Podatnicy VAT są ostrożniejsi
Podatnicy są już dużo bardziej ostrożni, bo wzbogaciło ich złe doświadczenie dziesiątek tysięcy firm, które zostały zniszczone przez wspólnotowy „VAT w najlepszym wydaniu”. Dali się oni nieświadomie wciągnąć w „karuzele podatkowe” i inne „europejskie” formy oszustw: organizatorzy tego procederu jak zwykle okazali się bezkarni, a władza pastwi się nad ich ofiarami. Mimo skali tych nieszczęść informację na ten temat objęte są swoistą cenzurą „opiniotwórczych mediów”, bo one od samego początku uczestniczyły w organizowaniu (świadomie, czy nieświadomie - to dziś już nie ma jakiegokolwiek znaczenia) tego podstępu. Niestety również judykatura nie podołała temu zadaniu i jest uznawana w tym zakresie za wyjątkowo niesprawiedliwą („w orzecznictwie jest niewiele prawa, a jeszcze mniej sprawiedliwości”).
Typowy przykład polegał przede wszystkim na tym, że:
- podmiot zagraniczny zamówił określone towary wskazując markę lub pochodzenie produktu (organizator oszustwa),
- zamówienie było adresowane do polskiej firmy będącej spółką niemającą osobowości prawnej lub nawet osoby fizycznej, które to firma miała „dobry” i wiarygodny życiorys ekonomiczny (ofiara oszustwa),
- podmiot wymieniony w pkt. 2) otrzymał (jakoby) całkowicie niezależną ofertę dostawy towaru, który przedstawił podmiot będący w zmowie z organizatorem oszustwa,
- towar był oczywiście dostarczany w tranzycie rozliczanym, czyli z pominięciem magazynu ofiary oszustwa; najczęściej zresztą towaru tego w rzeczywistości nie było lub był to tylko „towar optymalizacyjny”.
Bezkarność oszustów, konsekwencje ponoszą ofiary
Czy władza, która spotyka się z takim lub podobnym przypadkiem, mając do dyspozycji takie oto „wynalazki” jak prawo do odliczenia z fikcyjnej faktury, jeśli podatnik był naiwny, lecz nie było to wynikiem lekkomyślności lub niedbalstwa, musi „w imię sprawiedliwości” pastwić się na ofiarą oszustwa? Odpowiedź jest oczywista, w podatkach tylko wyjątkowo rządzi się imię prawa i sprawiedliwości. Zniszczono w ten sposób głównie rodzinne firmy polskie, które nie mają pieniędzy na akcję medialne w opiniotwórczych mediach. Część z nich stworzyła ruch odwetowy, ale to zupełnie inna opowieść.
Jakie pułapki w VAT są nadal zastawione na uczciwych podatników?
Czy obecnie obowiązują analogiczne przepisy, które stworzono głównie lub tylko po to, aby zarobić na kolejnej grupie naiwnych „wierzących” w to, że wspólnotowy VAT jest „bezpieczny”, „cywilizowany” oraz ”korzystny dla podatników”? Niestety odpowiedź jest pozytywna: istotna część krajowych i wspólnotowych rozwiązań, które wprowadzono w ciągu ostatnich sześciu lat (oczywiście nie wszystkie - były również przepisy stanowione w interesie publicznym np. obowiązkowa podzielona płatność i likwidacja tzw. krajowego odwrotnego obciążenia) jest lub może być tego rodzaju pułapką. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć zwłaszcza:
- grupę podatkową VAT: jest oczywiście klasyczny schemat podatkowy, który najpierw da korzyści, a potem przyniesie kłopoty,
- procedura unijna (OSS): podatnicy są faktycznie zmuszeni do wyboru tego sposobu rozliczania VAT-u, bo tylko wtedy nie stracą rynku dla konsumenckiej sprzedaży do innych państw UE (WSTO). Największym niebezpieczeństwem jest tu fikcyjny dostawca towarów: reszty nie opiszę, bo nie chcę być posądzony o zły instruktarz,
- faktury ustrukturyzowane: to jest oczywiście lobbing biznesu informatycznego i on tu liczy na gigantyczne zyski: ale podstęp dotyczy tych naiwnych, którzy będą przyjmować te faktury a ich wystawcy nie będą faktycznym dostawcą towarów.
To tylko najważniejsze „hity podatkowe”. Co je łączy? Bardzo przychylny opis w części „opiniotwórczych mediów”. Tak było również z poprzednimi pułapkami „VAT-u w najlepszym wydaniu”.
Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych