Prowadzimy międzynarodowe przewozy pasażerskie - autokarowe, regularne do Francji, Włoch i Holandii. Nasi klienci wykupują bilet międzynarodowy - autokarowy. Przed 1 maja 2004 r. bilet był podzielony na przejazd po kraju z VAT i przejazd za granicą z VAT - 0 proc. Jak obecnie należy to obliczać?
Przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania osób środkami transportu morskiego, lotniczego i kolejowego:
a) z miejsca wyjazdu na terytorium kraju (tzn. Polski) do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju,
b) z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu na terytorium kraju,
c) z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt).
Do usług transportu międzynarodowego stosuje się stawkę podatku w wysokości 0 proc. Stawka ta ma jednak zastosowanie do usług środkami transportu morskiego, lotniczego i kolejowego, a nie transportu drogowego.
W przypadku usług międzynarodowego transportu drogowego osób sposób opodatkowania tych usług reguluje ogólna zasada zawarta w art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Stanowi ona, iż w przypadku świadczenia usług transportowych miejscem ich świadczenia jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Oznacza to, że drogowy przewóz pasażerów będzie opodatkowany w Polsce z uwzględnieniem pokonanych odległości na terenie Polski. Stawka podatku wynosi 7 proc. (poz. 142 załącznika nr 3 do ustawy – Usługi pasażerskiego transportu rozkładowego lądowego pozostałe PKWiU 60.21).
Natomiast w innych krajach Wspólnoty usługa ta z uwzględnieniem pokonanych tam odległości będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie obowiązujących tam przepisów.
Zazwyczaj kraje Wspólnoty przyjmują rozwiązanie analogiczne jak w § 35 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT wymagające zapłaty tego podatku obliczonego na podstawie iloczynu stawki kwotowej i liczby pasażerów z chwilą wjazdu autokaru z pasażerami na terytorium danego kraju. Z reguły wówczas należy wykazać kwotę podatku w deklaracji, którą składa się w urzędzie celnym tego kraju. Wiele zależy tu jednak od ustawodawstwa danego kraju w tym względzie.
Zgodnie z § 23 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku..., za fakturę uznaje się również bilety jednorazowe, wydawane przez podatników uprawnionych do świadczenia usług m.in. taborem samochodowym, jeżeli zawierają nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy, numer i datę wystawienia biletu, odległość taryfową nie mniejszą niż 50 km, kwotę należności wraz z podatkiem oraz kwotę podatku od towarów i usług.
A zatem na bilecie należy wykazać kwotę podatku od towarów i usług należnego w Polsce. Tylko ten podatek może podlegać ewentualnemu odliczeniu przez polskiego czynnego podatnika VAT. Natomiast część usługi transportu pasażerów poza Polską nie podlega opodatkowaniu w Polsce i kwota podatku należnego od wartości dodanej w innych krajach Wspólnoty nie musi być wykazywana na bilecie.
Powyższy przepis nie wydaje się w pełni dostosowany do transportu międzynarodowego, bowiem nie odpowiada na pytanie, czy i w jaki sposób wykazać wartość usługi w części niepodlegającej opodatkowaniu. Nie ogranicza on jednak możliwości zawierania na bilecie innych danych, a przepis § 12 ust. 1 pkt 11 tego rozporządzenia odnoszący się do faktur (bilet może być traktowany jako faktura) wymaga wykazania sprzedaży niepodlegającej opodatkowaniu.
Z powyższego wynikałoby, że należy umieścić na bilecie kwotę należności przypadającej na odcinek w Polsce brutto, wykazać VAT należny w Polsce, a także zawrzeć na bilecie kwotę należności odpowiadającej odcinkowi zagranicznemu jako niepodlegającą opodatkowaniu. Takie rozwiązanie spowoduje jednak, że pasażer nie będzie mógł doliczyć się kwoty brutto całej usługi (VAT należny będzie wykazany na fakturze dwa razy: raz w kwocie brutto należności w Polsce, drugi raz jako wykazany podatek).
Za prawidłowe należałoby uznać wykazanie kwoty należności przypadającej na odcinek w Polsce netto, VAT należnego w Polsce, kwoty należności odpowiadającej odcinkowi zagranicznemu jako niepodlegającej opodatkowaniu oraz kwoty brutto całej należności i wykazania podatku należnego w Polsce.
Krzysztof Henrykowski
Podstawa prawna:
• art. 27 ust. 2 pkt 2, art. 83 ust. 1 pkt 23 i ust. 3 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) oraz poz. 142 załącznika nr 3 do tej ustawy,
• § 35 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 970 z późn.zm.),
• § 23 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97 poz. 971).