Powyższe twierdzenia wynikają z ustnego uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 września 2011 r., III SA/Wa 397/11.
Sprawa dotyczyła spółki, będącej międzynarodową firmą doradczą, działającą na rynku nieruchomości. W 2008 r. przeprowadzono u niej kontrolę podatkową, w wyniku której Naczelnik Urzędu Skarbowego określił kwotę podatku za poszczególne miesiące 2006 r.
Spółka wniosła odwołanie od decyzji, podnosząc m.in. zarzut, iż organ podatkowy uznał za fakturę VAT dokument, będący w zamyśle spółki jedynie jej projektem. Nie spełniał wymagań określonych przepisami tzw. rozporządzenia fakturowego.
Spółka argumentowała, że faktura nie dokumentowała rzeczywiście dokonanych czynności, zaś sam dokument stanowił omyłkowo wydrukowany projekt faktury przesłanej w pliku Word. Organ nie podzielił tej argumentacji, utrzymując w mocy decyzję.
Faktura mogła być przesłana mailem również przed 1 stycznia 2011 r.
Spółka wniosła skargę do WSA. Podkreśliła w niej, że stan faktyczny jest niewątpliwy, gdyż faktura była przesłana w formie elektronicznej (mailem), ale nie posiadała bezpiecznego podpisu elektronicznego, a więc nie spełniała wymogów ówczesnego rozporządzenia wykonawczego.
Ponadto faktura ta nie była fakturą papierową. Dyrektor IS twierdził natomiast, że dokument ten jest fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, co wynika z prowspólnotowej wykładni przepisów (mimo że przepisy porządku krajowego nie wprowadzały wówczas możliwości wystawiania faktur w formie elektronicznej bez kwalifikowanego, bezpiecznego).
Sąd oddalił skargę.
W ustnym uzasadnieniu WSA podzielił stanowisko zaprezentowane w klasycznym już wyroku NSA z 20 maja 2010 r. (sygn. I FSK 1444/09) zgodnie z którym przepisy ustawy o VAT (art. 106) nie stoją na przeszkodzie, aby faktury VAT były wystawiane w innej formie niż papierowa. Rozporządzenie fakturowe z 2005 r. (Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur z dnia 14 lipca 2005 r. – przyp. Red.) nie dotyczy problematyki faktur, które są przesyłane w formie elektronicznej, a następnie drukowane i przechowywane w formie papierowej.
Istotna jest natomiast kwestia wprowadzenia dokumentu do obrotu prawnego.
Sąd wyjaśnił również, że jeśli podatnik zamierza anulować fakturę, musi tego dokonać przed wprowadzeniem jej do obrotu. Projekt faktury przestaje być bowiem projektem w chwili, gdy trafia do kontrahenta.
Tymczasem sporna faktura została wprowadzona do obrotu, więc organ zasadnie uznał ten fakt za skuteczny i uwzględnił w ustalaniu zobowiązania podatkowego.
Zmiana podejścia organów podatkowych
Mimo że orzeczenie (w tej konkretnej sprawie) jest niekorzystne dla spółki, można na jego przykładzie zaobserwować zmianę tendencji organów podatkowych w zakresie sankcjonowania praktyki przesyłania kontrahentom faktur z pomocą środków komunikacji elektronicznej (w praktyce – za pośrednictwem e-maili), również przed wejściem w życie przepisów, które wprost przewidują taką możliwość.
Polecamy: serwis VAT
W połowie 2010 r. problem ten stał się przedmiotem licznych sporów podatników z organami skarbowymi. Z dniem 1 stycznia 2011 r. nastąpiła zmiana przepisów, które od tej pory przewidują wprost dowolność wyboru dla podatników sposobu przechowywania kopii wystawianych dokumentów.
Przedmiotowa zmiana stanowiła odpowiedź ustawodawcy na zmianę Dyrektywy 2006/112/UE w kierunku, który ma na celu uproszczenie obrotu fakturami elektronicznymi tak, aby mogły stać się realną alternatywą dla faktur papierowych.
Od początku 2011 r. zauważalna stała się tendencja korzystna dla podatników. Należy mieć nadzieję, że tendencja ta zostanie utrzymana w przyszłości.
Polecamy: VAT 2011
Jolanta Kowalczyk jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą działu prawno-podatkowego PwC
Aleksandra Bembnista jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą działu prawno-podatkowego PwC