - gdy podatnik zmarł i nie pozostawił żadnego majątku lub pozostawił majątek ogólnie pojmując nie wystarczający do uzyskania należności.
Ważny interes podatnika i interes publiczny
W praktyce kluczowe dla podatnika, który chce skorzystać z możliwości złożenia wniosku o umorzenie zaległości podatkowej, będzie wyjaśnienie dwóch instytucji: interesu podatnika i interesu publicznego. W wielu opracowaniach i komentarzach podkreśla się, że konstrukcje prawne ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego pojawiają się w ordynacji podatkowej kilkukrotnie, w tym między innymi w art. 22, 48 i 67a. Nie mają one jednak definicji ustawowej. Są to pojęcia, które należy stosować jako dyrektywę postępowania dostosowywaną w każdej sytuacji indywidualnie. Sprecyzowaniu tych pojęć służy z pewnością orzecznictwo sądowe. Wskazujące różne rodzaje przesłanek, które umożliwiały w konkretnych sprawach spełnienie przesłanek ważnego interesu, czy interesu publicznego. Najnowsze z nich dotyczą również wpływu pandemii COVID-19, na możliwości skorzystania z tych instytucji.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, z dnia 28 stycznia 2021 r., w sprawie I SA/Ke 457/20 (teza aktualna):
Stan pandemii, jako zjawisko o charakterze nadzwyczajnym i globalnym, które w niekwestionowany przez organ podatkowy sposób wpłynęło na niemal całkowite zaprzestanie działalności prowadzonej przez spółkę (brak zleceń, przerwany łańcuch dostaw komponentów, m.in. z Włoch, co obrazują też przedstawione przez spółkę dokumenty finansowe), wprowadzenie kryzysowego sposobu zatrudnienia i wynagradzania pracowników, w sposób jednoznaczny potwierdza istnienie ważnego interesu podatnika w kontekście zaległości podatkowych powstałych w okresie pandemii.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, z dnia 8 grudnia 2020 r., w sprawie II GSK 1052/20
Pojęcie "ważny interes przewoźnika" należy interpretować analogicznie do "ważnego interesu podatnika", o jakim stanowi art. 67a § 1 o.p. Pojęcia tego nie należy ograniczać jedynie do sytuacji nadzwyczajnych, losowych, na które strona postępowania nie miała wpływu. Ważny interes podatnika (przewoźnika) to również sytuacja ekonomiczna, życiowa, możliwość zarobkowania itp.
Z kolei zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie podkreśla się, że interes publiczny to dyrektywa postępowania nakazująca respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa lub danej społeczności lokalnej takich jak: sprawiedliwość, równość, bezpieczeństwo i zaufanie obywateli do organów władzy publicznej, a także wyeliminowanie sytuacji, gdy rezultatem zapłaty należności będzie obciążenie Skarbu Państwa kosztami pomocy.
Należy pamiętać, że umorzenia mają stanowić wyjątek od konieczności poboru podatków. Nie mogą więc prowadzić do generalnego zwolnienia od ich zapłaty. Dlatego w większości przypadków opisuje się, że mogą zadziałać w takich przypadkach i sytuacjach, w których z powodów nadzwyczajnych czy losowych, podatnik nie będzie w stanie uregulować swojego zobowiązania, a konieczność zrobienia tego (zapłaty) może doprowadzić do bardzo negatywnych konsekwencji, takich jak utrata majątku, możliwości zarobkowania, itp..
Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej
W każdej indywidualnej sprawie, wniosek o umorzenie zaległości podatkowej powinien zostać dostosowany zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami oraz stanem faktycznym. Można jednak wskazać pewien szablon takiego dokumentu.
miejscowość, data
dane podatnika
np. imię nazwisko
adres
nazwa organu
np. Naczelnik Urzędu Skarbowego w ...
Wniosek
o umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami
Na podstawie art. 67a § 1 pkt3 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325) ja niżej podpisany/a ... w imieniu własnym wnoszę o umorzenie w całości zaległości podatkowej w podatku ... za .... w wysokości...........................zł wraz z odsetkami za zwłokę.
Uzasadnienie
tutaj należy opisać uzasadnienie
czytelny podpis
Załączniki:
1.
2.
Gdzie złożyć wniosek?
- Urząd skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania podatnika (osoby fizycznej) prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą;
- Urząd skarbowy właściwy dla siedziby podatnika będącego osobą prawną (np. spółki z o.o., spółka akcyjna) lub jednostką organizacyjną niemająca osobowości prawnej (np. stowarzyszenie)
- Urząd skarbowy właściwy dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, który nie ma siedziby w Polsce, ale na stałe prowadzisz w Polsce działalność gospodarczą;
- Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście w przypadku podatników, którzy w Polsce nie mają ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej;
- Urzędy skarbowe dla największych podmiotów; Jeśli ze względu na formą prowadzonej działalności oraz osiągane przychody podatnik rozlicza się w urzędzie skarbowym dla największych podmiotów - wniosek powinien złożyć w:
- jednym z wyspecjalizowanych urzędów skarbowych o zasięgu wojewódzkim - jeśli osiąga przychód netto w wysokości minimum 3 mln euro;
- I Mazowieckim Urzędzie Skarbowym w Warszawie - jeśli osiągasz przychód netto powyżej 50 mln euro.
Źródła opracowania:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2020.1325 tj. z dnia 2020.07.31) zwana dalej "Ordynacja podatkowa";
Etel Leonard (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, Opublikowano: LEX/el. 2021;
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 28 stycznia 2021 r. w sprawie I SA/Ke 457/20;
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2020 r. w sprawie II GSK 1052/20.