Pomimo tylko pomocniczego znaczenia uzasadnień warto zapoznać się z uzasadnieniem do projektu nowelizacji danej ustawy i innymi dokumentami powstałymi w Sejmie albo w Senacie w czasie procesu legislacyjnego.
W przypadku, gdy znaczenie znowelizowanych przepisów jest przedmiotem sporu z fiskusem informacje zawarte w uzasadnieniu mogą być pewną prognozą przyszłego orzeczenia sądu w sporze. Przykładem odniesienia się sądu do projektu nowelizacji jest uchwała NSA z 14 marca 2011 r. (sygn. akt II FPS 8/10).
Sędziowie w uchwale odnieśli się do znaczenia art. 21 ust. 1 pkt 50b ustawy o PIT.
Przepis ten stanowi, że wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki.
Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2011 r. 14 marca 2011 r. sędziowie zajmowali się jednak stanem prawnym sprzed 2011 r. Mieli wątpliwość, czy z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 50b ustawy o PIT nie można wywnioskować, że skoro zwolnienie obowiązuje od 1 stycznia 2011 r. to wcześniej go nie było.
Czyli wniesienie aportu w opisanej w przepisie sytuacji powoduje konieczność zapłacenia podatku dochodowego przez osoby fizyczne wnoszące aport. Sędziowie sięgnęli m.in. do protokołu z dnia 9 listopada 2010 r. z posiedzenia senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.
Polecamy: serwis PIT
Był to jeden z argumentów sędziów, że nowelizacja ma w istocie charakter redakcyjny - zmienił się tekst ustawy poprzez dodanie punktu 50b w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, ale normy prawne regulujące kwestie wniesienia aportu do spółek osobowej nie uległy zmianie.
Polecamy: Najczęstsze błędy w PIT-ach
Sąd powołał się na dokumenty procesu legislacyjnego, pomocne przy rekonstrukcji woli ustawodawcy. Podkreślił, że nie każda zmiana przepisu prawa jest zmianą o charakterze prawotwórczym (normatywnym), lecz nowelizacja danego przepisu prawa może mieć także charakter redakcyjny i porządkujący
NSA stwierdził m.in.:
„Uwzględniając powyższe uwagi oraz wcześniejszy wywód argumentacyjny (pkt 5.3. – 5.6.) oraz mając na względzie konsekwentnie wymogi Konstytucji RP, należy więc przy ocenie skutków omawianej nowelizacji przyjąć, że od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawodawca wyeksponował wymiar majątkowy udziałów otrzymywanych w zamian za wkład niepieniężny, co pozostaje w zgodzie z konstatacją, że udział w spółce osobowej posiada także wymiar niemajątkowy – całokształt praw i obowiązków wspólnika (por. pkt 5.5.). Jednocześnie ustawodawca potwierdził, że przychód uzyskany w ten sposób jest zwolniony od podatku, co niweluje problem poszukiwania podstaw prawnych określenia wielkości tego przychodu. Nie można jednak bez naruszenia wymogów konstytucyjnych stwierdzić, że w stanie prawnym sprzed dnia 1 stycznia 2011 r. aport do spółki osobowej był czynnością tworzącą przychód po stronie wnoszącego wkład niepieniężny.”