W 2006 r. będę rozliczała się z podatku dochodowego w uproszczonej formie według skali podatkowej. Czy podstawą obliczenia zaliczek może być dochód za 2005 r., mimo że do tego czasu nie będzie złożone zeznanie roczne PIT-36? Proszę o przykład prawidłowego obliczenia wysokości zaliczek.
RADA
Nie. Podstawą do wyliczenia zaliczek uproszczonych może być dochód z działalności gospodarczej z 2004 r., wykazany w zeznaniu podatkowym złożonym w terminie do 2 maja 2005 r. Jeśli w tym roku dochód nie wystąpił (lub jego wysokość nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku), to podstawę wyliczenia będzie stanowił dochód z 2003 r., wykazany w zeznaniu złożonym do końca kwietnia 2004 r.
UZASADNIENIE
Osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do samodzielnego opłacania zaliczek na podatek dochodowy. Zaliczki płacone są za okresy miesięczne. W terminie płatności zaliczki należy również złożyć organowi podatkowemu deklarację o wysokości osiągniętego dochodu. Od tej reguły istnieje jednak wyjątek.
(+) Ustawodawca dał podatnikom możliwość opłacania zaliczek na podatek w formie uproszczonej, bez konieczności równoczesnego składania deklaracji miesięcznych.
Zaliczki w formie uproszczonej mogą opłacać osoby opodatkowane zarówno na zasadach ogólnych, jak i stawką liniową. Warunkiem jest zawiadomienie w formie pisemnej, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy mają być opłacane zaliczki uproszczone, właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy. Zawiadomienie to skutkuje również w następnych latach, chyba że podatnik w powyższym terminie zawiadomi o rezygnacji z tej formy opłacania zaliczek.
(-) Tej formy opłacania zaliczek nie mogą wybrać osoby, które po raz pierwszy podjęły działalność w roku podatkowym albo w roku poprzedzającym rok podatkowy.
Oznacza to, że aby móc płacić zaliczki uproszczone, trzeba uprzednio prowadzić działalność minimum przez 2 lata podatkowe.
Zaliczki uproszczone przy opodatkowaniu według skali
Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych zaliczkę uproszczoną obliczają jako 1/12 kwoty obliczonej z zastosowaniem skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, wykazanego w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), złożonym:
1) w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy albo
2) w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o 2 lata – jeżeli w zeznaniu, o którym mowa w pkt 1, podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej 2790 zł.
(-) Wpłaty zaliczek w uproszczonej formie nie są możliwe, jeżeli podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód z tego źródła w wysokości nieprzekraczającej 2790 zł również w zeznaniu złożonym w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata.
Należy zwrócić uwagę, że podstawę wyliczenia kwoty zaliczki miesięcznej przypadającej do zapłaty w 2006 r. z zastosowaniem uproszczonej formy stanowi dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnięty w 2004 r., nie zaś dochód pomniejszony o odliczenia (np. straty z lat ubiegłych czy składki na ubezpieczenia społeczne). Potwierdził to m.in. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z 19 marca 2004 r., nr US35/FD1/415/12/04/MT.
W praktyce sposób wyliczenia miesięcznej zaliczki uproszczonej w 2006 r. według skali podatkowej wygląda następująco:
{[Dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2004 r. (ewentualnie za 2003 r.) wykazany w zeznaniu złożonym do 2 maja 2005 r. (30 kwietnia 2004 r.) x 19% – 530,08 zł (zakładając, że dochód ten mieści się w pierwszym progu skali podatkowej)] : 12} – kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacona w danym miesiącu, w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru.
Przykład
Pani Anna Wolska w zeznaniu podatkowym złożonym za 2004 r. wykazała dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 35 284 zł (w poz. 49 formularza PIT-36). W 2006 r. chce opłacać zaliczki na podatek dochodowy w formie uproszczonej. 20 lutego 2006 r. złożyła więc pisemne zawiadomienie o wyborze tej formy opłacania zaliczek właściwemu dla siebie naczelnikowi urzędu skarbowego.
Ponieważ pani Wolska jest opodatkowana na zasadach ogólnych, wysokość miesięcznej zaliczki za styczeń 2006 r. obliczy w następujący sposób:
35 284 zł × 19% = 6703,96 zł
6703,96 zł – 530,08 zł = 6173,88 zł
6173,88 zł : 12 = 514,49 zł
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej za grudzień 2005 r. w terminie do 10 stycznia 2006 r. wyniosła 159,10 zł. Jednak odliczeniu będzie podlegać kwota składki w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru (czyli 7,75% z 1871,73 zł, co wynosi 145,06 zł).
Wysokość zaliczki uproszczonej za styczeń 2006 r. wyniesie zatem:
514,49 zł – 145,06 zł = 369,43 zł, a po zaokrągleniu – 369 zł
Zaliczki uproszczone przy stawce liniowej
Sposób wyliczenia zaliczek uproszczonych przez podatników opodatkowanych stawką liniową jest podobny. Również w tym przypadku podstawą obliczenia zaliczki jest dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w jednym z opisanych wyżej zeznań podatkowych, bez dokonywania odliczeń (postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 25 marca 2005 r., nr PF-2/415/38/05).
Różnica polega na tym, że wyliczenia zaliczki dokonuje się bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek, przy zastosowaniu stawki 19% (bez względu na wysokość dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki). Zaliczka podlega zmniejszeniu o kwotę opłaconej w danym miesiącu składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, odliczanej w granicach ustawowego limitu.
Przykład
Załóżmy, że od 2005 r. pani Anna Wolska jest opodatkowana stawką liniową i w zeznaniu podatkowym złożonym za 2004 r. wykazała dochód w wysokości 68 440,46 zł. Wysokość miesięcznej zaliczki za styczeń 2006 r. obliczy więc w następujący sposób:
68 440,46 zł x 19% = 13 003,68 zł
13 003,68 zł : 12 = 1083,64 zł
1083,64 zł – 145,06 zł = 938,58 zł, a po zaokrągleniu – 939 zł
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Wysokość zaliczek uproszczonych będzie ulegać zmianie wraz ze zmianą wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacanej w poszczególnych miesiącach, podlegającej odliczeniu od należnej zaliczki.
Obowiązki podatników opłacających zaliczki uproszczone
Opłacanie zaliczek uproszczonych zobowiązuje do stosowania tej formy przez cały rok podatkowy. Nie jest zatem możliwa rezygnacja z niej w trakcie roku podatkowego, co potwierdzają również organy podatkowe (np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 12 lipca 2005 r., nr RO-XV/443/PDOF/376/4/JS/05). Podatnicy są zobowiązani do opłacania zaliczek w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a po zakończeniu roku podatkowego, w ustawowym terminie – do złożenia zeznanie podatkowego, w którym dokonają rozliczenia podatku.
• art. 44 ust. 6b–6i ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
Anna Welsyng
doradca podatkowy