Najistotniejsze są tutaj dwie kwestie: możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz ustalenie momentu otrzymania płatności, jako momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT, gdy otrzymano cenę przed wydaniem towaru.
Działalność agentów rozliczeniowych regulowana jest przepisami ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Działalność agentów rozliczeniowych w rozważanym modelu najogólniej polega na pośredniczeniu w przekazywaniu płatności – pomiędzy kupującym płacącym za nabywany przez Internet towar, a sprzedającym, jako odbiorcą ceny.
Realizacja płatności za pośrednictwem agenta rozliczeniowego polega na tym, że środki wpłacane są przez płacącego w pierwszej kolejności na rachunek agenta, a stamtąd przekazywane są do sprzedawcy.
Kupujący może dokonać swojej płatności do agenta przez zapłatę na rachunek, w formie przekazu pocztowego, jak również za pomocą karty płatniczej, dopuszczonej przez banki do realizacji transakcji w środowisku internetowym. Wybór formy zapłaty przez kupującego nie determinuje formy jej odbioru przez sprzedającego. Jednak najczęściej oba etapy realizowane są jako przelewy bankowe. Przy dobrym ustawieniu parametrów płatność odbywa się szybko oraz bezpiecznie.
Zagadnieniem wartym omówienia jest wpływ otrzymania płatności za pośrednictwem agenta rozliczeniowego na możliwość korzystania przez sprzedawcę ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej, wynikającego z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT.
Konkretnie chodzi o zwolnienie przewidziane przepisami § 2 w zw. poz. 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2010 r. sprzedaż w zakresie dostawy towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), z wyjątkiem dostawy paliw płynnych, gazowych oraz towarów wymienionych w § 4 (m.in. paliwa, elektronika i biżuteria), za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (na odpowiedni rachunek podatnika w banku lub w kasie)
– pod warunkiem, że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję wynika, jakiej dostawy zapłata dotyczyła.
Polecamy: Kontrola podatkowa
Polecamy: Podatek od spadków i darowizn
Przepisy rozporządzenia dodatkowo zastrzegają, że zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania:
- nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli już ewidencjonowanie sprzedaży tych towarów przy zastosowaniu kasy,
- dotyczy podatników, którzy niezależnie od innych wymogów dotyczących zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania prowadzą szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego, na rzecz których dokonano wysyłki towarów.
Jak zatem wynika z powyżej wskazanych przepisów, warunki zwolnienia sprzedaży wysyłkowej z obowiązku ewidencjonowania to:
1. Sprzedaż towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłką kurierską), poza towarami, których nie może dotyczyć to zwolnienie.
2. Dokonanie całości zapłaty, za pośrednictwem:
- poczty,
- banku na rachunek bankowy,
- spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek podatnika w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej, której jest członkiem.
3. Nie ewidencjonowanie dotąd tej sprzedaży przy zastosowaniu kasy.
4. Prowadzenie szczegółowej ewidencji dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić jakiej transakcji dotyczy zapłata oraz dane konsumenta, na którego rzecz dokonano wysyłki towarów.
Kolejną kwestią budzącą pewne wątpliwości, gdy płatność dokonywana jest za pośrednictwem agenta rozliczeniowego, jest ustalenie momentu otrzymania zapłaty przez sprzedającego. Prawidłowe jego określenie może mieć kluczowe znaczenie z punktu widzenia ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT, w przypadku, gdy sprzedawca otrzymuje płatność przed wydaniem towaru.
Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru otrzymano zapłatę, obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą jej otrzymania przez sprzedawcę. Jaki to moment w przypadku realizacji płatności za pośrednictwem agenta? To zależy od ustalonej formuły przekazywania płatności przez agenta na rzecz sprzedawcy.
Pierwsza możliwość zakłada, że każda płatność realizowana za pośrednictwem agenta przekazywana jest automatycznie na rachunek sprzedającego, bądź nie ma on wpływu na moment otrzymania płatności, a należności na jego rzecz kumulowane są na rachunku agenta i przekazywane automatycznie w z góry ustalonej częstotliwości np. co trzy dni.
W takim przypadku momentem powstania obowiązku podatkowego jest wpływ pieniędzy na rachunek podatnika. Moment faktycznego otrzymania płatności przez podatnika jest momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Jednak w czasem agent przekazuje płatności sprzedającemu wyłącznie na jego wyraźne polecenie. W takim modelu należy uznać, że środki zgromadzone na rachunku agenta są pozostawione do dyspozycji sprzedającego (jest ich faktycznym dysponentem).
W takim przypadku moment, w którym w systemie agenta rozliczeniowego na koncie sprzedawcy zostaje zaewidencjonowana jego należność i pozostawiona mu do dyspozycji, należy uznać za moment powstania obowiązku podatkowego w VAT po stronie sprzedawcy w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy o VAT.
Łukasz Wojtkowiak
Doradca podatkowy,
wspólnik w kancelarii prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k.