W odniesieniu do przychodów pracowniczych uzyskanych w roku 2008 i w roku 2009 (nie zmieniły się w porównaniu do 2008 r.) koszty wynoszą:
| Koszty pracownicze 2008 i 2009 | ||
| Z jednego stosunku pracy | Miesięcznie | 111 zł 25 gr |
| Rocznie | 1.335 zł | |
| Z kilku stosunków pracy | Nie może przekroczyć rocznie | 2.002 zł 05 gr |
| Z jednego stosunku pracy dla dojeżdżających | Miesięcznie | 139 zł 06 gr |
| Rocznie | 1.668 zł 72 gr | |
| Kilka stosunków pracy dla dojeżdżających | Nie może przekroczyć rocznie | 2.502 zł 56 gr |
Jednak ustawa o PIT wyraźnie stanowi (art. 22 ust. 11), że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone powyżej, są niższe od wydatków na dojazd do zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku (zeznaniu podatkowym) koszty te mogą być przyjęte w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi
Możliwość ta obowiązująca dotąd tylko podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, stosunku służbowego i pracy nakładczej została rozszerzona od 2009 roku na uzyskujących przychody z tzw. działalności wykonywanej osobiście. Chodzi tu np. o osoby posiadające kontrakty menedżerskie, członków zarządów lub rad nadzorczych osób prawnych, czy osoby pełniące obowiązki społeczne lub obywatelskie.
Tak więc dopiero w rocznym PIT można uwzględnić faktycznie poniesione koszty dojazdu do zakładu pracy udokumentowane imiennymi biletami okresowymi MZK, PKP czy PKS
| Wszelkie bilety na okaziciela nie będą zatem mogły stanowić podstawy do odliczenia wyższych niż wymienione w tabeli kosztów. Również bilety jednorazowe, choćby były imienne nie mogą tu być brane pod uwagę – ustawa wymaga bowiem biletów okresowych. Nie można także udokumentować kosztów dojazdu fakturą VAT. |
Takie stanowisko w tej kwestii zajmują również organy podatkowe i sądy.
Na przykład w interpretacji indywidualnej z 24 stycznia 2008 r. (nr IPPB2/415-325/07-2/SR) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że:
Użyty przez ustawodawcę (w art. 22 ust. 11 ustawy o PIT – przypisek PH) zwrot „wyłącznie”, wskazuje nie tylko, iż warunkiem koniecznym udokumentowania jest bilet imienny, ale również bilet tak określony nie może być zastąpiony jakimkolwiek innym biletem.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie wskazał definicji pojęcia „imiennego biletu okresowego”, a zatem zasadnym jest odwołanie do przepisów prawa przewozowego. I tak, zgodnie z art. 11 ust.1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz.601 ze zm.), każdy przewoźnik jest zobowiązany podawać do publicznej wiadomości stosowane taryfy i cenniki.
Kalkulator odsetek podatkowych
Trzeba też zwrócić uwagę, że nie ma możliwości uwzględnienia za niektóre miesiące kosztów w formie zryczałtowanej (z tabeli), a za inne miesiące - w wysokości faktycznie poniesionej. Trzeba więc konsekwentnie albo stosować formę zryczałtowaną albo też przyjąć wydatki faktycznie poniesione, o ile są one udokumentowane imiennymi biletami okresowymi.
Tak w tej kwestii wypowiedział się np. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kędzierzynie-Koźlu w piśmie z 12 lutego 2004 r. nr PD-I-415/2/04, w którym stwierdził, że: Z brzmienia przepisu wynika, iż wybór, odpowiedniej dla podatnika, metody ustalenia kosztów uzyskania (biletami lub ryczałtowo) odnosi się do roku podatkowego, a nie poszczególnych miesięcy, tzn. podatnik ma prawo wybrać jedną z zasad ustalenia kosztów. W związku z powyższym tut. organ podatkowy nie podziela Pani stanowiska, iż w zeznaniu podatkowym o wysokości dochodów podatnik, którego miejsce stałego zamieszkania położone jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, może rozliczyć roczne koszty uzyskania przychodu dokonując odliczenia wydatków na dojazd do pracy za niektóre miesiące w wysokości faktycznie poniesionej na podstawie posiadanych imiennych biletów okresowych, a za część przyjmując kwotę wskazaną w ustawie, tj. 124 zł 95 gr, dla miesięcy, w których poniesione wydatki nie zostały udokumentowane imiennymi biletami okresowymi.
Podstawa prawna: art. 22 ust. 2 i ust. 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.
Paweł Huczko