Za jednorazowe, plastikowe opakowania płacimy wszyscy od początku roku. Przepisy jednak nie zawierają jednoznacznej odpowiedzi, w jaki sposób opłata powinna zostać wykazana na fakturze lub paragonie.
Opłata od plastikowych jednorazówek (opakowań) a VAT
Jak stanowi art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko to, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży. Przy czym podstawa opodatkowania obejmuje także podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty VAT.
Wydaje się zatem, że opłata od plastikowych jednorazówek powinna zostać uwzględniona w cenie produktu, za który przedsiębiorca otrzyma zapłatę, a tym samym powinna zostać ujęta w podstawie opodatkowania VAT (brak przepisów szczegółowych, które wyłączałyby opłatę z podstawy opodatkowania).
Takie stanowisko potwierdziła Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w odpowiedzi na wysłane przez nas pytania dotyczące sposobu prezentowania opłaty na fakturze lub paragonie. KIS wskazała, że opłata będzie mieć bezpośredni związek z ceną towaru dostarczonego nabywcy, zatem stanowić będzie element wynagrodzenia za ten towar. Tym samym opłata powinna zostać wliczona w cenę sprzedawanego produktu a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu.
Brakuje wytycznych
Wobec tego, w przypadku dostawy produktu w pojemniku, na paragonie lub na fakturze należy wykazać stawkę właściwą dla sprzedawanego towaru. Taka sprzedaż powinna zostać zaewidencjonowana w jednej pozycji na paragonie (lub na fakturze).
Natomiast w przypadku dostawy pustego pojemnika, pobraną opłatę należy wykazać na paragonie lub na fakturze jako odrębną pozycję ze stawką VAT przewidzianą dla tego pojemnika.
Należy jednak podkreślić, że odpowiedź KIS ma wyłącznie charakter informacyjny, niemniej jednak z pewnością wskazuje kierunek, w którym prawdopodobnie podążać będą organy podatkowe.
Czy Minister Finansów zdecyduje się na opublikowanie jasnych wytycznych w tym zakresie w formie objaśnień podatkowych lub interpretacji ogólnej, aby umożliwić podatnikom prawidłowe ujęcie i rozliczenie VAT należnego od dostawy produktów w plastikowych jednorazówkach? Czekamy na rozstrzygnięcie w tym zakresie.
Nowe obowiązki od 2024 roku
Przypomnijmy, iż 24 maja ubiegłego 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Nowe przepisy implementują do krajowego porządku prawnego unijną dyrektywę SUP (Single Use Plastics), mającą na celu ograniczenie plastikowych jednorazówek w obrocie. Nowelizacja nakłada nowe obowiązki na przedsiębiorców, w tym obowiązek pobrania opłaty od opakowań jednokrotnego użytku z tworzyw sztucznych. Nowa danina pobierana jest od początku 2024 r.
Obowiązek pobrania opłaty wynika z art. 3b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Zgodnie z tą regulacją, obowiązek został nałożony na przedsiębiorców:
- prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną (np. restauracje, bary, kawiarnie, firmy cateringowe), w których oferowane są produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do w/w ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tych przedsiębiorców w te produkty,
- oraz tych, którzy pakują i oferują – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do w/w ustawy będących opakowaniami.
Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy muszą pobierać opłatę od użytkownika końcowego (klienta) kupującego te produkty lub napoje bądź żywność w tych produktach na wynos – odpowiednio 20 gr w przypadku kubków na napoje oraz 25 gr za inny rodzaj opakowania. Stawki te zostały określone w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z 7 grudnia 2023 r. Opłata powinna zostać przekazana na wyznaczony rachunek bankowy, a więc zasili budżet państwa.
Katarzyna Dąbkowska-Rybka, menedżer w CRIDO
Iwona Jakubiak, starszy konsultant ds. VAT w CRIDO