Od 2004 r. każda osoba, zasilając fundusze różnych organizacji pożytku publicznego, może zmniejszać z tego tytułu podatek dochodowy do wysokości kwoty stanowiącej 1% należnego podatku dochodowego.
Również w rozliczeniu za 2008 rok - podobnie jak w poprzednim sezonie PITowym - to urząd skarbowy przekaże wpłatę wybranej przez nas organizacji pożytku publicznego o ile w zeznaniu podatkowym wskażemy nazwę tej organizacji i jej numer KRS
Nadal kwota przekazywanego podatku jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego. W ubiegłym roku Narodowy Bank Polski zwolnił z opłaty przelewy dotyczące 1% podatku dokonywane przez naczelników urzędów skarbowych na rachunki obdarowanych organizacji pożytku publicznego, dzięki czemu wszystkie przekazane na rzecz tych organizacji pieniądze miały szansę rzeczywiście do nich trafić.
Pozostaje mieć nadzieję, że i w tym roku będzie podobnie, bo przepis nakazujący pomniejszanie przekazywanej na rzecz organizacji pożytku publicznego kwoty o koszty przelewu bankowego nie został wykreślony z ustawy.
Dokonanie samodzielnej wpłaty pieniędzy na rzecz organizacji pożytku publicznego nie pozwoli na skorzystanie z tego odliczenia.
Jak zatem przekazać 1% podatku w rozliczeniu za 2008 rok. Aby dokładnie prześledzić zasady odliczania od podatku kwoty przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego odpowiemy sobie na kilka pytań. Pozwoli to każdemu bez problemu skorzystać z tej ulgi.
1. Kto może przekazać 1% podatku organizacjom pożytku publicznego?
Osobami, które mogą, a jednocześnie chcą poprzeć ten szczytny cel wpłatą, są ci którzy:
- nie prowadzą działalności gospodarczej i nie rozlicza ich organ rentowy bądź zakład pracy (tzn. składają PIT-37),
- prowadzą działalność gospodarczą i są na tzw. ryczałcie (tzn. składają PIT-28),
- prowadzą działalność gospodarczą na zasadach ogólnych lub korzystają z liniowej, 19-procentowej stawki podatku (tzn. składają PIT-36 bądź PIT-36L).
2. Jak znaleźć organizację pożytku publicznego?
Chcąc przekazać 1% podatku organizacji pożytku publicznego w rozliczeniu za 2008 r. musimy wybrać ją z wykazu ogłoszonego przez Ministra pracy i Polityki Społecznej właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości w formie obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” z 31 grudnia 2008 r., Nr 96, poz. 827
Na wykazie znajdują się organizacje, które miały status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada roku podatkowego (czyli na 30 listopada 2008 roku) i które mają prawo otrzymywać 1% (tzn. nie prowadzą działalności gospodarczej polegającej między innymi na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego). Do tej pory to podatnik miał obowiązek sprawdzić, czy organizacja, której chce przekazać 1% nie prowadzi takiej działalności. Teraz zrobił to za niego Minister Pracy i Polityki Społecznej.
Warto więc podkreślić, iż o prawie do zadysponowania 1% podatku decyduje to, czy organizacja, którą chcemy wspomóc została uwzględniona w wykazie
WYSZUKIWARKA organizacji pożytku publicznego
Jeżeli organizacja pożytku publicznego powstanie np. w grudniu 2008 r., wówczas nie została uwzględniona w wykazie i podatnik nie będzie mógł w zeznaniu za 2008 r. zadysponować na rzecz takiej organizacji kwotą 1% swego podatku.
Trzeba podkreślić, że wykaz ten został ogłoszony w takiej formie po raz ostatni. Od 2009 r. wykaz uprawnionych organizacji będzie bowiem prowadzony w formie elektronicznej i ogłaszany w Biuletynie Informacji Publicznej przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Umożliwi to bieżącą aktualizację danych i pozwoli też na zamieszczenie w nim nie tylko tych organizacji, które status organizacji pożytku publicznego posiadają na dzień 30 listopada roku podatkowego (tak jak to miało miejsce do tej pory), lecz również tych, które taki status zyskają po tej dacie, ale w terminie umożliwiającym podatnikom uwzględnienie ich w składanych zeznaniach rocznych (bądź korektach tych zeznań dokonywanych nie później niż dwa miesiące po upływie terminu do złożenia zeznania).
Sposób przekazywania przez naczelników urzędów skarbowych kwot zadeklarowanych przez podatników w ramach 1% podatku nie uległ zmianie. Wciąż takie przekazanie odbywać się będzie na wskazany przez organizację rachunek bankowy.
Organizacje uprawnione do otrzymania kwot przekazywanych na ich rzecz przez podatników w ramach 1% podatku, wymienione w wykazie tych organizacji, są zobowiązane do wskazania naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według siedziby organizacji rachunku bankowego przeznaczonego na ten cel.
W odniesieniu do rozliczenia za 2008 r. przekazanie przez te organizacje danych dotyczących rachunku bankowego musi nastąpić w terminie do 31 stycznia 2009 r.
Jeżeli organizacja pożytku publicznego nie wypełni obowiązku nałożonego ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz.U. Nr 209, poz. 1316) i do 31 stycznia 2009 r. nie przekaże naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według siedziby organizacji, numeru rachunku bankowego, na który ma być przekazany 1% podatku, lub błędnie poda numer tego rachunku - organ podatkowy odstąpi od przekazania 1% podatku na rzecz tej organizacji.
3. W której rubryce PIT-a wskazać organizację i jak obliczyć kwotę 1% podatku.
Kolejnym krokiem jest wypełnienie odpowiedniej rubryki w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36 – część O, poz. 305-307, PIT-36L – część N, poz. 105-107, PIT-37 – część H, poz. 124-126, PIT-38 – część G. poz. 58-60, PIT-28 – część M: poz. 129-131). Po wyliczeniu, ile podatku będziemy mieli do zapłacenia w tym roku, w ostatnich rubrykach zeznania podatkowego wpisujemy nazwę i numer pod jakim widnieje w Krajowym Rejestrze Sądowym organizacja, której chcemy przekazać 1 % należnego podatku. Numer ten znajdziemy w wykazie opp Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Nie możemy zapomnieć też o wpisaniu kwoty, którą chcemy przekazać dla organizacji. Kwota ta nie może przekraczać 1% podatku należnego, po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.
Wypełnienie w zeznaniu PIT odpowiednich pozycji traktowane jest na równi ze złożeniem wniosku o przekazanie przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego 1% podatku wybranej organizacji pożytku publicznego. Warunkiem przekazania tej kwoty jest jednak zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego.
Warto zwrócić uwagę, że w odróżnieniu od rozliczenia za lata ubiegłe kwota podatku przeznaczona do przekazania może wynikać nie tylko z zeznania podatkowego złożonego w terminie określonym dla jego złożenia, ale także z korekty tego zeznania. Dotychczas przekazywanie 1% podatku wynikającego ze skorygowanego zeznania nie było możliwe.
Ustawodawca wprowadził jednak dla takiej korekty ograniczenie czasowe. Korekta ta nie może zostać dokonana później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Zatem korekty dokonywane w terminie późniejszym nie uprawniają do zadysponowania kwotą nieprzekraczającą 1% podatku należnego na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.
Dodanie możliwości przekazywania 1% podatku wynikającego z korekt zeznań złożonych nie później niż dwa miesiące po upływie terminu do złożenia zeznania skutkowało znowelizowaniem zasad rozliczania nadpłat w Ordynacji podatkowej. Nadpłata wynikająca z korekty zeznania w podatku dochodowym od osób fizycznych będzie pomniejszana o kwotę odpowiadającą nadwyżce kwoty przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego zgodnie z wnioskiem podatnika, o którym mowa w odrębnych przepisach, ponad zaokrągloną do pełnych dziesiątek groszy w dół kwotę 1% podatku należnego wynikającego z tej korekty.
Te same zasady będą miały zastosowanie do nadpłat wynikających z decyzji określającej wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych. wydanych przez właściwy organ podatkowy lub właściwy organ kontroli skarbowej.
Wprowadzenie tych regulacji było niezbędne, by ewentualne skutki błędnego obliczenia podatku w zeznaniu rocznym i przekazania w związku z tym zawyżonej kwoty 1% podatku na rzecz wskazanej organizacji pożytku publicznego obciążyły bezpośrednio podatnika, a nie budżet państwa. W efekcie tych zmian to podatnik pokryje z własnych środków nadwyżkę ponad kwotę przekazaną przez naczelnika urzędu skarbowego, zgodnie z wnioskiem podatnika wyrażonym w zeznaniu podatkowym, a kwotą stanowiącą 1 % podatku należnego po obniżeniu (zaokrągloną do pełnych dziesiątek groszy w dół).- poprzez pomniejszenie przez organ podatkowy zwracanej mu nadpłaty.
Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje zadeklarowaną kwotę na rachunek bankowy wybranej przez nas organizacji pożytku publicznego w trzecim lub czwartym miesiącu licząc od końca miesiąca, w którym upłynął termin dla złożenia zeznania podatkowego.
Pan Jan Nowak w lutym 2009 r. złożył w urzędzie skarbowym zeznanie roczne za 2008 r. Wykazał w nim należny podatek dochodowy za rok 2008 w wysokości 6 754 zł. Wolą Pana Jana było przekazanie 1% podatku na rzecz jednej z fundacji zajmującej się działalnością charytatywną. Wskazał w związku z tym w zeznaniu powyższą organizację jako podmiot uprawniony do otrzymania darowizny w kwocie 67,50 zł. Na tej podstawie naczelnik urzędu skarbowego przekazał tej organizacji powyższą kwotę.
Warto też zauważyć, że w formularzach zeznań rocznych, na których będziemy rozliczać się za 2008 r. została rozbudowana rubryka zatytułowana „Informacje uzupełniające”. W rubryce tej możemy podać urzędowi skarbowemu nie tylko informacje ułatwiające mu kontakt z nami, ale też konkretny cel, na jaki ma zostać przeznaczony 1% naszego podatku.
Ponadto możemy dodatkowo wyrazić zgodę na przekazanie obdarowywanej przez nas organizacji pożytku publicznego naszych danych osobowych – tj. imienia, nazwiska, adresu oraz wysokości przekazywanej przez nas na jej rzecz kwoty podatku. Wyrażenie przez nas zgody na przekazanie powyższych danych (poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu) obliguje naczelnika urzędu skarbowego do przekazania ich obdarowanej organizacji pożytku publicznego w formie pisemnej w lipcu lub w sierpniu roku podatkowego, w którym jest składane zeznanie podatkowe.
Rubryka „Informacje uzupełniające” znajduje się bezpośrednio pod wnioskiem o przekazanie 1% podatku należnego, odpowiednio w: części N poz. 132-134 – PIT-28, część R poz. 308-310 – PIT-36, część O poz. 108-110– PIT 36L, część I poz. 127-129 – PIT-37, część H poz. 61-63 – PIT-38.
Te osoby, które dokonają po dniu 30 kwietnia 2008 r. wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego z zamiarem pomniejszenia o nią podatku za 2008 r., nie będą mogły powyższej kwoty uwzględnić. Mogą ją jednak potraktować jako darowiznę i odliczyć od dochodu, jeżeli spełnione zostaną pozostałe przesłanki, które warunkują odliczenie darowizny na cele pożytku publicznego.
W przypadku gdy podatnik składa kilka zeznań podatkowych (np. PIT-37 bo uzyskał dochody ze stosunku pracy, PIT-38 bo uzyskał dochód ze sprzedaży akcji na giełdzie i PIT-28 bo ryczałtem rozliczał przychody z najmu) może wskazać w każdym zeznaniu inną organizację pożytku publicznego, która będzie uprawniona do otrzymania 1% podatku z danego zeznania. Tą możliwość potwierdziło Ministerstwo Finansów (zob. Gazeta Prawna nr 10 z 15 stycznia 2008 r., str. 13).
Podstawa prawna:
- art. 45 ust. 5c-5g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm
- art. 21 ust. 3a-3d ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.
- Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada 2008 r. (M.P. z 31 grudnia 2008 r. Nr 96, poz.827
Wioletta Jurczuk
Ekspert podatkowy
Aktualizacja (grudzień 2008 r.): Anna Welsyng - radca prawny, doradca podatkowy - kancelaria welsyng.pl