Polski Ład zawiera liczne modyfikacje, zmiany, jak i nowe przepisy, które będą miały bezpośrednie zastosowanie do kontroli, a w ich następstwie do postępowań podatkowych. Pojawiły się także nowe rozwiązania w zakresie postępowania egzekucyjnego, które rozszerzają uprawnienia organów. Ponadto, z uwagi na obecną sytuację gospodarczą, jak i duże zapotrzebowanie budżetowe, organy bardzo chętnie sięgają po instytucję zabezpieczenia . Czy w takim przypadku należy poddać się bezkrytycznie działaniom organu?
Czy warto jednak walczyć i w jaki sposób to robić? Niniejszy wpis, jest pierwszym z cyklu poświęconego ochronie praw podatnika w postępowaniu zabezpieczającym, gdzie odpowiemy na te i inne wątpliwości, jakie powstają najczęściej w omawianym obszarze.
Zabezpieczenie na majątku podatnika – kiedy organ po nie sięga?
Organ może dokonać zabezpieczenia swoich należności na majątku podatnika, nie dysponując jeszcze decyzją wymiarową. Zatem, decyzja o zabezpieczeniu może być wydana w trakcie postępowania podatkowego, a nawet kontroli. Uzupełniająco, wskazać trzeba, że zabezpieczeniem może być objęty także majątek wspólny małżonków.
Organ może skorzystać z instytucji zabezpieczenia, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane, a w szczególności gdy:
- podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym;
- lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku.
Zabezpieczeniem objęte są także odsetki za zwłokę, należne na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu.
Zabezpieczenie można zastosować również wobec osób odpowiedzialnych subsydiarnie za zobowiązania spółek:
- po doręczeniu im decyzji w kwestii ich odpowiedzialności;
- jeśli jest uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie przez spółkę zrealizowane.
Sposoby zabezpieczenia
Organ może skierować zabezpieczenie swoich roszczeń do rachunków bankowych, co wobec łatwości i powszechności tegoż środka stosuje najczęściej. Ponadto, zabezpieczenia można dokonać na ruchomościach, w tym poprzez dokonanie na nich zastawu. Dodatkowo, na bazie informacji, jakie organ posiada w ramach dostarczanych mu przez podatnika plików jpk, ma on ułatwiony dostęp do informacji, o jego kontrahentach. Tym samym, organ ma otwartą drogę do zabezpieczenia na wierzytelnościach podatnika.
Jednym z najchętniej wykorzystywanych sposobów zabezpieczenia na majątku, obok rachunków bankowych, jest hipoteka przymusowa na nieruchomości. Co istotne, może być ona ustanowiona nawet na:
- części ułamkowej nieruchomości;
- na nieruchomości stanowiącej współwłasność łączną – z małżonkiem;
- na nieruchomości stanowiącej współwłasność łączną wspólników spółki cywilnej
- lub udział w niej;
- na użytkowaniu wieczystym wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego lub udział w tym prawie;
- spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu lub udziale w tym prawie;
- wierzytelności zabezpieczonej hipoteką;
- statku morskim lub statku morskim w budowie wpisanym do rejestru okrętowego.
Podsumowanie
Reasumując, w przypadku gdy w toku jest kontrola lub postępowanie podatkowe, a nie ma jeszcze wydanej decyzji wymiarowej, organ może wydać decyzję zabezpieczającą i na jej podstawie uzyskać gwarancję zaspokojenia swoich roszczeń w przyszłości.
W takiej sytuacji nie można działać pochopnie i poddawać się presji. Trzeba, natomiast przede wszystkim podjąć walkę z organem, korzystając z prawa do złożenia odwołania od decyzji zabezpieczającej. Warto, również skorzystać z innych środków zaskarżenia, jakie podatnik ma zagwarantowane w postępowaniu zabezpieczającym.
W tym miejscu podkreślić trzeba, iż postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia ma formalnych charakter, niemniej z pomocą w zwalczeniu argumentacji organu, przyjść może profesjonalny pełnomocnik. Nieodzownym, bowiem w takiej sytuacji jest nie tylko powołanie się na fakty, lecz właściwe ich poparcie przez przepisy prawne, a w szczególności praktykę orzeczniczą oraz poglądy judykatury.
Monika Wolska-Bryńska, Radca prawny, Menedżer w Zespole Postępowań w Mariański Group Kancelaria Prawno-Podatkowa Sp.k.
Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl