Jestem podatnikiem VAT i otrzymałem dotację z Unii Europejskiej. Z otrzymanej dotacji zamierzam nabyć samochód osobowy. W cenie będzie zawarty podatek VAT, którego jednak nie będę mógł odliczyć od podatku naliczonego. Podatek ten będzie stanowił koszt uzyskania przychodu. Czy mogę uznać w takim przypadku VAT jako koszt kwalifikowany?
Odpowiedź
Początkowo zasady ustalania kosztów kwalifikowanych zostały określone w piśmie Ministra Finansów z 29 lipca 2004 r. (znak: BC2/033/JO/304/04).
Stanowisko Ministra Finansów sprowadzało się do uznania, że VAT może być uznany za koszt kwalifikowany przede wszystkim w przypadku, gdy beneficjent nie jest podatnikiem VAT, a ponadto nie może tego podatku skompensować w żaden inny sposób, np. poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym.
Jako koszt kwalifikowany można było uznać VAT również w przypadku beneficjentów będących podatnikami VAT, jeżeli nabywane ze środków pochodzących z dotacji towary lub usługi służą wyłącznie czynnościom zwolnionym lub nieobjętym przedmiotowym zakresem ustawy o VAT oraz beneficjenci nie mogą zapłaconego podatku VAT odzyskać w żaden inny sposób, np. poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym.
Praktycznie tylko jednostki samorządu terytorialnego miały szanse na uznanie VAT jako kosztu kwalifikowanego. Z reguły nie są one podatnikami VAT, jak również są zwolnione podmiotowo z podatku dochodowego od osób prawnych.
Pismo Ministra Finansów nie rozstrzyga kwestii uznania podatku VAT za koszt kwalifikowany w przypadku, w którym podatnik odlicza tylko część podatku naliczonego ze względu na świadczenie usług zwolnionych z podatku i opodatkowanych, oraz fakt, że zaliczenia podatku VAT w koszty uzyskania przychodu umożliwia efektywnie tylko częściowe odliczenie podatku VAT (w rzeczywistości jedynie 19 proc. tego podatku). Stanowisko Ministerstwa Finansów uniemożliwiało również zaliczenie do kosztów kwalifikowanych podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż podatek ten stanowi koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym umożliwiając jego częściowe odliczenie.
Stanowisko to uległo znaczącej modyfikacji w piśmie podsekretarza stanu Ministerstwa Finansów z 23 grudnia 2004 r. (PP8-901-149/04/MZE/370S), z którego wynika, że „w świetle przepisów o podatku od towarów i usług „odzyskanie” podatku oznacza odliczenie go od podatku należnego lub zwrot w określonych przypadkach, według warunków ściśle określonych przepisami o podatku od towarów i usług. Pojęcie odliczenia podatku VAT (zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony) na gruncie polskich przepisów podatkowych jest pojęciem funkcjonującym w przepisach o podatku od towarów i usług. A zatem zaliczenie podatku, który nie może podlegać odliczeniu, do kosztów uzyskania przychodu nie jest odliczeniem podatku”.
W związku z powyższym za koszt kwalifikowany, czyli uprawniający do objęcia dofinansowaniem dotacją unijną, należy uznać każdy przypadek, gdy nie jest możliwe odliczenie na gruncie podatku VAT bez względu na możliwość zaliczenia tego wydatku do kosztów uzyskania przychodu.
IRENEUSZ KRAWCZYK
radca prawny