Nasza fundacja prowadzi działalność gospodarczą. Dostaliśmy od kontrahenta fakturę bez podpisu za sprzedane nam usługi. Kontrahent twierdzi, że jest to poprawna forma. Ja natomiast nie wiem, czy kwotę z tej faktury mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - skoro nie stanowi ona dowodu księgowego. Co w takiej sytuacji powinnam zrobić?
Wystawienie faktury bez podpisu spełnia wymogi dowodu księgowego, może więc Pani bez obaw kwotę z tej faktury zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia poniesienia wydatku zaliczanego do kosztów uzyskania przychodów. Co do zasady, fakt poniesienia kosztu należy udokumentować według przepisów ustawy o rachunkowości.
Z dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług zagadnienie faktur bez podpisu stało się problematyczne. W rozporządzeniu tym nie przewidziano bowiem konieczności podpisywania faktur przez dostawcę oraz nabywcę (art. 12 ust. 1 tego rozporządzenia).
Faktura sprzedaży powinna zawierać następujące elementy:
– imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
– NIP sprzedawcy i nabywcy (a w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych właściwy numer dla tej transakcji),
– dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako FAKTURA VAT: w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym wystarczy podanie na fakturze miesiąca i roku sprzedaży,
– nazwę towaru lub usługi,
– jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług,
– cenę jednostkową towaru lub usługi, bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto),
– wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
– stawki podatku,
– sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu,
– kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
– wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu,
– kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
Faktura sprzedaży zawierająca wyżej wymienione elementy jest fakturą wystawioną poprawnie i nie ma konieczności jej podpisywania. Natomiast to, jakie elementy powinien zawierać dowód księgowy, wynika z ustawy o rachunkowości.
Dowód księgowy powinien zawierać:
– określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
– określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,
– opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych,
– datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą – także datę sporządzenia dowodu,
– podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,
– potwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
Zatem faktura VAT wystawiona bez podpisu – mimo iż zgodna z przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług – nie spełniała wymogów ustawy o rachunkowości. Sytuacja ta uległa zmianie od 1 lutego 2005 r. Ustawą z 16 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz ustawy o rachunkowości nadano nowe brzmienie ust. 1a art. 21 ustawy o rachunkowości.
Od 1 lutego br. można zaniechać zamieszczania na dowodzie księgowym następujących danych:
– podpisu wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,
– stwierdzenia sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpisu osoby odpowiedzialnej za te wskazania
– jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub techniki dokumentowania zapisów księgowych.
Zatem nie ma już wątpliwości, iż faktura wystawiona bez podpisu (jako że możliwość jej wystawienia wynika z przepisów ww. rozporządzenia) stanowi dowód księgowy i wystarczająco udowadnia fakt poniesienia kosztu. Jednocześnie warto przypomnieć, że wprawdzie udowodnienie kosztu powinno być zgodne z zasadami przewidzianymi dla dowodów księgowych, to jednak organy skarbowe wielokrotnie wskazywały na możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, które nie zostały prawidłowo udokumentowane, ale fakt ich poniesienia nie budzi wątpliwości. Dla przykładu można wskazać wyrok NSA z 28 listopada 1996 r. (sygn. akt SA/Ka 1646/95), w którym sąd wypowiedział się, iż „Uchybienie przepisom o rachunkowości nie pozbawia podatnika możliwości, że sporne wydatki stanowią koszt uzyskania przychodów”.
Marta Balcer
Podstawy prawne
• rozporządzenie Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów (Dz.U. Nr 97, poz. 971)
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66)