Czy pracodawca może odliczyć podatek VAT naliczony od okularów korygujących wzrok kupionych przez pracownika a sfinansowanych przez pracodawcę?
BHP w firmie. Okulary korygujące wzrok dla pracownika
Prawo pracy nakłada na pracodawców szereg obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Jednym z obowiązków pracodawcy jest zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. W tym zakresie pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego (§ 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe).
Co z odliczeniem VAT od faktury za okulary?
Na gruncie podatku od towarów i usług powstaje zatem zagadnienie czy pracodawca może odliczyć podatek VAT naliczony od okularów kupionych przez pracownika. Jest to zagadnienie istotne, zwłaszcza że nierzadko faktury dokumentujące zakup okularów są opatrzone danymi pracodawcy jako nabywcy okularów.
Zasadniczo to pracownik dokonuje zakupu okularów i prawo do rozporządzania okularami jako właścicielowi przysługuje pracownikowi, a pracodawca finansuje lub współfinansuje zakup. Co istotne, nie można wykluczyć, że pracownik korzysta z okularów poza pracą i nie wykorzystuje ich wyłącznie przy wykonywaniu czynności zawodowych. Pracodawca raczej nie jest w stanie wydzielić w jakich proporcjach szkła korekcyjne są wykorzystywane w celach prywatnych i służbowych. Nie ma również praktyki przechowywania okularów przez pracodawcę i wydzielania ich pracownikom wyłącznie do pracy. Zwyczajowo, pracownicy korzystają z okularów według własnego uznania.
W myśl przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zasadniczo, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
W przypadku zakupu okularów należy zauważyć, że ich zakupu dokonuje pracownik a pracodawca jedynie finansuje lub współfinansuje ten zakup. Tym samym, to pracownik posiada prawo do rozporządzania okularami jak właściciel i w istocie rzeczy jest ich właścicielem. To pracownik decyduje o przeznaczeniu okularów, jest ich dysponentem. Może ich używać w pracy, ale również poza pracą, na co zasadniczo nie ma wpływu pracodawca. Pracownik może nawet zdecydować, że nie będzie korzystał z okularów i pracodawca nie może wymusić na nim ich używania. Co więcej, okulary są indywidualnie dobrane do potrzeb danego pracownika na podstawie jego badań lekarskich.
Tym samym, skoro pracodawca nie może rozporządzać okularami jak właściciel, to znaczy, że nie doszło do dostawy okularów na jego rzecz. Wobec tego, nie może on wykorzystywać okularów do wykonywania czynności opodatkowanych. O przeznaczeniu okularów decyduje tylko pracownik. Tak więc pracodawca nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Takie prawo nie wystąpi również, jeśli pracownik weźmie fakturę za zakup okularów na dane pracodawcy.
Paweł Terpiłowski, Radca prawny, Kierownik Zespołu Podatków Pośrednich TAXEO Komorniczak i Wspólnicy sp.k.