rada
Wydanie towarów w ramach programu punktowego nie podlega VAT zgodnie z przepisami VAT. Tak uważają również sądy. Niestety, organy podatkowe są odmiennego zdania. Niezależnie jednak od tego, które stanowisko przyjmiemy, nie ma obowiązku ewidencjonowania obrotu na kasie rejestrującej.
uzasadnienie
Nadal nie jest rozstrzygnięty spór, czy nieodpłatne przekazanie towarów związane z prowadzonym przedsiębiorstwem podlega VAT. Z literalnego brzmienia art. 7 ust. 2 i 3 ustawy o VAT wynika, że czynność nieodpłatnego przekazania towarów należących do przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli łącznie spełnione są następujące przesłanki:
• przekazanie nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
• podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi czynnościami, w całości lub w części,
• nie są to prezenty o małej wartości, próbki lub drukowane materiały reklamowe i informacyjne.
Towary nieodpłatnie wydawane przez firmę w ramach programu punktowego nie podlegają więc opodatkowaniu VAT, ponieważ są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, i to niezależnie od tego, czy firmie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy ich nabyciu, czy też nie. Opodatkowaniu podlega tylko takie nieodpłatne przekazanie towarów, które następuje na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu i nie są to prezenty o małej wartości.
Stanowisko takie potwierdza również orzecznictwo. Zasadniczo sądy reprezentują pogląd, że nieodpłatne przekazanie towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem z jednej strony uprawnia podatnika do odliczania naliczonego VAT, z drugiej natomiast nie rodzi obowiązku podatkowego.
WAŻNE!
Przekazując towary na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, nie opodatkowujemy tej czynności. Przysługuje nam natomiast prawo do odliczenia VAT.
Przykładowo WSA we Wrocławiu w wyroku z 3 kwietnia 2007 r. (I SA/Wr 152/07), rozstrzygając problem opodatkowania przekazywanych nagród rzeczowych abonentom w ramach programu partnerskiego w wyniku zgromadzenia określonej liczby punktów za dokonane zakupy, stwierdził: (...) analiza porównawcza art. 7 ust. 2 ustawy o VAT oraz art. 5 (6) VI dyrektywy prowadzi do wniosku, że przepisy polskiej ustawy są bardziej liberalne, ponieważ nie traktują nieodpłatnego przekazania towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem jako opodatkowanej dostawy. Gdy tymczasem sięgając wprost do dyrektywy, czynność taką należałoby opodatkować. Jednak w sytuacji konfliktu między podatnikiem a polskim organem prawo do odwołania się do postanowień dyrektywy ma wyłącznie podatnik, a nie państwo. Państwo bowiem jest zobowiązane do zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z regulacji wspólnotowych, a jeżeli zrobiło to nieprecyzyjnie, nie może obciążać konsekwencjami podatnika. (...) Brzmienie literalne art. 7 ust. 2 i 3 ustawy VAT od 1 czerwca 2005 r. nie daje żadnych możliwości wywiedzenia z niego, że nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów na cele związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem podlega opodatkowaniu VAT, jako zrównane z odpłatną dostawą towarów. (...) Organy nie mogą domagać się opodatkowania tych czynności w oparciu o przepis dyrektywy. Ani treść dyrektywy, ani orzeczeń wydanych na jej podstawie nie może stanowić argumentu przemawiającego za rozszerzeniem obowiązku podatkowego podatnika wynikającego z prawa krajowego.
Podobnie orzekły m.in.: WSA w Warszawie w wyroku z 30 października 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 599/07, WSA w Rzeszowie w wyroku z 14 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/Rz 875/07, czy WSA w Łodzi w wyroku z 20 marca 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 1432/07.
Niestety, organy podatkowe są przeciwnego zdania. Według nich takie przekazanie podlega opodatkowaniu, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne bądź spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki. Stanowisko takie w indywidualnych interpretacjach wyrazili m.in.: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 5 września 2008 r., nr IPPP1/443-1182/08-2/GD, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 28 lipca 2008 r., nr IBPP2/443-711/08/RSz, oraz inni dyrektorzy izb skarbowych.
Trudno zatem jednoznacznie wskazać firmie optymalne rozwiązanie problemu przekazywanych towarów. Firma sama musi podjąć decyzję, jaką opcję wybrać. Przyjmując jednak stanowisko reprezentowane przez sądy, powinna liczyć się z możliwością powstania sporu z fiskusem. Odwołanie się wówczas do WSA daje jej duże szanse na uchylenie decyzji organu.
Jeśli natomiast wybierze opcję opodatkowania przekazywanych nieodpłatnie towarów, za podstawę opodatkowania powinna przyjąć ich cenę nabycia (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie ich dostawy, czyli de facto cenę rynkową netto (art. 29 ust. 10 ustawy).
Firma nie ma obowiązku ewidencjonowania przekazywanych towarów w kasie fiskalnej. Czynności te podlegają zwolnieniu przedmiotowemu z obowiązku ewidencjonowania ich z zastosowaniem kas do 31 grudnia 2009 r.
• art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11
• § 2 pkt 2 w zw. z poz. 45 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących - Dz.U. Nr 228, poz. 1510
Anna Potocka
ekspert w zakresie VAT