RADA
Nie należy takiej transakcji traktować jako import usług, a tym samym nie można wystawiać faktury wewnętrznej. Jak słusznie Czytelnik wskazał w pytaniu, kontrahent niemiecki nie jest pośrednikiem. Prowizja będzie naliczana od wartości już dostarczonych do niego wyrobów. Zatem transakcja ta powinna być opodatkowana przez kontrahenta zagranicznego na terenie jego państwa, natomiast rachunek za taką prowizję nie będzie w ogóle uwzględniony w deklaracji dla podatku od towarów i usług.
UZASADNIENIE
Z pytania wynika, że niemiecki nabywca towarów dostarczanych przez polskiego producenta wystawia z tytułu sprzedaży tych towarów we własnym zakresie fakturę na prowizję z tytułu sprzedaży tych towarów. Prowizja prawdopodobnie dotyczy każdorazowo innych ilości faktycznie sprzedanych. Polski podatnik, tj. Czytelnik, chciałby tę czynność rozliczyć jako import usług, wystawiając fakturę wewnętrzną z należnym, a jednocześnie naliczonym VAT.
Należy się jednak zastanowić, czy tego typu transakcja, do której zobowiązały się obydwie strony, co zostało potwierdzone w zawartym kontrakcie obejmującym 3-letnią współpracę, wyczerpuje definicję importu usług.
Przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca. Ale podatnikami z tego tytułu są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju.
Stosownie do art. 27 ust. 1 w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę ma stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.
Wyjątki zawarte w dalszej części powołanego w poprzednim zdaniu przepisu nie znajdą zastosowania w niniejszym przypadku. Mówią one bowiem o czynnościach wymienionych w art. 27 ust. 4. Naliczenia prowizji od obrotu z tytułu sprzedaży nie można przyporządkować do żadnej z wymienionych w tym przepisie usług.
Zatem aby doszło do importu usług, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:
1) miejscem świadczenia (opodatkowania) jest terytorium kraju,
2) usługodawca jest podatnikiem mającym siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju (na terenie innego państwa Wspólnoty albo kraju trzeciego),
3) usługobiorcą jest osobą prawna, jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobą fizyczną mającą siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju i zobowiązaną do rozliczenia z polskim fiskusem,
4) usługodawca nie rozliczył w Polsce podatku należnego z tytułu wykonanej usługi na rzecz usługobiorcy.
Ważne!
Z importem mamy do czynienia wtedy, gdy usługa jest opodatkowana w Polsce, usługodawcą jest zagraniczny podatnik, który nie rozliczył VAT w Polsce, a usługobiorca jest podatnikiem z Polski.
Podsumowując, należy stwierdzić, iż czynność naliczenia prowizji od kwartalnego obrotu od sprzedaży przez niemieckiego kontrahenta będzie opodatkowana w Niemczech. Nie stanowi ona importu usług, który byłby zobowiązany rozliczyć polski podatnik.
Miejscem świadczenia usługi będzie bowiem miejsce, gdzie zagraniczny kontrahent posiada siedzibę, ewentualnie gdzie ma stałe miejsce prowadzenia działalności lub miejsce stałego zamieszkania, jeśli nie posiada ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności. Nie zostaje zatem spełniony jeden z podstawowych warunków do uznania tej czynności za import usług, a mianowicie czynność ta nie jest opodatkowana w Polsce. Stąd dla polskiego podatnika usługa naliczenia prowizji przez niemieckiego kontrahenta nie wywołuje żadnych skutków na gruncie podatku od towarów i usług. Tym samym nie należy jej wykazywać w deklaracji VAT ani też dokumentować jej fakturą wewnętrzną. Jeśli chodzi o czynności zagraniczne, to tylko w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz importu usług wystawiane są faktury wewnętrzne.
• art. 2 pkt 9, art. 17 ust. 1, art. 27 ust. 1, art. 106 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm.Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
Magdalena Jabłecka
ekspert w zakresie VAT