Otrzymanie pieniędzy tytułem zachowku. Co z podatkiem od spadku?

Adam Kuchta
rozwiń więcej
Zachowek a podatek od spadków i darowizn / shutterstock

Zachowek to specjalny mechanizm prawny mający na celu ochronę pewnych członków rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. W Polsce, jeżeli dojdzie do sytuacji, gdy pewni członkowie rodziny nie otrzymają swojej części majątku, mogą oni dochodzić swoich praw przez żądanie zachowku. Jednakże, jak to jest z kwestią podatkową w takim przypadku? Czy otrzymane pieniądze tytułem zachowku podlegają opodatkowaniu?

rozwiń >

Czym jest zachowek?

Zachowek to prawo, które przysługuje najbliższym członkom rodziny spadkodawcy do otrzymania pewnej części spadku, nawet jeżeli zostali oni pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. W praktyce, jest to środek mający na celu ochronę interesów tych członków rodziny, którzy mogliby zostać niesprawiedliwie pominięci.

Autopromocja

Kiedy przysługuje prawo do zachowku?

Prawo do zachowku przysługuje w sytuacjach, gdy spadkodawca pominął w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego swoje dzieci, małżonka lub rodziców. W takim przypadku, ci członkowie rodziny mają prawo żądać zachowku w wysokości odpowiadającej połowie wartości udziału, jaki by im przypadał w ramach dziedziczenia ustawowego.

Czy zachowek podlega opodatkowaniu?

Zgodnie z interpretacją indywidualną z dnia 4 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.165.2023.1.JS, otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, czyli korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jest to ważna informacja dla osób, które planują dochodzić swoich praw do zachowku, ponieważ nie muszą one martwić się dodatkowym obciążeniem podatkowym w związku z otrzymanymi środkami.

Dlaczego zachowek jest wyjątkiem?

Podatek od spadków i darowizn został wprowadzony w celu opodatkowania korzyści majątkowych uzyskiwanych przez osoby fizyczne w wyniku dziedziczenia lub otrzymania darowizny. Jednakże, zachowek nie jest ani spadkiem, ani darowizną. Jest to raczej rodzaj odszkodowania za niesprawiedliwe pozbawienie części majątku, która przysługiwałaby danej osobie w wyniku dziedziczenia ustawowego. Dlatego też, ustawodawca uznał, że zachowek nie powinien być obciążony podatkiem.

Jakie są konsekwencje prawne i podatkowe otrzymania zachowku?

Otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku jest korzystne z punktu widzenia podatkowego, ponieważ nie podlega opodatkowaniu. Jednakże, warto pamiętać, że jest to również forma dochodzenia swoich praw w sytuacji niesprawiedliwego pozbawienia części majątku. W związku z tym, osoba żądająca zachowku musi być przygotowana na ewentualne konsekwencje prawne związane z dochodzeniem swoich praw w sądzie.

Podsumowanie

Zachowek jest specjalnym narzędziem prawnym mającym na celu ochronę pewnych członków rodziny spadkodawcy przed niesprawiedliwym pozbawieniem części majątku. Osoby, które otrzymują środki pieniężne tytułem zachowku, nie muszą martwić się opodatkowaniem tych środków. Jest to korzystne rozwiązanie dla tych, którzy chcą dochodzić swoich praw w sytuacji niesprawiedliwego podziału majątku spadkodawcy. Jednakże, warto pamiętać o ewentualnych konsekwencjach prawnych związanych z dochodzeniem swoich praw w sądzie.

Księgowość
Od kiedy KSeF?
08 maja 2024

KSeF będzie przesunięty. Od kiedy Krajowy System e-Faktur zacznie obowiązywać zgodnie z projektem ustawy?

Ryczałt za używanie prywatnego auta do celów służbowych a PIT. NSA: nie trzeba płacić podatku od zwrotu wydatków
08 maja 2024

W wyroku z 14 września 2023 r. (sygn. akt II FSK 2632/20) Naczelny Sąd Administracyjny zakwestionował stanowisko organów podatkowych i uznał, że świadczenie wypłacone pracownikowi jako zwrot wydatków – nie jest przychodem ze stosunku pracy. A zatem nie trzeba od takiego zwrotu wydatków płacić podatku dochodowego. W tym przypadku chodziło o ryczałt samochodowy za jazdy lokalne wypłacany pracownikowi z tytułu używania przez niego prywatnego samochodu do celów służbowych. Niestety NSA potrafi też wydać zupełnie inny wyrok w podobnej sprawie.

Ulga dla seniorów w 2024 roku - zasady stosowania. Limit zwolnienia, przepisy, wyjaśnienia fiskusa
08 maja 2024

Ulga dla seniorów, to tak naprawdę zwolnienie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych, dla dochodów uzyskiwanych przez seniorów, którzy pozostali na rynku pracy mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Jaki jest limit tego zwolnienia i jakich rodzajów dochodu dotyczy?

Odroczenie obowiązkowego KSeF. Projekt nowelizacji po pierwszym czytaniu w Sejmie - przesłany do komisji
08 maja 2024

Rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przesuwającej wdrożenie obowiązkowego dla wszystkich podatników VAT Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 1 lutego 2026 r., został po sejmowym pierwszym czytaniu w środę 8 maja 2024 r., przesłany do Komisji Finansów Publicznych. Obowiązujące obecnie przepisy zakładają, że KSeF ma obowiązywać od 1 lipca bieżącego roku. 

Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Zmiana danych nabywcy na fakturze. Faktura korygująca, nota korygująca, terminy, ujęcie w ewidencji i JPK VAT
08 maja 2024

Jak zgodnie z prawem dokonać zmiany danych nabywcy na fakturze? Kiedy można wystawić fakturę korygującą, a kiedy notę korygującą? Co z błędną fakturą w JPK_VAT?

Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Jak rozliczyć kartę podarunkową dla pracownika? Podatki, składki, księgowanie
07 maja 2024

Karty podarunkowe to coraz popularniejszy benefit pracowniczy. Najczęściej wręcza się go okazjonalnie jako prezent świąteczny. To też narzędzie doceniania, które można wykorzystywać z innych okazji: jubileuszy, Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, świąt branżowych czy jako specjalne nagrody pracownicze. Sprawdź, czy karty podarunkowe wiążą się z obowiązkiem podatkowym i jak je rozliczyć. 

Transport drogowy 2024 – zmiana przepisów dot. pojazdów wynajmowanych
07 maja 2024

Gotowy jest projekt ustawy, który umożliwi przewoźnikom prowadzącym działalność na terytorium Polski na czasowe korzystanie z pojazdu najmowanego, zarejestrowanego na terytorium innego państwa UE. Do tej pory nasz kraj nie dopuszczał takiej możliwości, obecnie chcemy dostosować polskie prawo do unijnego. Najmowanie pojazdów niesie ze sobą szereg korzyści, które mogą poprawić elastyczność operacyjną firm transportowych. 

Ceny prądu w górę o 30% a gazu o 15% - od lipca 2024 r. w Polsce. Jak wpłynie to na inflację?
07 maja 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje, że na mocy projektowanej ustawy o bonie energetycznym (zakładającej częściowe "odmrożenie" cen za energię elektryczną i gaz), od 1 lipca 2024 r. dla odbiorców taryfowanych rachunki za energię elektryczną mogą wzrosnąć o 29 proc., a za gaz o 15 proc. - o ile zajdzie odpowiednie obniżenie cen w taryfach. Proponowanie przez MKiŚ częściowe odmrożenie cen prądu i gazu podbije ścieżkę inflacji o ok. 1 pp., a CPI w grudniu może wynieść ok. 5,5 proc. - oceniają ekonomiści ING. Zdaniem ministra finansów Andrzeja Domańskiego działania osłonowe w zakresie cen energii (np. bon energetyczny) spowodują, że średnioroczna inflacja CPI w Polsce może być niższa przynajmniej o 1 pkt proc. w 2024 r. i o ok. 0,9 pkt. proc. w 2025 r. niż zakładają prognozy zawarte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa.

pokaż więcej
Proszę czekać...