Chodzi tu o darowizny odliczane od dochodu przed opodatkowaniem na podstawie przepisów innych niż updof ustaw (dotyczy to w szczególności ustaw regulujących stosunki RP z kościołami) bez uwzględniania limitów wynikających z ustaw o podatkach dochodowych. Jedynym limitem ograniczającym odliczenie jest tu wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.
Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 14 marca 2005 r., sygn. akt: FPS 5/04, podjętej w składzie 20 sędziów (czyli w składzie całej Izby Finansowej). Sąd orzekł, że (…) regulacje ustaw kościelnych mają charakter szczególny w stosunku do unormowań dotyczących podatku dochodowego, zawartych w przepisach u.p.d.o.f. (…) z uwagi na zawarte we wskazanych wyżej przepisach ustaw kościelnych wyraźne wyłączenie zastosowania ogólnych przepisów u.p.d.o.f. do darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą nie ma zastosowania 10% limit odliczenia, o którym mowa w art. 26 ust. 1 tej ustawy.
Aby skutecznie dokonać odliczenia, musimy:
- przekazać darowiznę na rzecz kościelnych osób prawnych wyszczególnionych w np. ustawie o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (np. Caritas, parafie, zakony), na ich działalność charytatywno-opiekuńczą. Katalog rodzajów takiej działalności ma charakter otwarty, czego nie kwestionują również organy podatkowe (np. w piśmie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 27 stycznia 2006 r. nr WP/415-144/05/A).
- dysponować w momencie dokonywania odliczenia wystawionym przez obdarowanego potwierdzeniem odbioru darowizny,
- uzyskać sprawozdanie obdarowanego o przeznaczeniu tej darowizny na tę działalność w okresie 2 lat od dnia przekazania darowizny.
Sprawozdanie powinno być konkretne i najlepiej wskazywać, jakie kwoty, kiedy i na jaki cel zostaną wydatkowane. Przepisy stawiają tutaj żadnych szczególnych wymogów, jednak powinno ono posiadać pewien stopień szczegółowości. Nie może ono zatem mieć zbyt ogólnikowego charakteru.
Jak podkreślił NSA w wyroku z 29 października 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 2181/03): (…) ogólne wskazanie celu, na jaki przeznaczono darowiznę, przez podanie - na cele charytatywno-opiekuńcze - nie spełnia wymogów ustawy, gdyż nie stanowi sprawozdania. (…) sprawozdanie powinno mieć postać dokumentu zdatnego do uzasadnienia prawa do odliczeń. Dokument taki powinien mieć zatem takie cechy, które pozwalają na sprawdzenie jego treści w postępowaniu podatkowym. W związku z tym sprawozdanie, oprócz daty i podpisu osoby sporządzającej ten dokument, powinno zawierać opis zdarzeń z taką dokładnością, aby organy podatkowe mogły dokonać kontroli opisanych w nim faktów”.
Pamiętajmy, że jeśli sprawozdanie nie zostanie uzyskane w ustawowym terminie, to będziemy musieli skorygować zeznanie roczne za rok, w którym dokonaliśmy odliczenia, do wysokości limitu określonego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, (tj. do 6% dochodu - darowizna na cele pożytku publicznego).
Potwierdzają to również organy podatkowe (m.in. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Strzelcach Opolskich z 28 marca 2006 r. nr PD/415-4/06):
w przypadku braku sprawozdania o przeznaczeniu darowizny podatnik nie nabywa prawa do odliczenia od dochodu darowizny w części przekraczającej limit określony w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a i b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ograniczający odliczenie do kwoty stanowiącej 6 % dochodu. W takim przypadku wysokość darowizn przekazanych przez osoby fizyczne w formie pieniężnej, zgodnie z art. 26 ust. 7 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustala się na podstawie dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Przepis ten dotyczy także darowizn przekazanych na cele charytatywne kościelnych osób prawnych.
W takim przypadku odliczenie w ramach limitu 6% dochodu będzie możliwe, jeżeli darowizna została dokonana w formie wpłaty na rachunek bankowy. Tylko taka wpłata pozwala nam na odliczenie zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Anna Welsyng
radca prawny,
doradca podatkowy
kancelaria www.welsyng.pl