EKSPERT WYJAŚNIA
PRZEMYSŁAW POLKOWSKI
doradca podatkowy, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Co do zasady w przypadku nieodpłatnego udostępnienia samochodu ciężarowego przez dziadka wnukowi, który prowadzi działalność gospodarczą, powstawałby przychód z tego tytułu. Przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT, który zwalnia z podatku dochodowego przysporzenia otrzymane od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Zwolnienie to nie ma zastosowania jedynie do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, tzn. działalności wykonywanej osobiście. Zatem gdy wnuk prowadzący firmę otrzyma nieodpłatne świadczenie polegające na użyczeniu mu przez dziadka (krewnego zaliczonego do I grupy podatkowej) samochodu ciężarowego, nie będzie to przysparzać co do zasady negatywnych konsekwencji podatkowych. Jeśli jednak auto jest stosunkowo nowe i podatnik je amortyzuje, musi liczyć się z koniecznością zaprzestania zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych za miesiące, w których ciężarówka była użyczona wnukowi.
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Chodzi więc o takie koszty, których poniesienie narzuca niezbędna potrzeba zachowania właściwego stanu rzeczy. Będą to przykładowo koszty konserwacji, bieżących remontów, drobnych napraw. Ocena, które koszty należy zaliczyć do zwykłych, zależy od okoliczności konkretnego przypadku oraz cech i właściwości konkretnej rzeczy. Za zwykłe koszty utrzymania rzeczy nie można uznać kosztów istniejących niezależnie od stosunku użyczenia (np. podatków, kosztów ubezpieczenia rzeczy, opłat i innych publiczno- i prywatnoprawnych ciężarów związanych zwykle z własnością lub posiadaniem rzeczy). Tytułem przykładu kosztami będą więc wydatki na paliwo, wymianę oleju silnikowego, wymianę ogumienia, zapłata za myjnię samochodową. Nie należy jednak wliczać do kosztów m.in. obowiązkowego ubezpieczenia samochodu od odpowiedzialności cywilnoprawnej.
Korzystający z ciężarówki będzie miał również pełne prawo do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach dokumentujących nabycie paliwa pod warunkiem istnienia związku z czynnościami opodatkowanymi VAT. Co więcej, nie ma przeszkód, aby umówić się, że ciężarówka będzie wykorzystywana na zmianę przez pewne dni tygodnia przez wnuka, a przez pozostałą część przez dziadka. Wtedy zarówno koszty w podatku dochodowym, jak i VAT będą mogły być potrącane przez obydwu użytkowników pojazdu.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 14 ust. 2 pkt 8 oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).