Spółka komandytowo-akcyjna (SKA) na gruncie kodeksu spółek handlowych jest specyficzna z uwagi na łączenie jednocześnie pewnych elementów spółki kapitałowej jak i osobowej. Ceną „wyjątkowości” tego rodzaju spółki są liczne kontrowersje w zakresie podwyższenia kapitału zakładowego, bowiem w przypadku spółek osobowych opodatkowanie tej operacji przedstawia się nieco odmiennie aniżeli w ramach spółek kapitałowych.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Przed podobnym problemem stanęła również Drukarnia Multipress Sp. z o.o., która wystąpiła do Ministra Finansów o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych. Spółka zamierzała przekształcić się w spółkę komandytowo-akcyjną i podwyższyć kapitał zakładowy. Wnioskodawca stał na stanowisku, że jest spółką kapitałową w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2008/7. A zatem, na mocy art. 4 ust. 1 lit. b) w związku z art. 5 ust. 1 lit. e) owej dyrektywy wskazane powyżej czynności przekształcenia nie mogą być objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednakże Minister Finansów uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe i wskazał, że art. 2 ust. 1 lit. b) i c) dyrektywy 2008/7 nie pozwala na uznanie za spółkę kapitałową spółki, której jedynie część udziałów i członków spełnia przesłanki ustanowione w tym przepisie.
Drukarnia postanowiła wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który przedstawił następującą argumentację: na mocy polskiego prawa handlowego SKA jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, łączącą elementy właściwe tak spółce osobowej, jak i spółce kapitałowej. W szczególności w SKA wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona. Kapitał SKA składa się z akcji tych ostatnich wspólników i wkładów komplementariuszy. O ile wkłady komplementariuszy nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego, akcje SKA mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie na takich samych zasadach jak te odnoszące się do kapitału spółki akcyjnej. Ponadto zbycie przez komplementariusza jego praw i obowiązków jest co do zasady uzależnione od zgody pozostałych wspólników, natomiast akcje SKA są zbywalne, przy czym rozporządzanie akcjami imiennymi może jednakże zostać ograniczone, podobnie jak w odniesieniu do akcji imiennych w spółkach akcyjnych.
Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia
W tych okolicznościach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału ze stosownymi pytaniami prejudycjalnymi.
Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że z jednej strony, art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2008/7 w związku z załącznikiem I do tej dyrektywy odsyła do określonych kategorii spółek kapitałowych prawa krajowego poszczególnych państw członkowskich. Z drugiej strony, pojęcie 'spółki kapitałowej' obejmuje każdą spółkę, stowarzyszenie lub osobę prawną, które spełniają kryteria zwyczajowo stosowane dla scharakteryzowania spółki kapitałowej, wymienione w art. 2 ust. 1 lit. b) i c) owej dyrektywy. Co za tym idzie, okoliczność, że w sporze w postępowaniu głównym spółka komandytowo - akcyjna nie została wymieniona w pkt 21 załącznika I do dyrektywy 2008/7 pośród spółek prawa polskiego, które należy zaliczyć na mocy art. 2 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy do spółek kapitałowych, nie stoi na przeszkodzie uznaniu jej za spółkę kapitałową, jeżeli posiada ona cechy wyliczone w art. 2 ust. 1 lit. b) i c) omawianej dyrektywy.
Ponadto art. 2 ust. 2 dyrektywy 2008/7 uznaje za spółki kapitałowe każdą inną spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną prowadzące działalność skierowaną na zysk. Cel omawianego przepisu polega na zapobieganiu temu, by wybór określonej formy prawnej mógł prowadzić do odmiennego traktowania pod względem podatkowym czynności, które z gospodarczego punktu widzenia są równoważne. Tym samym przepis ten pozwala objąć podmioty, które służą takim samym celom gospodarczym jak spółki kapitałowe w pełnym tego słowa znaczeniu, a mianowicie dążeniu do osiągnięcia zysku poprzez wspólne wnoszenie kapitału do wyodrębnionego majątku, i które nie spełniają kryteriów pojęcia 'spółki kapitałowej' zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 tej dyrektywy.
Konsekwencją powyższego jest uznanie, że każda spółka, która spełnia kryteria wymienione w art. 2 ust. 1 lit. b) i c) dyrektywy 2008/7, stanowi - niezależnie od jej kwalifikacji w prawie każdego państwa członkowskiego - spółkę kapitałową na użytek owej dyrektywy.
Podsumowując powyższe, w przypadku pewnych działań o charakterze restrukturyzacyjnym funkcjonuje zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jednakże do tej pory ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazywała jedynie na niniejsze zwolnienie w przypadku łączenia spółek kapitałowych, przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową, jak również wniesienia do spółek kapitałowych w zamian za jej udziały lub akcje:
a) przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części,
b) niektórych udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej.
Brak zatem w ramach omawianej regulacji wskazania dotyczącego spółki komandytowo – akcyjnej, dopiero obecnie na skutek wydanego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości możemy mieć pewność, że również w przypadku spółki komandytowo – akcyjnej występuje zwolnienie na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jakie więc korzyści powstają w związku z powyższym? Podatnik ma prawo wystąpić o nadpłatę, jeśli uprzednio w sytuacji takiej jak np. omawiane przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytowo-akcyjną wpłacił stosowny podatek nie korzystając ze zwolnienia na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi wszyscy zainteresowani mają 30 dni od momentu opublikowania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, aby złożyć stosowny wniosek o zwrot nadpłaty.
Marta Mikosz
Specjalista z zakresu prawa podatkowego. Związana z Kancelarią Ślązak, Zapiór i Wspólnicy, gdzie jest odpowiedzialna za bieżącą obsługę klientów, w szczególności w zakresie związanym z prowadzeniem postępowań podatkowych oraz administracyjnych, a także w ramach kontroli podatkowej i skarbowej.
Autorka bloga na temat zmian, obowiązków oraz uprawnień, a przede wszystkim możliwości, jakie daje prawo podatkowe osobom prawnym i fizycznym – www.opodatkowany.pl