Większy zakres ulgi rehabilitacyjnej
Nowelizacja rozszerzyła krąg osób, które będą mogły odliczyć wydatki na utrzymanie psa asystującego (wcześniej tylko osoby niewidome lub niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa) – kwota odliczenia do wysokości 2.280 zł (art. 26 ust. 7a pkt 8 ustawy o PIT).
Poszerzono także zakres stosowania odliczenia z tytułu wydatków związanych z koniecznym przewozem samochodem osobowym na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (wcześniej dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawnych, które nie ukończyły 16 roku życia, posiadających samochód osobowy, stanowiący ich własność lub współwłasność) – kwota odliczenia wydatków na przejazdem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, do wysokości 2.280 zł (art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o PIT).
Podwyższono do 10.080 zł dochód osoby niepełnosprawnej będącej na utrzymaniu podatnika, uprawniający tego podatnika do odliczenia od swojego dochodu wydatków ponoszonych na cele rehabilitacyjne tej osoby niepełnosprawnej (art. 26 ust. 7e ustawy o PIT).
Zmiany te mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r., a więc będzie można skorzystać z nich już w rozliczeniu za 2017 rok.
Jakie wydatki można odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
Tylko niektóre wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych dotyczące osoby niepełnosprawnej uprawniają do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Odliczeniu podlegają wyłącznie te wydatki poniesione przez osobę niepełnosprawną lub podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę, które zostały wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych (art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wydatki te można podzielić na:
|
Wydatki nielimitowane (odliczeniu od dochodu do opodatkowania podlegają całe wydatkowane kwoty)
|
Wydatki limitowane (kwotę przysługującego odliczenia od dochodu oblicza się z uwzględnieniem „górnego” lub też „dolnego” limitu kwotowego) |
|
– należą do nich wydatki poniesione na: • adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, • przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, • zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego, • zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, • odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, • odpłatny pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne, • opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa, • opłacenie tłumacza języka migowego, • kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia, • odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: - osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego, - osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16, również innymi niż karetka środkami transportu sanitarnego, • odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem: - na turnusie rehabilitacyjnym, - w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, - na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia. |
– należą do nich wydatki poniesione na: • opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2.280 zł, • utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tzn. odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, w szczególności psa przewodnika osoby niewidomej lub niedowidzącej oraz psa asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2.280 zł, • używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2.280 zł, • leki, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo - odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł.
|
Powyższa lista wydatków (nielimitowanych i limitowanych) ma charakter zamknięty, tzn. odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które zostały wymienione w tabeli. Nie można zatem odliczyć wydatków związanych np. z dojazdem własnym samochodem na badania lekarskie czy opłaceniem wizyty lekarskiej.
Odliczeniu nie podlegają też wydatki (chociażby wymienione w katalogu), które w całości zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo w całości zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?
Trzeba być osobą niepełnosprawną, czy wystarczy tylko mieć na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, żeby skorzystać z tzw. ulgi rehabilitacyjnej w PIT?
Podstawą skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest poniesienie wydatku przez osobę niepełnosprawną lub podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę. Musi to być wydatek, o którym mowa w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz dotyczyć osoby niepełnosprawnej. Samo posiadanie statusu emeryta czy rencisty jest niewystarczające do dokonania odliczenia. Nie uprawnia doń także osiągnięcie określonego wieku.
Za osobę niepełnosprawną uznaje się przy tym osobę, która posiada:
• orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
• decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
• orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów,
• orzeczenie o niepełnosprawności, wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.
Polecamy: PIT 2018. Komentarz
Osoba niepełnosprawna zaliczona do I grupy inwalidzkiej to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności.
Osoba niepełnosprawna zaliczona do II grupy inwalidzkiej to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Z kolei osoba niepełnosprawna pozostająca na utrzymaniu podatnika to osoba niepełnosprawna, której roczne dochody nie przekraczają kwoty 10.080 zł, będąca dla podatnika: współmałżonkiem, dzieckiem własnym, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie, pasierbem, rodzicem, rodzicem współmałżonka, rodzeństwem, ojczymem, macochą, zięciem lub synową. Do ww. limitu dochodów 10.080 zł nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o PIT.
Wysokość odliczenia tytułu wydatków na cele rehabilitacyjne
Jakie kwoty można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
Ulga rehabilitacyjna powoduje obniżenie podstawy do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. W przypadku wydatków:
1) nielimitowanych – można odliczyć kwotę faktycznie poniesioną,
2) ograniczonych „górnym” limitem kwotowym – można odliczyć kwotę faktycznie poniesioną, nie wyższą niż limit,
3) częściowo sfinansowanych (dofinansowanych) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz wydatków zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie – można odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) bądź zwróconą w jakiejkolwiek formie,
4) na leki – można odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł.
Dokumentowanie wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej
Jak należy udokumentować wydatki na cele rehabilitacyjne, które można uwzględnić przy rozliczaniu podatku za ubiegły rok? Jeśli podatnik rozlicza się wspólnie z małżonką, która ma orzeczenie o niepełnosprawności, to jak należy to udokumentować, aby żona mogła odliczyć dojazdy na zabiegi rehabilitacyjne samochodem, który jest zarejestrowany na męża?
Wysokość wydatków do odliczenia ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Może to być faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego, pod warunkiem że wynika z nich, kto, kiedy, komu, ile i za co zapłacił.
Tylko w przypadku wydatków limitowanych związanych z:
1) opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
2) utrzymaniem psa asystującego,
3) używaniem samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia
- nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających wysokość wydatków. Jednak na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
• wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika,
• okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego.
Organ podatkowy ma prawo sprawdzić poprawność dokonanych odliczeń. Brak ustawowego wymogu dokumentowania wysokości określonych wydatków fakturą, rachunkiem lub innym dokumentem, nie pozbawia urzędu skarbowego prawa do zwrócenia się do osoby, która skorzystała z odliczenia o udowodnienie, że dany wydatek został przez nią faktycznie poniesiony oraz że spełnia pozostałe warunki do zastosowania odliczenia. Powyższych czynności organ podatkowy dokonuje w ramach czynności sprawdzających lub w toku prowadzonego postępowania podatkowego.
Tak więc odliczenia z tytułu używania samochodu osobowego w ramach ulgi rehabilitacyjnej, może dokonać podatnik, jeżeli samochód stanowi jego własność albo współwłasność (dotyczy to też wspólności majątkowej małżeńskiej). Wydatki te nie wymagają dokumentowania fakturami ani rachunkami, ale na żądanie organów podatkowych podatnik będzie obowiązany okazać dokumenty potwierdzające własność bądź współwłasność pojazdu.
Ulga rehabilitacyjna w zeznaniu rocznym
Jak dokonać odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w 2017 r. przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne?
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-37 lub PIT-28, do którego (których) dołącza się formularz PIT/O (informacja o odliczeniach).
Jeśli w rozliczanym roku podatkowym podatnik uzyskał dochody (przychody) z pozarolniczej działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej, najmu lub umów o podobnym charakterze, to z ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać już w trakcie roku podatkowego, a więc przy obliczaniu wpłacanych zaliczek lub ryczałtu („ostatecznego” rozliczenia dokonuje jednak w zeznaniu podatkowym).
Odliczenia można dokonać:
- od dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej albo
- od przychodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
Odliczeniu od dochodu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają te wydatki, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, nie zostały odliczone na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne albo nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie. Podobnie odliczeniu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne podlegają wyłącznie te wydatki, które nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Kwota przysługującego odliczenia w części, w jakiej nie znalazła pokrycia w dochodach (przychodach) podatnika w danym roku podatkowym, nie podlega odliczeniu w kolejnych latach.
Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może, w związku z poniesionymi wydatkami uprawniającymi do ulgi rehabilitacyjnej:
• zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeśli podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy,
• ograniczyć pobór zaliczek na podatek, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że zaliczki obliczone według zasad określonych w ustawach podatkowych byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy.
Każda ulga podatkowa to przywilej, z którego można skorzystać tylko wtedy, gdy spełni się wszystkie ustawowe warunki. Urząd skarbowy ma prawo sprawdzić poprawność dokonanych odliczeń. Stąd w przypadku rozliczania każdej ulgi warto skorzystać z pomocy doradcy podatkowego.
Przykład: Pobyt na turnusie rehabilitacyjnym a PIT
Czy z uwagi na posiadany stopień niepełnosprawności mogę odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej w PIT wydatki za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym?
Prawo do skorzystania z odliczenia ulgi z tytułu pobytu na turnusie rehabilitacyjnym przysługuje osobom niepełnosprawnym lub podatnikom mającym na utrzymaniu osoby niepełnosprawne, których dochód nie przekroczył w 2017 r. kwoty 10.080 zł.
Odliczenie od dochodu nie dotyczy wydatków, które zostały:
a) sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PFRON lub ze środków NFZ czy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
b) zwrócone w jakiejkolwiek formie,
c) odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne.
Jeśli wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z ww. funduszy (środków), to odliczeniu podlega tylko różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Odliczenie to nie jest limitowane, a więc można odliczyć od dochodu kwotę faktycznie poniesionego wydatku.
A. Jeleńska