Zgodnie z art. 1 ust. 5 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 ze zm., dalej: Ustawa lub u.p.c.c) opodatkowaniu podlega umowa spółki oraz jej zmiana, jeśli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:
- w przypadku spółki osobowej – siedziba tej spółki;
- w przypadku spółki kapitałowej:
- rzeczywisty ośrodek zarządzania albo
- siedziba tej spółki – jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.
Stawka PCC od umowy spółki wynosi 0,5 % podstawy opodatkowania. Ustawa nie reguluje jakiej wysokości jest stawka opodatkowania dotycząca zmiany umowy spółki, ale uznaje się, że jest ona taka sama jak w przypadku umowy spółki i wynosi 0,5 %.
Podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów wniesionych do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego spółki kapitałowej. W przypadku wniesienia lub podwyższenia wkładów wniesionych do spółki osobowej albo podwyższenia kapitału zakładowego w spółce kapitałowej podatek trzeba będzie zapłacić od wartości wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartości, o którą podwyższono kapitał zakładowy w spółce kapitałowej.
Opodatkowanie PCC przy przekształceniu spółki z o.o. w spółkę osobową
W zależności od formy prawnej spółki (np. sp. z o.o., s.c., etc.) oraz formy czynności prawnej w jakiej umowa spółki zostaje sporządzona obowiązek podatkowy może ciążyć na różnych podmiotach. W myśl art. 4 pkt 9 u.p.c.c. w przypadku umowy spółki cywilnej obowiązek podatkowy ciąży na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki (np. sp. z o.o.) - na spółce. W związku z powyższym w spółce cywilnej to wspólnicy zobowiązani są do złożenia stosownej deklaracji oraz solidarnie do zapłaty podatku. W pozostałych spółkach prawa handlowego, zarówno osobowych jak i kapitałowych, obowiązek podatkowy ciąży w całości na spółce. W takim wypadku to spółkę należy wykazać jako podatnika w składanej deklaracji PCC-3.
Wypełnioną deklarację należy złożyć w ciągu 14 – stu dni od powstania obowiązku podatkowego, a zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 u.p.c.c. organem podatkowym właściwym miejscowo jest Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy ze względu na siedzibę spółki.
W przypadku, gdy zawarcie umowy spółki lub jej zmiana wymaga formy aktu notarialnego za pobranie oraz wpłacenie kwoty podatku PCC jako płatnik odpowiada notariusz przed którym czynność została dokonana.
Ustawa wylicza również sytuacje, które wyłączają obowiązek podatkowy. Zgodnie z art. 2 pkt 6 u.p.c.c. nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z:
- łączeniem spółek kapitałowych;
- przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową;
- wniesieniem do spółki, w zamian za jej udziały lub akcje:
- przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części,
- udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku, gdy spółka, do której są wnoszone te udziały lub akcje, posiada już większość głosów.
PCC przy wnoszeniu wkładów do spółki jako koszt
Wskazane powyżej sytuacje ukazują różnice jakie występują w opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowaniu będzie podlegało zawarcie umowy spółki, a także zmiana takiej umowy jeżeli powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania. W zależności od rodzaju spółki, a mianowicie czy jest to np.: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka cywilna obowiązek podatkowy będzie ciążył na samej spółce lub na jej wspólnikach. Ponadto jeśli umowa spółki będzie zawarta w formie aktu notarialnego, to na notariuszu jako płatniku będzie spoczywał obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku PCC do właściwego organu podatkowego.
Russell Bedford Poland Sp. z o.o.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM