RADA
Z punktu widzenia podatku od towarów i usług nie ma różnicy między darowizną na rzecz syna przedmiotowego samochodu a jego sprzedażą. Obie te transakcje w przypadku Czytelnika będą zwolnione z VAT. Z punktu widzenia pozostałych przepisów podatkowych korzystniejsza będzie jednak darowizna.
UZASADNIENIE
Dostawy samochodów osobowych i niektórych innych pojazdów, przy których nabyciu podatnik odliczył częściowo VAT, są zwolnione z podatku (§ 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia wykonawczego). Chodzi tutaj o samochody, z tytułu nabycia których podatnik podatku odliczył 50/60% VAT z faktury, nie więcej niż 5000/6000 zł. Limity 50% i 5000 zł obowiązywały do 21 sierpnia 2005 r. Od 22 sierpnia 2005 r. obowiązują limity 60% i 6000 zł.
Warunkiem zwolnienia z VAT dostawy samochodów używanych jest, aby przed dokonaniem dostawy okres użytkowania samochodu przez podatnika wyniósł co najmniej pół roku. Jeśli warunek ten nie jest spełniony, obowiązuje stawka podstawowa 22%.
Dotyczy to odpłatnych dostaw samochodów (w uproszczeniu - sprzedaży). Ale również dotyczy to również ich nieodpłatnych dostaw (np. darowizn). W konsekwencji zarówno darowizna przedmiotowego samochodu synowi, jak i jego sprzedaż (synowi czy jakiemukolwiek innemu podmiotowi) będzie w omawianej sytuacji zwolniona z podatku.
Darowizna samochodu
Darowizna samochodu używanego musi być potwierdzona poprzez wystawienie faktury wewnętrznej ze stawką „zw.”.
Sprzedaż samochodu
Sprzedaż samochodu używanego synowi bądź innemu podmiotowi winna być udokumentowana poprzez wystawienie zwykłej faktury VAT ze stawką „zw.”. Przy czym jeśli syn nie prowadzi działalności gospodarczej lub prowadzi taką działalność, lecz samochód kupi „prywatnie”, można nie wystawiać zwykłej faktury ze stawką „zw.” (art. 106 ust. 4 ustawy o VAT).
W przypadku sprzedaży samochodu może również wystąpić konieczność zaewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej - jeśli nie korzysta Pan ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących.
WAŻNE!
Sprzedaż używanego samochodu synowi, który prowadzi działalność gospodarczą, bądź innemu podmiotowi powinna być udokumentowana przez wystawienie zwykłej faktury VAT ze stawką „zw.”.
Podatnik powinien również pamiętać o tym, że brzmienie przepisów art. 91 ust. 4-7 ustawy o VAT powoduje, że skutkiem zwolnienia z podatku dostaw samochodów, w przypadku których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50%/60% podatku naliczonego na fakturze dokumentującej ich nabycie, nie więcej jednak niż 5000/6000 zł, zachodzi konieczność skorygowania części odliczonego przy nabyciu podatku naliczonego.
Korekta ta dokonywana jest za pozostały okres korekty (cały okres korekty dla samochodów wynosi 5 lat), przy hipotetycznym założeniu, że samochody te były wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z podatku (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 kwietnia 2008 r. - nr IP-PP2-443-120/08-2/TLO czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 maja 2008 r. - nr ITPP1/443-177/08/BK. Należy dodać, że korekta ta będzie musiała zostać w omawianej sytuacji dokonana (przy założeniu, że nie upłynął jeszcze 5-letni okres korekty) zarówno w przypadku sprzedaży samochodu, jak i w przypadku jego darowizny.
WAŻNE!
Skutkiem zwolnienia z podatku dostaw samochodów, od których odliczono częściowo VAT, nie więcej jednak niż 5000/6000 zł, jest konieczność skorygowania części odliczonego przy nabyciu podatku naliczonego.
Trzeba tu wyjaśnić, że z punktu widzenia VAT nie ma różnicy między darowizną samochodu a jego sprzedażą. W obu bowiem przypadkach dojdzie do zwolnionej z podatku dostawy. Jednocześnie podatnik będzie musiał skorygować część odliczonego podatku.
Darowizna dla syna będzie natomiast korzystniejsza z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie dojdzie do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem. W przypadku darowizny nie dojdzie również do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (pod warunkiem zgłoszenia darowizny w urzędzie skarbowym (art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Ponieważ jest Pan podatnikiem VAT, zarówno sprzedaż, jak i darowizna samochodu nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Udokumentowanie transakcji
Jeśli chodzi o udokumentowanie tej transakcji, to przede wszystkim powinna być sporządzona umowa darowizny (w przypadku darowizny) albo umowa sprzedaży (w przypadku sprzedaży).
Ponadto powinna zostać wystawiona faktura wewnętrzna ze stawką „zw.” (w przypadku darowizny) lub zwykła faktura ze stawką „zw.” (w przypadku sprzedaży). Wystawienie faktury nie będzie konieczne, jeśli syn nie prowadzi działalności gospodarczej lub prowadzi taką działalność, lecz samochód kupi prywatnie. Ponadto w przypadku sprzedaży może wystąpić konieczność wystawienia paragonu (jeśli nie korzysta Pan ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kas rejestrujących). Z kolei w przypadku darowizny (dla celów zwolnienia z podatku od spadków i darowizn) konieczne jest sporządzenie i przekazanie do urzędu skarbowego (w ciągu miesiąca od dnia dokonania darowizny) zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z1.
• § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 89, poz. 541
• art. 91 ust. 4-7 oraz art. 106 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888
• art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy