Kim jest „podwykonawca” w rozumieniu art. 17 ust. 1h tej ustawy?
Wobec braku legalnej definicji należy posłużyć się potocznym rozumieniem tego pojęcia. I tu zaczyna się kłopot, bo w praktyce występują co najmniej cztery przypadki, w których usługodawca jest traktowany jako podwykonawca:
1) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w tym załączniku, a jego kontrahent „refakturuje” usługę na kolejny podmiot – jedyny bezsporny przypadek,
2) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w tym załączniku, a jego kontrahent wykorzystuje te usługi przy świadczeniu innej usługi, która jest wymieniona w tym załączniku – moim zdaniem również jest to bezsporny przypadek,
3) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w załączniku nr 14, lecz kontrahent wykorzystuje tę usługę do świadczenia usługi nie wymienionej w tym załączniku – moim zdaniem w tym przypadku już nie ma zastosowania „odwrócony VAT”,
4) usługa wymieniona w załączniku nr 14 jest wykonywana na rzecz kontrahenta, który buduje budynek lub budowlę, która będzie przedmiotem dostawy: tu też nie mamy do czynienia z „podwykonawcą”.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Niestety w dwóch ostatnich przypadkach niektórzy usługobiorcy poinformowali kontrahentów, że są oni „podwykonawcami” i powinni wystawić fakturę netto. Dotyczy to zawłaszcza deweloperów, którzy budują lokale lub budynki mieszkalne na sprzedaż ze stawką 8%. To chyba błąd, bo usługobiorca, który korzysta z usług w celu wytworzenia towaru, nie może mieć do czynienia z „podwykonawcami” lecz z wykonawcami usług.
Podobnie jest w przypadku usług z tego załącznika wykonanych na rzecz firm, które są usługodawcami spoza sektora budowlanego. Przykładowo remonty wind lub elewacji w budynkach wynajmowanych nie rodzą tego skutku, chyba że w umowie z najemcami właściciel budynku umówił się, że będzie na nich refakturować usługi remontowe, czyli będzie to przypadek wymieniony w pkt 1).
Jedno jest pewne: usługobiorca musi poinformować formalnie usługobiorców, kiedy są oni „podwykonawcami” a kiedy „wykonawcami” usług. Wszyscy jednak z najgłębszym niepokojem oczekują „objaśnień”, które w tej sprawie wyda resort finansów: dotychczasowa nieobliczalność zachować tego resortu każe patrzeć z niepokojem w przyszłość.
Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych