Aktem prawnym regulującym opodatkowanie podatkiem od towarów i usług jest ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.).
Podatek VAT rozliczany jest na zasadzie samoobliczenia, co oznacza, że podatnik zobowiązany jest do obliczenia i wpłacenia podatku, bez wezwania organu podatkowego, na podstawie złożonych deklaracji podatkowych.
Podatek, co do zasady, jest rozliczany miesięcznie lub kwartalnie. W terminach określonych do złożenia deklaracji należy również dokonać wpłaty kwoty ewentualnego zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy.
Deklaracje podatkowe VAT składa się w urzędzie skarbowym, który jest właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu wykonywane są na terenie objętym zakresem działania różnych urzędów skarbowych, wówczas deklarację należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres siedziby podatnika (jeżeli podatnik jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej) lub do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania (jeżeli podatnik jest osobą fizyczną). W przypadku natomiast gdy podatnik nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, odpowiedni będzie Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście.
Podstawowe deklaracje VAT
Do podstawowych deklaracji w podatku od towarów i usług zaliczamy deklarację VAT-7 – przeznaczoną dla podatników rozliczających się za okresy miesięczne; deklarację VAT-7K – przeznaczoną dla małych podatników rozliczających się za okresy kwartalne i deklarację VAT-7D – przeznaczoną do rozliczenia podatników innych niż mali (tzw. dużych podatników), u których okresem rozliczeniowym jest kwartał.
Deklaracja podatkowa VAT-7
Deklarację podatkową VAT-7 składają podatnicy obowiązani do składania deklaracji za okresy miesięczne. Ogólnie rzecz biorąc podatnikami składającymi deklarację, zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Wzór deklaracji VAT-7 (16), który stosuje się począwszy od rozliczenia za styczeń 2016 r.
Deklarację VAT-7 należy złożyć w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym okresie rozliczeniowym.
Korekta deklaracji VAT-7 po zakończeniu kontroli podatkowej
Deklaracja podatkowa VAT-7K
Deklaracja podatkowa VAT-7K przeznaczona jest dla małych podatników (o których mowa w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT) rozliczających się za okresy kwartalne, niemających obowiązku płacenia zaliczek na podatek za okresy miesięczne.
Jak przejść na kwartalne rozliczenie VAT
Małym podatnikiem, zgodnie art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, jest podatnik:
a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro
- przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.
Wzór deklaracji VAT-7K (9), który stosuje się począwszy od rozliczenia za I kwartał 2016 r.
Deklaracja podatkowa VAT-7D
Deklarację VAT-7D składają podatnicy inni niż mali, rozliczający podatek za okresy kwartalne oraz podatnicy, którzy w ciągu roku podatkowego przekroczą kwoty odpowiednie dla określenia małego podatnika (zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o VAT).
Podatnicy niebędący małymi podatnikami w sytuacji składania kwartalnych deklaracji VAT-7D, powinni wpłacać zaliczki na podatek, w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającego z poprzedniej deklaracji lub w wysokości faktycznego rozliczenia, za dwa pierwsze miesiące kwartału, do 25. dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu.
Wzór deklaracji VAT-7D (7), który ma zastosowanie począwszy od rozliczenia za I kwartał 2016 r.
Deklaracje dla podatników nie składających VAT-7, VAT-7K i VAT-7D
W przypadku podatników niemających obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K i VAT-7D, ale obowiązanych do rozliczenia VAT odpowiednie są następujące deklaracje:
VAT-8 – deklaracja dla rozliczenia podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, składana przez podatników, którzy nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7 i VAT-7K, VAT-7D i są zarejestrowani jako podatnicy VAT UE;
VAT-9M – deklaracja dla rozliczenia podatku VAT z tytułu importu usług lub nabycia towarów oraz usług, dla których są podatnikami i nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-7D lub VAT-8;
VAT-10 – deklaracja dla rozliczenia podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, składana przez podatników, którzy nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-7D lub VAT-8 (niezarejestrowani jako podatnicy VAT UE);
Odliczanie 50 proc. VAT od samochodów do 31 grudnia 2019 r.
VAT-11 – deklaracja dla rozliczenia podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu, składana przez podmioty niebędące podatnikami podatku VAT i niemającymi obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-7D;
VAT-12 – skrócona deklaracja dla rozliczenia podatku VAT przez podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu;
VAT-13 – deklaracja dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego do rozliczenia transakcji wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów podatników, którego dokonuje przedstawiciel podatkowy w imieniu własnym i na rzecz tych podatników.
Deklaracje VAT-7, VAT-7K, VAT-7D, VAT-8, VAT-12 i VAT-13 należy składać do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym okresie rozliczeniowym (odpowiednio miesięcznym lub kwartalnym), do właściwego urzędu skarbowego dla podatnika.
Pozostałe deklaracje związane z VAT
Do dokumentów, które związane są z podatkiem VAT należą także:
VAT-R – zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług;
VAT-Z – zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
VAT-UE (wraz z VAT-UEA, VAT-UEB, VAT-UEC) – informacja podsumowująca o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach;
VAT-UEK – korekta informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach;
VAT-21 – wzór zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze miejsca opodatkowania/o rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju;
VAT-22 – dokument potwierdzający wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium innego państwa członkowskiego;
VAT-23 – informacja o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środków transportu;
VAT od samochodów sprowadzanych z UE - rozliczenia
VAT-24 – wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu przywozu środka transportu z terytorium innego państwa członkowskiego;
VAT-25 – zaświadczenie potwierdzające uiszczenie podatku od towarów i usług lub brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu nabycia środka transportu.