Jakie dokumenty powinien dostać odbiorca towaru, kiedy odbiera towar z magazynu: oryginał Wz czy kopię? Proszę o odpowiedź, jakie dokumenty powinny być w takich przypadkach wydane i kto powinien otrzymać oryginały, a kto kopie tych dokumentów?
RADA
W przypadku dowodów zewnętrznych własnych oryginał dowodu powinien zostać przekazany kontrahentowi, a kopia pozostać w jednostce. W przypadku dowodów wewnętrznych ustawa nie określa sposobu ich obiegu, pozostawiając tę kwestię w gestii kierownika jednostki. Rodzaje i opis dokumentów magazynowych przedstawiono w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zawierające co najmniej dane określone w art. 21 ustawy o rachunkowości.
Rodzaje dowodów stosowanych w jednostce, sposób ich kontroli, liczbę kopii, sposób oznaczania oraz organizację ich obiegu powinien określać odpowiedni dokument, tzw. instrukcja sporządzania i obiegu dokumentów, zatwierdzona przez kierownika jednostki.
Obrót materiałowy i towarowy, podobnie jak inne zdarzenia gospodarcze, powinien być prawidłowo udokumentowany. Dokumentacja w tym zakresie jest dyspozycją dla magazynu do wykonania odpowiedniej operacji lub wydania określonego materiału lub towaru.
Przykładowe dokumenty (dowody) obrotu materiałowego to:
• Pz – „Przyjęcie materiału z zewnątrz”,
• Rw – „Pobranie materiałów”,
• Zw – „Zwrot materiałów”,
• Po – „Przyjęcie odpadu technologicznego”,
• Pw – „Przyjęcie wewnętrzne materiałów”,
• Wz – „Wydanie zewnętrzne materiałów”,
• Mm – „Przesunięcie międzymagazynowe”.
Należy podkreślić, że w instrukcji sporządzania i obiegu dokumentów kierownik jednostki może określić, że dane dokumenty nie będą sporządzane. Może to dotyczyć sytuacji, gdy np. zostanie wskazane, że faktura lub rachunek (zakupu lub sprzedaży) pełni rolę dowodu Pz lub Wz.
Jeżeli jedną operację dokumentuje więcej niż jeden dowód lub więcej niż jeden egzemplarz dowodu, to zastosowanie ma art. 22 ust. 4 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym kierownik jednostki powinien ustalić sposób postępowania z każdym z nich i wskazać, który dowód lub jego egzemplarz będzie podstawą do dokonania zapisu. Należy przy tym zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 20 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości dowody księgowe zewnętrzne własne powinny być przekazywane kontrahentom w oryginale.
W sytuacji opisanej w pytaniu problem dotyczy dowodów zewnętrznych własnych (Wz), a więc oryginał dowodu powinien być przekazany kontrahentowi, a kopia pozostać w jednostce. W przypadku dowodów wewnętrznych ustawa nie określa sposobu ich obiegu, pozostawiając tę kwestię w gestii kierownika jednostki. A zatem to, do jakiego działu danej jednostki zostanie przekazana kopia czy oryginał dokumentu wewnętrznego własnego, zależy od specyfiki tej jednostki oraz zasad przyjętych w „Instrukcji obiegu dokumentów”, sporządzonej z uwzględnieniem przepisów ustawy o rachunkowości.
Dalej przedstawiamy przykładowe rodzaje dokumentów związanych z obrotem materiałowym lub towarowym.
Rozchód wewnętrzny dokumentuje wydanie towarów i materiałów z magazynu na terenie firmy – do innego działu, wydziału, magazynu lub sklepu. Rozchodem wewnętrznym dokumentuje się także wydanie materiałów i surowców do produkcji. Stosowany jest również w przypadku stwierdzenia braków w ewidencji magazynowej materiałów i towarów po dokonanej inwentaryzacji.
Przyjęcie wewnętrzne (przychód wewnętrzny) poświadcza przyjęcie towarów i materiałów do magazynu na terenie firmy – z innego działu, wydziału, magazynu lub sklepu. Przyjęciem wewnętrznym dokumentuje się też przyjęcie wyrobów gotowych z produkcji. Można je zastosować w przypadku stwierdzenia nadwyżek w ewidencji magazynowej materiałów i towarów po dokonanej inwentaryzacji.
Zwrot wewnętrzny poświadcza zwrot materiałów i towarów do magazynu na terenie firmy z innego działu, wydziału, magazynu lub sklepu. Zwrotem wewnętrznym dokumentuje się też zwrot materiałów i surowców do produkcji w sytuacji, gdy nie zostały one wykorzystane do produkcji.
Przesunięcie międzymagazynowe poświadcza wydanie towarów z jednego magazynu firmy do innego magazynu. Przesunięcie międzymagazynowe wpływa na stan ilościowy poszczególnych magazynów, niemniej jednak stan wszystkich magazynów razem po wykonaniu przesunięcia pozostaje bez zmian.
Anna Kędziora
księgowa, konsultant podatkowy
• art. 20 ust. 2 pkt 2, art. 22 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539