RADA
Nie można odliczyć straty poniesionej z tytułu obrotu papierami wartościowymi od dochodu osiągniętego w tym samym roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Są to bowiem dwa różne źródła przychodów. Tymczasem stratę z danego źródła przychodów można odliczyć wyłącznie od dochodu z tego samego źródła.
UZASADNIENIE
Stratę poniesioną z tytułu inwestowania na giełdzie papierów wartościowych można odliczyć, ale wyłącznie od dochodu uzyskanego z tego samego źródła. Należy bowiem pamiętać o tym, że podatkowe zasady odliczania strat wprowadzają pewne ograniczenia.
Po pierwsze stratę z danego źródła (tutaj - kapitały pieniężne i prawa majątkowe, obrót papierami wartościowymi) można odliczyć od dochodu uzyskanego z tego samego źródła. Oznacza to, że stratę poniesioną z tytułu obrotu papierami wartościowymi można odliczyć wyłącznie od dochodu uzyskanego również z obrotu papierami wartościowymi. Skoro w 2007 r. poniesiono z tego tytułu stratę, to dopiero w sytuacji gdy w 2008 r. podatnik uzyska z tego tytułu dochód, będzie mógł od niego odliczyć stratę z poprzedniego roku. W przypadku osiągania jednocześnie dochodów z działalności gospodarczej nie można dokonać potrącenia straty poniesionej na obrocie papierami wartościowymi od dochodu z działalności gospodarczej. Fakt, że dochody z obu źródeł są opodatkowane taką samą stawką podatku, tj. 19% podatkiem liniowym od dochodów z działalności gospodarczej i 19% podatkiem od dochodów giełdowych, nie uprawnia podatnika do wyciągnięcia takiego wniosku. Dochody z obu tych źródeł podlegają nie tylko odrębnemu ewidencjonowaniu. Inny jest też sposób ustalania dochodu, zakres możliwych do uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów. Ponadto każdy z tych rodzajów działalności jest uwzględniany w odrębnym zeznaniu rocznym. Dochód (stratę) z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym podatnik jest zobowiązany wykazać na formularzu PIT-36L, natomiast dochód (stratę) z obrotu papierami wartościowymi podatnik ma obowiązek wykazać na formularzu PIT-38. Przy okazji warto wspomnieć o tym, że źródło przychodów, które obejmuje dochody ze sprzedaży papierów wartościowych, jest nieco szersze i dotyczy również przychodów z:
• pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka),
• pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających,
• udziałów w spółkach mających osobowość prawną,
• objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną, wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.
Oznacza to, że w przypadku gdy podatnik w kolejnych latach podatkowych uzyska dochody nie tylko z obrotu papierami wartościowymi, ale również z ww. źródeł, to stratę poniesioną w 2007 r. będzie mógł odliczyć od sumy dochodów z tych źródeł. Wszystkie te dochody wykazuje się w jednym zeznaniu PIT-38.
Drugie ograniczenie dotyczące sposobu odliczania strat to możliwość odliczenia poniesionej w danym roku straty w kolejnych latach podatkowych w określonych proporcjach. I tak, o wysokość straty można pomniejszyć dochód uzyskany z tego samego źródła w najbliższych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Jednocześnie wysokość tego odliczenia nie może być wyższa w jednym roku podatkowym niż 50% wartości tej straty.
PRZYKŁAD
Pan Marek inwestuje na giełdzie papierów wartościowych. W 2007 r. koszty z tego tytułu wyniosły 7000 zł, a przychody 5000 zł, co oznacza, że poniósł z tego tytułu stratę. Strata w wysokości 2000 zł zostanie wykazana w zeznaniu PIT-38 za 2007 r. O jej wartość można obniżyć dochód z obrotu papierami wartościowymi w kolejnych pięciu latach, tj.: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012. Przy czym wysokość odliczenia w żadnym roku nie może przekroczyć 1000 zł, czyli 50% wartości straty. Oznacza to, że w przypadku osiągnięcia w 2008 r. dochodu równego lub wyższego niż 1000 zł można odliczyć 1000 zł straty poniesionej w 2007 r. W kolejnym 2009 r. można odliczyć również 1000 zł, jeżeli dochód będzie równy lub wyższy od tej kwoty. Jak widać, w ten sposób stratę można odliczyć najszybciej w ciągu dwóch kolejnych lat, tj. w zeznaniach PIT-38 za 2008 i 2009 r.
Oznacza to, że stratę poniesioną w związku z obrotem papierami wartościowymi w 2007 r. będzie można odliczyć najwcześniej w zeznaniu podatkowym za 2008 r., czyli od dochodu uzyskanego z obrotu papierami wartościowymi i ww. udziałami, instrumentami, z których dochód zostanie wykazany w zeznaniu PIT-38 za 2008 r. Przy czym w zeznaniu za 2008 r. będzie można odliczyć maksymalnie 50% wartości straty poniesionej w 2007 r.
• art. 9 ust. 6, art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 211, poz. 1549
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy,
właścicielka kancelarii podatkowej w Poznaniu