Podatnik świadczy usługi w zakresie dostępu do sieci. W tej usłudze jest również dostęp do Internetu, lecz nie wyszczególnia tego na fakturze. Wystawiając fakturę dolicza 22% VAT, tak bowiem opodatkowane są usługi dostępu do sieci. W związku z wprowadzoną ulgą w podatku dochodowym od osób fizycznych za korzystanie z Internetu odbiorca usługi powinien mieć jasno zaznaczone na fakturze: "dostęp do Internetu". Nie ma możliwości tego zrobić, ponieważ:
1. Nie wiadomo, w jakim stopniu kontrahent korzysta z sieci, w tym z Internetu, i czy w ogóle korzysta z Internetu.
2. Do marca bieżącego roku nie można było tego robić, ponieważ dostęp do Internetu dla odbiorców indywidualnych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie innym niż dostęp szerokopasmowy są zwolnione z VAT, a faktury wystawiane przez podatnika na dostęp do sieci opodatkowane są 22% VAT.
Jak uporać się z wystawianiem faktur?
Czy korzystający z dostępu do sieci, posiadając fakturę z nazwą usługi „dostęp do sieci”, będzie mógł skorzystać z odliczenia w podatku dochodowym za 2005 r.?
To, w jakim zakresie podatnik korzystający z usługi dostępu do sieci korzysta z dostępu do Internetu, nie ma znaczenia dla wyodrębnienia wartości ceny takiej usługi. Faktura dokumentująca usługi dostępu do sieci powinna zawierać wyodrębnienie wartości ceny za usługę dostępu do sieci Internet, aby odbiorca mógł skorzystać z ulgi w podatku dochodowym. Jeżeli faktura nie będzie zawierała takiej informacji, to nie będzie uprawniała do skorzystania z ulgi internetowej przez ostatecznego odbiorcę usługi.
Ulga na Internet w podatku dochodowym od osób fizycznych
Z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika może on odliczyć od podstawy opodatkowania poniesione wydatki. Odliczeniu w roku podatkowym podlegają jednak tylko wydatki do wysokości kwoty 760 zł. Kwot przekraczających ten limit podatnik nie będzie mógł odliczyć od podstawy opodatkowania.
Przepis ten wyraźnie wskazuje, że odliczenie dotyczy wydatków ponoszonych z tytułu użytkowania sieci Internet. Podatnik nie będzie mógł odliczyć od swojej podstawy opodatkowania wydatków na dostęp do sieci innych niż Internet. Potwierdza to również fakt, iż celem wprowadzenia ulgi podatkowej związanej z dostępem do Internetu miało być zrekompensowanie użytkownikom końcowym uchylenia zwolnienia od VAT, a przez to zrekompensowanie im podatku VAT, który będą musieli – jako ostateczni konsumenci usługi – ekonomicznie ponosić. Ulga podatkowa dotyczy więc usług dotychczas (przed 1 marca 2005 r.) zwolnionych od VAT, czyli usług dostępu do Internetu.
Gdy Czytelnik będzie wystawiał na rzecz użytkowników końcowych (osób fizycznych) faktury z nazwą usługi „dostęp do sieci”, na podstawie takich faktur użytkownicy końcowi nie będą mogli skorzystać z przedstawionej wyżej ulgi podat-kowej.
Z tego względu celowe jest wprowadzenie przez Czytelnika zmian w zasadach rozliczeń z usługobiorcami, w kierunku uszczegółowienia rodzaju świadczonych usług, tak aby uwzględniały one zarówno usługi dostępu do sieci, jak i usługi dostępu do Internetu.
Podatek od towarów i usług – stan prawny przed 1 marca 2005 r.
Do 28 lutego 2005 r. ze zwolnienia z VAT korzystały usługi:
• transmisji danych i wiadomości – wyłącznie usługi dostępu do sieci Internet świadczone na rzecz uczniów, studentów, szkół, zakładów kształcenia nauczycieli, placówek oświatowych, szkół wyższych, wyższych szkół zawodowych i placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk oraz na rzecz państwowych i samorządowych instytucji kultury, oraz
• na dostęp wdzwaniany i szerokopasmowy do Internetu dla użytkowników indywidualnych nieprowadzących działalności gospodarczej na dostęp szeroko- pasmowy.
Sposób zastosowania pierwszego z tych zwolnień raczej nie budzi wątpliwości. Najwięcej trudności interpretacyjnych powstało na tle drugiego z wymienionych zwolnień. Wątpliwości te rozwiały organy podatkowe, wydając wyjaśnienia dotyczące stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z treścią wyjaśnienia wydanego przez I Urząd Skarbowy w Toruniu (wyjaśnienie z 6 czerwca 2004 r., nr PP/443-120/04) zwolnieniu podlegają usługi na dostęp do Internetu dla wszystkich użytkowników indywidualnych, czyli osób fizycznych, które nabywają te usługi na własne potrzeby, w tym także prowadzących działalność gospodarczą. Zwolnienie nie dotyczy natomiast świadczenia usług dostępu do Internetu na rzecz przedsiębiorców, którzy nie nabywają tych usług w celu zaspokojenia swych własnych potrzeb, ale w celu dalszego świadczenia usług na dostęp szerokopasmowy do Internetu. Tak więc w przypadku świadczenia usług dostępu do Internetu dla podmiotu, który sam świadczy usługi na dostęp szerokopasmowy do Internetu, taką usługę należy opodatkować stawką podstawową 22%. W innej sytuacji należało zastosować zwolnienie od podatku.
Zwolnienia od podatku nie można było natomiast stosować do usług dostępu do sieci niebędących dostępem do sieci Internet (np. dostępu do innych sieci). W takiej sytuacji do takich usług należało zastosować podstawową stawkę 22%.
Jednak gdy usługobiorca korzysta zarówno z dostępu do sieci, jak i z dostępu do Internetu, pojawia się problem zasygnalizowany przez Czytelnika polegający na tym, że trudno jest określić, w jakim stopniu wykorzystywana jest każda z tych usług. Jednym z rozwiązań mogłoby być rozdzielenie świadczonych przez Czytelnika usług poprzez ustalenie odrębnej ceny na każdą z nich oraz odrębne ich rozliczanie.
Przykład
Przed zmianą rozliczeń:
Cena dotyczy łącznie usługi dostępu do sieci umożliwiającej również dostęp do Internetu.
Cena wynosi 100 zł netto + 22% VAT = = 122 zł.
Odbiorca końcowy usług nie ma prawa do skorzystania z odliczenia od podstawy opodatkowania w podatku dochodowym.
Po zmianie rozliczeń:
Ustalono odrębną cenę na dostęp do sieci – 50 zł oraz odrębną za możliwość dostępu do Internetu – 50 zł.
Faktura dla usługobiorcy będzie obejmowała dwie pozycje:
– za usługi dostępu do sieci: 50 zł + + 22% VAT = 61 zł,
– za usługi dostępu do Internetu: 50 zł (zw. od VAT) = 50 zł.
Razem cena brutto: 111 zł.
Odbiorca końcowy ma prawo do skorzystania z odliczenia od podstawy opodatkowania:
– podstawę opodatkowania obniża o kwotę 50 zł,
– wysokość jego podatku z tytułu tego wydatku może zmniejszyć się przynajmniej o 9,50 zł,
– w rezultacie poniesiony koszt usługi może dla użytkownika końcowego wynieść 101,50 zł.
W przedstawionym wariancie nie jest istotne, jak dużo użytkownik będzie korzystał z Internetu w porównaniu z wykorzystaniem samego dostępu do sieci. Cena została bowiem oparta na zasadach ryczałtu, w związku z czym za określoną kwotę (w przykładzie – 50 zł) uzyskuje on możliwość dostępu do sieci Internet, natomiast nie jest ważne, czy w ogóle z tego dostępu skorzysta.
Należy jednak zauważyć, że w tym wariancie dla podatnika VAT świadczącego usługi zarówno zwolnione od podatku, jak i opodatkowane podstawową stawką VAT pojawiały się implikacje w postaci niemożności odliczenia części podatku naliczonego związanego z usługami zwolnionymi od VAT.
Podatek od towarów i usług – stan prawny po 1 marca 2005 r.
Od 1 marca 2005 r., w związku z wejściem w życie art. 1 pkt 8 ustawy z 16 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, uchyleniu ulega zwolnienie od VAT na usługi wymienione w poz. 13 i 14 załącznika nr 14 do ustawy o VAT.
W związku z tym wszystkie usługi dostępu do Internetu (podobnie jak usługi dostępu do sieci niebędącej siecią Internet), bez względu na podmiot, na rzecz którego są świadczone, podlegają opodatkowaniu podstawową 22% stawką VAT.
Dokonanie rozdzielenia wykonywanych usług w rozliczeniach umożliwi osobom fizycznym, na rzecz których usługi są świadczone, skorzystanie z ulgi podatkowej z tytułu ponoszenia wydatków na dostęp do Internetu.
Przykład
Przed zmianą rozliczeń:
Cena dotyczy łącznie usługi dostępu do sieci umożliwiającej również dostęp do Internetu.
Cena wynosi 100 zł netto + 22% VAT = 122 zł.
Odbiorca końcowy usług nie ma prawa do skorzystania z odliczenia od podstawy opodatkowania w podatku dochodowym.
Po zmianie rozliczeń:
Ustalono odrębną cenę na dostęp do sieci – 50 zł oraz odrębną za możliwość dostępu do Internetu – 50 zł.
Faktura dla usługobiorcy będzie obejmowała dwie pozycje:
– za usługi dostępu do sieci: 50 zł + 22% VAT = 61 zł,
– za usługi dostępu do Internetu: 50 zł + 22% VAT = 61 zł.
Razem cena brutto: 122 zł.
Odbiorca końcowy ma prawo do skorzystania z odliczenia od podstawy opodatkowania:
– podstawę opodatkowania obniża o kwotę 61 zł,
– wysokość jego podatku z tytułu tego wydatku może zmniejszyć się przynajmniej o ok. 11 zł,
– w rezultacie poniesiony koszt usługi może dla użytkownika końcowego wynieść 111 zł.
Wymieniony sposób rozliczeń nie spowoduje już komplikacji związanych ze sposobem rozliczania podatku naliczonego. Całość sprzedaży Czytelnika będzie bowiem opodatkowana, w związku z czym, co do zasady, podatek naliczony związany ze wszystkimi wydatkami dotyczącymi tej sprzedaży będzie można odliczyć, oczywiście z zachowaniem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
• art. 41, art. 43 w zw. z poz. 13 i 14 załącznika nr 4 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113
Marcin Sikora
konsultant podatkowy