RADA
Zakup oprogramowania firma powinna uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru lub import towaru, a nie import usługi.
UZASADNIENIE
Zasadniczą kwestią w przedstawionej sytuacji jest rozstrzygnięcie, czy nabyte oprogramowanie jest w świetle ustawy o VAT uznane za towar, czy za usługę. Dostarczanie programu komputerowego w rozumieniu ustawy o VAT stanowi usługę elektroniczną, ale tylko wówczas, gdy jest realizowane za pośrednictwem internetu, co wynika wprost z definicji usług elektronicznych określonej w art. 2 pkt 26 ustawy. Ustawodawca odsyła w nim do art. 11 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z 17 października 2005 r., ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2005 r. nr 288/1), które obowiązuje od 1 lipca 2006 r. Przepisy tego rozporządzenia należy stosować wprost i nie wymagają one dodatkowych działań legislacyjnych w poszczególnych państwach członkowskich UE.
Zgodnie z przywołaną regulacją usługami elektronicznymi są usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. W katalogu wymienionych usług spełniających wymogi określone tą definicją jest również dostarczanie oprogramowania oraz jego uaktualnień. Zakup programu komputerowego za pośrednictwem internetu od kontrahenta z kraju Wspólnoty lub z kraju trzeciego byłby zatem odpowiednio uznany za import usługi elektronicznej na podstawie art. 27 ust. 4 pkt 9 w związku z ust. 3 tego przepisu. Zgodnie z powyższym przepisem, jeżeli usługi są świadczone przez podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem ich świadczenia jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności - stały adres lub miejsce zamieszkania. Przedstawiona sytuacja nie ma jednak miejsca w omawianej sytuacji, ponieważ zakup oprogramowania nie jest realizowany za pośrednictwem internetu. Przywołane rozporządzenie Rady UE zawiera również w art. 12 negatywną listę usług, które - mimo pewnych podobieństw - nie są zaliczane do usług elektronicznych.
Należy do nich m.in. dostawa:
• towarów, w przypadku których zamawianie i obsługa zamówienia odbywa się elektronicznie;
• płyt CD-ROM, dyskietek i podobnych nośników fizycznych,
• materiałów drukowanych, takich jak książki, biuletyny, gazety i czasopisma,
• płyt CD, kaset magnetofonowych,
• kaset wideo, płyt DVD,
• gier na płytach CD-ROM.
Nie są one również zaliczane do innych usług na potrzeby VAT. Potwierdza to również fakt, że zostały sklasyfikowane w PKWiU jako wyroby, a nie usługi. Przykładowo w grupowaniu PKWiU 72.20.10-00.2 mieszczą się dyskietki z zapisanymi danymi, a pod symbolem PKWiU 72.20.10-00.3 - CD-ROMy z zapisanymi danymi. Zgodnie z definicją towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy są nim rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Jeżeli zatem oprogramowanie dostarczane jest na innych nośnikach (fizycznych) niż za pośrednictwem internetu (w tym również łącznie z licencją na jego użytkowanie), jest towarem w rozumieniu ustawy o VAT, a nie usługą. Wynika to również, pośrednio, z rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, które nakłada obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kas rejestrujących w przypadku dostawy nagranych z zapisami danych lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego (w tym również sprzedanymi łącznie z licencją na użytkowanie): płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset video), dyskietek, kart pamięci, kartridży. Użyte w przepisie wyrażenie „dostawy” wskazuje na to, że odnosi się ono do towaru, a nie do świadczenia usługi.
Potwierdzają to również organy podatkowe. Jak czytamy w piśmie z 20 listopada 2006 r. nr PP/443-58/06 Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie: „Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Strona nabywa oprogramowanie standardowe, przede wszystkim gry komputerowe, utrwalone na elektronicznych nośnikach informacji (CD-ROM, DVD-ROM) od kontrahentów uprawnionych do ich dystrybucji, tj. nabywa wyłącznie egzemplarze tych programów, zatem transakcje te mają charakter obrotu towarem i odpowiednio stanowią wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru - w przypadku dostawy z terytorium innego państwa Wspólnoty Europejskiej, bądź importu towaru - w przypadku dostawy z kraju trzeciego do Polski”.
Przykład
Firma zakupiła program komputerowy we Francji. Jego dostawa nastąpiła poprzez sieć internetową. Nabycie programu stanowi dla firmy nabycie usługi elektronicznej. Powstaje zatem obowiązek rozliczenia VAT z tytułu importu usługi. Firma zakupuje również oprogramowania z krajów UE i Indii na innych nośnikach (np. płycie CD, wersji BOX itp.) z przeznaczeniem ich do dalszej odprzedaży. W tym przypadku jest to nabycie towaru łącznie z prawem udzielenia licencji na jego korzystanie (najczęściej przez jednego użytkownika, tj. nabywcę programu).
Firma rozliczy VAT z tytułu WNT lub importu towaru (a nie usługi).
• art. 2 pkt 6 i 26, art. 27 ust. 3 i 4 pkt 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT