Otrzymana przez Pana kwota wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Obecnie ma do niej zastosowanie zwolnienie z podatku zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 120a updof, dodanym ustawą nowelizującą z 29 sierpnia 2014 r. Zgodnie z treścią tego przepisu wolne od podatku jest wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Zmiana ta weszła w życie od 4 października 2014 r. i od tej daty stanowi podstawę prawną zwolnienia z PIT kwot otrzymywanych przez właścicieli nieruchomości obciążonych tą służebnością.
Należy zauważyć, że przed wprowadzeniem do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osobnego zwolnienia kwestia stosowania zwolnienia z PIT do wynagrodzeń otrzymywanych za ustanowienie służebności przesyłu nie była oczywista dla fiskusa. Organy podatkowe uznawały, że ustawa o PIT nie przewiduje zwolnienia z opodatkowania tego rodzaju kwot i domagały się zapłaty podatku od otrzymanych przez właścicieli nieruchomości wynagrodzeń. Stanowisko takie zaprezentował Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 10 lipca 2013 r. (nr DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70020/13), wyjaśniając, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Jego zdaniem bowiem, ustawa o PIT zwalniała z podatku tylko wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej. Natomiast wynagrodzenie za służebność przesyłu, jako odrębny rodzaj wynagrodzenia, nie mieści się w zakresie tego zwolnienia i dlatego podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli przy zastosowaniu skali podatkowej.
Monitor Księgowego – prenumerata
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Z tym stanowiskiem fiskusa nie zgadzały się jednak sądy administracyjne. Odmienny pogląd zaprezentował NSA m.in. w wyroku z 26 listopada 2013 r. (sygn. akt II FSK 3050). Sąd stwierdził w nim, że zastąpienie w sferze cywilistycznej służebności gruntowej służebnością przesyłu ustanawianą w związku z budową lub użytkowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, nie zmieniło ani celu ani treści tych służebności. Trudno jest przyjąć, żeby wprowadzeniu nowego rozwiązania na gruncie prawa cywilnego towarzyszyło założenie i zamiar ustawodawcy dokonania modyfikacji w systemie zwolnień podatkowych. Sąd uznał więc, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o PIT, odnosi się do ustanawianych służebności przesyłu. Takie samo stanowisko odnośnie do zwolnienia z PIT wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu NSA zaprezentował również w wyrokach: z 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 2131/11, z 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/10 oraz z 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10.
Pod wpływem m.in. tych wyroków Minister Finansów zrewidował swoje stanowisko i zmienił wydaną wcześniej interpretację ogólną. W nowej interpretacji ogólnej z 21 maja 2014 r. (nr DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14) Minister Finansów uznał, że wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej w wyniku prowadzenia na tych gruntach inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów jej rafinacji oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zatem wątpliwości, co do możliwości zastosowania zwolnienia do tego rodzaju wypłat, istniejące przed wejściem w życie odrębnego zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 120a updof zostały ostatecznie rozstrzygnięte na korzyść podatników.
PODSTAWA PRAWNA:
- art. 21 ust. 1 pkt 120a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1863)
- art. 2 pkt 8 lit. i) ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328)
Anna Welsyng - radca prawny, doradca podatkowy