3 kwietnia otrzymaliśmy pocztą fakturę VAT, za zakupione materiały, z datą wystawienia i sprzedaży 25 marca. Czy mogę VAT z tej faktury odliczyć w deklaracji za marzec? Co by było, gdybym tę samą fakturę otrzymał pocztą w czerwcu?
Podatek naliczony na przedmiotowej fakturze podlega odliczeniu w deklaracji kwietniowej, gdyż o powstaniu prawa do odliczenia decyduje moment otrzymania faktury, nie moment jej wystawienia.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny (z pewnymi wyjątkami, które w przedstawionym przypadku nie mają zastosowania). Ustawodawca powiązał zatem prawo do odliczenia z momentem otrzymania faktury. Nie ma znaczenia chwila jej wystawienia czy data sprzedaży. Skoro przedmiotową fakturę otrzymał Pan 3 kwietnia, prawo do odliczenia podatku powstało w kwietniu. Podatek naliczony z tej faktury podlega odliczeniu w deklaracji kwietniowej.
Z tych samych względów, w przypadku gdyby przedmiotowa faktura dotarła do Pana w czerwcu, podatek podlegałby odliczeniu w deklaracji czerwcowej.
Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie przewidział obowiązku umieszczania na fakturach daty ich otrzymania. Oznacza to, że przepisy dopuszczają możliwość dowodzenia okoliczności otrzymania faktury wszelkimi środkami dowodowymi (por. wyrok NSA z 19 maja 1998 r., SA/Rz 2041/97, niepubl.). Słusznie jednak zauważył NSA w wyroku z 16 kwietnia 1999 r. (III SA 5293/98, publ. LEX), że nie ulega wątpliwości, że najbardziej przekonywającym dowodem potwierdzającym otrzymanie faktury jest data wpływu widniejąca na prezentacie. Jednocześnie warto również przytoczyć fragment wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 lutego 1998 r. (III SA 1841/96, publ. LEX), w którym czytamy, że żaden przepis prawa podatkowego nie wprowadza obowiązku przechowywania kopert z datą stempla pocztowego, albowiem przekazanie faktury przez jej wystawcę dla odbiorcy może nastąpić także w inny sposób niż drogą pocztową. Dlatego też w toku postępowania organ jest obowiązany wykazać, dlaczego nie uznaje za wystarczający dowód otrzymania faktury poprzez wpis do dziennika korespondencji czy poprzez ostemplowanie faktury datą wpływu lub inną stosowną adnotacją świadczącą o dacie otrzymania dokumentu.
• art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 756
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy