Rodzaje kulancji.
Kulancja dyspensywna występuje w sytuacji, gdy ubezpieczyciel pomimo braku takiego obowiązku po jego stronie, spełnia świadczenie.
Ubezpieczony narusza określone obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia, co skutkuje utratą możliwości otrzymania odszkodowania (np. w skutek rażącego niedbalstwa nie zapobiega szkodzie). Natomiast ubezpieczyciel może tych uchybień nie uwzględnić, kierując się względami współżycia społecznego, i wypłacić w całości lub w części odszkodowanie.
Kulancja marketingowa wystąpi w sytuacji, gdy ubezpieczyciel nie ma obowiązku spełnienia świadczenia aczkolwiek w imię dobrych relacji z klientem lub reklamy swojej marki, wypłaca odszkodowanie.
Decyzji o spełnieniu świadczenia nie można wtedy dochodzić na drodze sądowej.
Kiedy kulancja podlega opodatkowaniu?
Kwota otrzymana przez ubezpieczającego, w przypadku kiedy na ubezpieczycielu nie ciążył obowiązek jej wypłaty, będzie podlegała opodatkowaniu z tytułu otrzymanego dochodu.
Ubezpieczyciel nie przyjmuje odpowiedzialności za powstałą szkodę a wypłacona suma nie stanowi odszkodowania z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), które regulują opodatkowanie świadczeń ubezpieczeniowych- art.21 ust.1 pkt 4 i art.30a ust.1 pkt 5.
Powołane uregulowania prawne wyraźnie wskazują, iż ze zwolnienia z opodatkowania korzystają z pewnymi wyjątkami kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych (określone w art. 805 §1 i 2 kodeksu cywilnego) nie zaś wszelkie kwoty wypłacone przez towarzystwa ubezpieczeniowe.
Zatem otrzymane świadczenie będzie stanowić przychód pochodzący z innych źródeł – art. 19 ustawy o PIT, który podlega opodatkowaniu.
Obowiązek rozliczenia takiego podatku, na podstawie informacji PIT 8C otrzymanej od wypłacającego, spoczywa na osobie, która świadczenie otrzymała, ponieważ ubezpieczyciel nie jest w tej sytuacji płatnikiem.
Polecamy: Serwis Podatki osobiste
Kiedy kulancja nie podlega opodatkowaniu?
Jeżeli świadczenie o spornym charakterze wypłacane jest przez ubezpieczyciela w celu uniknięcia sporu sądowego, nie podlega opodatkowaniu. Ubezpieczyciel nie ma pewności, że spór zostanie rozstrzygnięty na jego korzyść zatem dąży do zawarcia ugody, porozumienia stron.
Kulancja będzie mogła być w takiej sytuacji uznana za de facto świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia, co powoduje zastosowanie artykułów art. 21 ust. 1 pkt 4 i art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Jest to rozwiązanie korzystne dla ubezpieczonego, ponieważ jego roszczenie zostanie uznane.